Nederland ruilde mark in voor euro – en voer er wel bij

Nederland ruilde mark in voor euro – en voer er wel bij image
7 mrt 2012
De PVV droomt van een terugkeer naar Nederlands eigen munt, de gulden. Daarbij wordt voor het gemak vergeten dat de gulden al sinds de jaren tachtig de facto aan de Duitse mark gekoppeld was, schrijft Edin Mujagic. Met een zelfde gemak kijkt het voor de PVV gemaakte ‘guldenrapport’ van Britse makelij naar de economische groei van niet-eurolanden Zwitserland en Zweden, terwijl het de economische tegenspoed van Groot-Britannië, een ander groot niet-euroland, buiten beschouwing laat.

Vooringenomen

Het langverwachte rapport over de herinvoering van de gulden, uitgevoerd in opdracht van de PVV, heeft eindelijk het daglicht gezien. De eindconclusie - euro is slecht, herinvoering van de gulden goed - was voor niemand een verrassing. Het Britse bureau dat de opdracht kreeg, stond sinds de geboorte van de euro bekend als eurosceptisch om niet te zeggen regelrecht anti-euro. Zo bezien is het onderzoek al bij voorbaat niet echt wetenschappelijk, laat staan onafhankelijk te noemen. Na het lezen van het rapport blijkt dat vermoeden te kloppen.

Zo wordt het feit dat de economische groei, overigens marginaal, sinds de komst van de euro hoger heeft gelegen in Zwitserland en Zweden als een belangrijk argument aangevoerd waarom de euro slecht is.

Dit impliceert dat economische groei in een land in het geheel afhangt van welke munt dat land gebruikt. Als een eerstejaarsstudent dat als antwoord zou geven op zijn examen, zou er een dikke rode streep doorheen gaan.

Het sociaal-economisch beleid, begrotingsbeleid, ontwikkeling in de voor een land belangrijke sectoren, investeringen in onderzoek en ontwikkeling en kwaliteit van instellingen, zijn slechts enkele zaken die en rol spelen. Neem Zwitserland. Het Alpenlandje is sterk afhankelijk van zijn financiele sector. Het was uitgerekend die sector die furore maakte sinds de jaren negentig tot aan 2008. En Zweden kende hele lastige jaren in de eerste helft van de jaren negentig, toen het land ook al een eigen munt had. Zweden geeft overigens sinds jaar en dag veel meer uit aan R&D dan Nederland.

Ook zijn Zweden en Zwitserland niet de enige niet-euro Europese landen. Groot-Brittannie hoort ook bij deze groep. Het ligt voor de hand – zeker voor een Brits bureau – dat land ook als voorbeeld te nemen hoe goed het is een eigen munt te hebben. Dat heeft Lombard Street niet gedaan en dat heeft een reden. Het gaat daar economisch namelijk helemaal niet goed. De Britse economie groeit nagenoeg niet, en dat al een tijdlang, de werkloosheid neemt enorm snel toe en de Britten lijden ook nog eens onder hoge inflatie, tot voor kort zelfs ruim 5 procent. Vergelijk dat met een redelijke groei sinds 2008 voor de Nederlandse economie, behoorlijk lage werkloosheid en idem inflatie en het is duidelijk dat de Britten er met hun eigen munt bekaaid van afkomen.

Daarnaast is er Duitsland. Het grootste euroland beleeft de beste economische jaren sinds de hereniging ruim twee decennia geleden.

Niemand die het weet

In het rapport wordt verder gesteld dat de euro Nederland welvaart heeft gekost. Vreemd om dat te beweren terwijl de Nederlandse economie elk jaar sinds de invoering van de euro gewoon groeide. Het kan best zo zijn dat de euro Nederland relatief gezien welvaart heeft gekost, maar dat weet niemand, ook Lombard Street Research niet. Een dergelijle rekensom is namelijk niet te maken. Economen zouden daarvoor ook moeten weten hoe het met de Nederlandse economie was vergaan zonder de euro en met de gulden. Maar economen kunnen geen experimenten uitvoeren. Hieruit vloeit voort dat de stelling dat de welvaart dankzij de euro hoger of lager is dan die zou zijn geweest met de gulden per definitie meer in de categorie overtuigingen dan feiten valt.

Het is op basis van deze wankele argumenten dat vervolgens geconcludeerd wordt dat een herinvoering van de gulden gunstig zou zijn voor Nederland. Niet alleen omdat de economische onderbouwing dun is, maar ook om andere redenen is een herinvoering van de gulden niet wenselijk.

In de eerste plaats is het niet te voorspellen hoe de financiele markten zouden reageren op zo een stap. Nu kent Nederland zeer lage rentes bijvoorbeeld omdat ons land gezien wordt als een veilige haven. Bedenk echter wel dat we er relatief goed voor staan, maar in absolute termen zeker niet. Onze staatsschuld is veel te hoog, ons begrotingstekort ook, net als de private schulden. Op eigen houtje uit de euro stappen, kan er dan makkelijk toe leiden dat ons land in plaats van een veilige haven als een gammel bootje op de open zee temidden van een storm wordt gezien. Daardoor zouden de rentes bij ons wel eens rap en fors kunnen stijgen. Iets wat onze overheid, huishoudens en bedrijven veel geld zou kosten.

Kosten wisselkoersrisico

Bedrijven zouden daarnaast opnieuw een rekening krijgen waarvan ze dachten in 1999 verlost van te zijn: het wisselkoersrisico. Dat risico afdekken kan natuurlijk, maar dat kost geld. Dat kost veel geld als de wisselkoersen behoorlijk schommelen en/of er grote onzekerheid over de toekomstige wisselkoersen zou bestaan. Beide zijn van toepassing op een nieuwe gulden. De enige manier om dit te voorkomen is de gulden stevig vast te koppelen aan de euro, maar als je dat wilt doen, dan kun je net zo goed in de euro blijven. Dat is de reden waarom de PVV zo een koppeling categorisch afwijst.

En daarmee neemt die partij een loopje met de Nederlandse monetaire geschiedenis. De PVV doet alsof Nederland altijd al een eigen munt heeft gehad. De jure is dat waar, maar de facto niet. De gulden is al sinds de jaren tachtig zo stevig gekoppeld geweest aan de Duitse mark, dat het feitelijk de mark maar dan met andere afbeeldingen is geweest. De waarheid is dat we al decennialang geen eigen munt meer hebben en niet slechts sinds 1999.

Kortom, een eigenhandig uittreden uit de eurozone zou allerlei ongewenste en onnodige onzekerheden in een economie introduceren die het toch al moeilijk heeft.: Flickr.

Te citeren als

Edin Mujagic, “Nederland ruilde mark in voor euro – en voer er wel bij”, Me Judice, 7 maart 2012.

Copyright

De titel en eerste zinnen van dit artikel mogen zonder toestemming worden overgenomen met de bronvermelding Me Judice en, indien online, een link naar het artikel. Volledige overname is slechts beperkt toegestaan. Voor meer informatie, zie onze copyright richtlijnen.

Afbeelding

Ontvang updates via e-mail