Meer koopkracht met de euro

Winkelend publiek in Utrechtse winkelstraat op een zonnige dag
Afbeelding ‘Utrecht’ van Shirley de Jong (CC BY-NC 2.0)
1 sep 2009
Is de euro nu een goede beslissing geweest op niet? Critici van de euro concentreren zich sterk op de vermeende ongunstige invoeringskoers. Volgens CPB-econoom Straathof staan er veel meer voordelen tegenover het tijdelijke koopkrachtverlies bij de invoering. Het voordeel van de euro is het einde van de wisselkoersonzekerheid in Europa. Het gevolg is dat ondernemingen meer gaan concurreren waardoor de consument profiteert van een groter assortiment en lagere prijzen.

Kritiek euro

Onlangs gaf Edin Mujagic een kritisch commentaar op een rapport van de Stichting Wisselverlies, waarbij het debat draait om de koers waartegen de gulden is omgerekend naar de euro. Deze koers zou ook nu nog bepalend zijn voor de prestaties van de Nederlandse economie. Dit is onjuist. De euro beïnvloedt op een heel andere en juist positieve manier de economie van vandaag.

Geen blijvende gevolgen omrekenkoers

Tien jaar na de invoering van de euro maakt het voor de Nederlandse economie niets meer uit of de omrekenkoers te hoog of te laag was. Een “verkeerde” koers zorgt voor een prijsverschil tussen Nederlandse en buitenlandse goederen. Dit leidt ertoe dat Nederland tijdelijk meer exporteert als de gulden-per-euro koers te hoog is, of dat Nederland tijdelijk meer importeert als de koers te laag is. De prijzen en lonen in Nederland passen zich vervolgens aan in overeenstemming met de prijzen op de wereldmarkt. Na één CAO onderhandelingsronde zal de schok goeddeels geabsorbeerd zijn, zodat de Nederlandse economie na twee jaar weer als vanouds presteert - net als bij schommelingen in de dollarkoers.

Onduidelijk effect euro op internationale handel

In tegenstelling tot wat Mujagic beweert, vindt het CPB in de studie The Internal Market and the Dutch Economy geen duidelijk effect van de euro op het inkomen van Nederlanders. De euro blijkt namelijk geen effect te hebben op de waarde van de Nederlandse exporten en importen. Economen weten nog steeds niet precies wat de invloed van de euro op de lange termijn is. Maurice Bun en Frank Klaassen (2007) laten zien dat er nauwelijks een relatie is tussen de euro en de totale waarde van de handel tussen twee landen. Andere studies vinden wel dat de euro zorgt voor meer handel, maar het gaat dan om bescheiden effecten (Frankel 2008).

Meer concurrentie door euro

Als we naar het gedrag van individuele ondernemingen kijken, is er wel een duidelijk euro-effect te zien. Zo vinden Gianmarco Ottaviano et al. (2009) dat de euro concurrentie tussen ondernemingen in de eurozone heeft versterkt. Het wegvallen van wisselkoersrisico maakt prijzen beter vergelijkbaar waardoor het duidelijker is welke aanbieder het goedkoopst is.

Hoe kan het dan dat de totale handel niet of weinig veranderd is door de euro, maar dat voor individuele ondernemingen de euro er wel toe doet? Lionel Fontagné et al. (2009) laten zien dat het concurrentie-effect van de euro leidt tot lagere prijzen voor de handel binnen de eurozone. Tegelijkertijd neemt de kwantiteit en vooral de variëteit van de export toe door de euro. Deze tegengestelde effecten op prijs en volume maken dat de totale waarde van de handel tussen landen weinig verandert.

Leve de euro

Helaas leeft bij veel mensen het gevoel dat de invoering van de euro ten koste is gegaan van hun koopkracht. Bij de invoering van de euro in 2002 was de inflatie in het eerst halfjaar inderdaad 0,6 procentpunt hoger. Nu ligt de invoering van de euro tien jaar achter ons en beginnen de permanente effecten van de euro zichtbaar te worden: meer concurrentie, een groter aanbod van goederen en lagere prijzen. In tegenstelling tot een mogelijk tijdelijk koopkrachtverlies bij de chartale invoering en een verkeerde gulden-euro ratio, zorgt de euro op langere termijn juist voor verbetering van de koopkracht.

Referenties:

Bun, M. J. G. en F.J.G.M. Klaassen, 2007, The Euro Effect on Trade is not as Large as Commonly Thought, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, vol. 69, nr. 4, pp. 473-496.

Frankel, J.A., 2008, The estimated effects of the euro on trade: Why are they below the historical effects of monetary unions among smaller countries?, NBER Working Paper 14542.

Fontagné, L., Th. Mayer en G.I.P. Ottaviano, 2009, Of markets, products, and prices: The effects of the euro on European firms, Breugel Blueprint VIII.

Folkertsma, C.K. en M.C.J. van Rooij, 2002,De invloed van de euro-invoering op de prijzen. Deel I: een verkenning op basis van literatuur, DNB Onderzoeksrapport WO&E 654.

Geels, H. en A. ten Dam, 2009, De Wisselverlieszaak: Analyse en schadeberekening.

Mujagic, E, 2009, “Rapport over miljardenverlies invoering euro rammelt”, Me Judice, jaargang 2, 18 augustus 2009.

Straathof, B., A. Lejour, G.J. Linders en J. Möhlmann, 2008, The Internal Market and the Dutch Economy: Implications for trade and economic growth, CPB Document 168, Den Haag.

Ottvaviano, G.I.P., D. Taglioni en F. di Mauro, 2009, The euro and the competitiveness of European firms, Economic Policy, januari 2009, pp. 5-53.

Te citeren als

Bas Straathof, “Meer koopkracht met de euro”, Me Judice, 1 september 2009.

Copyright

De titel en eerste zinnen van dit artikel mogen zonder toestemming worden overgenomen met de bronvermelding Me Judice en, indien online, een link naar het artikel. Volledige overname is slechts beperkt toegestaan. Voor meer informatie, zie onze copyright richtlijnen.

Afbeelding
Afbeelding ‘Utrecht’ van Shirley de Jong (CC BY-NC 2.0)

Ontvang updates via e-mail