EU moet Ierland helpen, niet Griekenland

Verkeerd signaal

Tegenstanders wijzen erop dat daar wel een heel verkeerd signaal van uit zou gaan. Griekenland is het land dat zich sinds de invoering van de euro niet heeft gehouden aan de Europese begrotingsregels en zelfs tot tweemaal toe gelogen heeft over zijn tekort. Eigen schuld, dikke bult dus. Het zou ook een signaal afgeven aan andere eurolanden dat ze ongestraft de Europese regels en afspraken aan hun laars kunnen lappen. Zij kunnen gerust alle waarschuwingen en adviezen negeren, als het puntje bij paaltje komt, springt ‘Brussel’ wel bij.

Stabiliteit voor alles

Voorstanders menen dat de EU moet helpen omwille van het imago en de stabiliteit van de euro. Immers, Griekenland is een euroland en als zo’n land in problemen komt, beperkt de schade zich niet tot de Griekse grenzen. De euro zal er ook onder lijden en daarmee de overige 15 landen van de eurozone. Zo zal bijvoorbeeld ook in Nederland op den duur de inflatie, en de rentes, oplopen. Griekenland helpen zou bovendien ook voorkomen dat de financiële markten de Portugese, Italiaanse en Spaanse staatsobligaties dumpen en zo de langetermijnrente nog verder omhoog stuwen. Dat zou die landen in het ravijn duwen, wat tot veel meer instabiliteit van de euro zou leiden.

EU Dilemma: wortel of stok?

Het lijkt er sterk op dat Europa moet kiezen tussen de wortel of de stok gebruiken. Maar Europa hoeft die keuze niet te maken. De beste oplossing kan juist een combinatie van die twee zijn.

Hard Iers voorbeeld

De Zuid-Europese landen zijn niet de enige eurolanden waar het water tot aan de lippen komt. Ook Ierland dreigt kopje onder te gaan. Maar er is wel een cruciaal verschil tussen Ierland en de Zuid-Europese landen (Portugal, Italië, Griekenland, Spanje), vanwege de eerste letters in hun namen ook wel de PIGS genoemd. De Ierse overheid deinsde en deinst niet terug uiterst pijnlijke hervormingen door te voeren en maatregelen te nemen om de situatie recht te breien. Dat geeft Brussel de kans met een klap twee vliegen te slaan. Wat de EU moet aankondigen is grootschalige hulp voor Ierland. Via gunstige leningen, uitkeringen uit structuurfondsen of andere maatregelen zou de EU de Ierse schatkist in deze tijden van hoge nood helpen. Tegelijkertijd moeten de PIGS te horen krijgen dat zij nergens op kunnen rekenen tenzij ze het Ierse voorbeeld volgen. Dat zal hun sleutel zijn tot dezelfde ruimhartige hulp. Het Ierse voorbeeld volgens komt erop neer dat ze onmiddellijk beginnen met de te lang uitgestelde hervormingen te implementeren en maatregelen te nemen die al op de korte termijn zoden aan de dijk zetten.

Ook goed voor de PIGS

Deze aanpak zou de onzekerheid op de financiële markten over de nabije toekomst van sommige landen van de eurozone sterk verminderen. Minder onzekerheid zou leiden tot dalende langetermijnrente in de PIGS-landen of zou in ieder geval de verdere stijging afstoppen. Dat op zijn beurt zou die landen enige lucht en tijd geven te beginnen met zaken op orde te stellen. Als ze dat doen, dan zou de negatieve vicieuze cirkel ineens een positieve worden. Een begin met maatregelen om het tekort terug te dringen zou betekenen dat de kans dat Brussel ook zal helpen toeneemt, wat tot een nog verdere daling van de rente zou leiden en daarmee de taak van de PIGS vergemakkelijken. Het Ierse voorbeeld niet volgen zou voor beleggers een duidelijk signaal zijn. Alleen nu zouden ze hun pijlen tot dat land kunnen beperken en niet andere landen, die wel tot inkeer komen, de afgrond in helpen. Het afgestrafte land zou door de omhoog schietende langetermijnrente zelf ook, zij het iets later, tot inkeer kunnen komen.

EU lijn moet zijn: wortel-en-stok

Uiteindelijk zou Brussel door financiële hulp te beloven aan landen die hun best doen, juist geen hulp hoeven geven. Alleen met wortel en stok zal iedereen tevreden zijn. De PIGS, omdat ze niet in de steek gelaten zouden worden. Ook de landen waar fiscale discipline hoog in het vaandel staat, zoals Nederland en Duitsland, zouden tevreden zijn. Zij hebben duidelijk aangegeven niet van plan te zijn het belastinggeld van hun onderdanen te gebruiken om Athene, Rome, Madrid en Lissabon te redden. Met de ‘wortel-en-stok’-aanpak zou dat ook niet nodig zijn. Brussel zou in zijn nopjes zijn, omdat de Europese Unie zou aantonen zelf met haar eigen problemen, hoe ernstig ook, om te kunnen gaan, zonder daarbij de hulp van instellingen zoals het Internationaal Monetair Fonds in te moeten roepen. En iedereen zou tevreden zijn, omdat de aanhoudende discussie over de toekomst van de euro naar de achtergrond zou verdwijnen.