Terug naar de gulden zodat Europa vooruit kan

Onderwerp:
Terug naar de gulden zodat Europa vooruit kan image
19 nov 2011
Op speciaal verzoek van de redactie van Me Judice heeft een aantal economen zich gebogen over de vraag of een terugkeer van de gulden een wijs plan is. In deze bijdrage neemt Jan Luiten van Zanden dit dilemma onder de loep en stelt hij dat het scepticisme over de Europa en de euro zo hoog zal oplopen dat het Europese integratieproces weer op stoom kan komen als lidstaten terugkeren naar hun eigen munt en dus ook Nederland terugkeert naar de gulden.

Kritiek Euro

Critici van de euro bevinden zich in een lastig parket. Het is nu wel duidelijk dat de invoering van de euro een experiment met enorme risico’s is.Maar door de EMU verder te bekritiseren schaart men zich haast vanzelf in het kamp van de eurosceptici die, veelal vanuit zeer enge, nationalistische ideeën, het liefst het hele Europese integratieproces willen opblazen. Maar de euro in stand houden lijkt ook geen goed idee; dat het systeem inherent instabiel is, behoeft nu geen betoog meer. De enige uitweg is die van een Europese superregering (en een vergelijkbare Europese centrale bank), maar zo’n verdieping van het integratieproces is op de korte termijn politiek onhaalbaar. Het lost ook het probleem niet op dat er dan een echte splitsing binnen Europa ontstaat tussen de eurolanden en de landen die buiten de EMU zijn gebleven.

Terug naar de kern

De vraag is of er tussen beide extremen – totale politieke integratie versus terug naar strikt nationale kaders – een ‘derde weg’ gevonden kan worden voor het Europese experiment. Dat kan, zou ik willen stellen, door ons opnieuw te bezinnen op de ‘historische missie’ van het integratieproces.

Europa heeft altijd op twee benen gelopen: er was enerzijds sprake van een proces van geleidelijke ‘verdieping’ van de politieke en economische samenwerking, waarvan de meest enthousiaste aanhangers hoopten dat het zou uitlopen op een Europese federatieve staat naar Amerikaans model. Tegelijkertijd werd getracht door een proces van ‘verbreding’ daar steeds meer (daarvoor min of meer geschikte) landen bij te betrekken. Dat proces van verbreding is van veel essentieel belang voor Europa als geheel: daardoor zijn landen als Portugal, Spanje, Griekenland gestabiliseerd als democratieën en hebben ze een snelle economische ontwikkeling doorgemaakt. In de jaren zestig waren dit nog dictaturen met de status van ontwikkelingsland. Iets dergelijks is na de val van de muur ook in Centraal Europa op gang gekomen: landen als Polen, Hongarije en Tsjechië profiteren daar volop van.

Europa heeft jonge democratieën uitzicht geboden op een stabilisatie van hun politieke verhoudingen en op economische groei die door Brusselse subsidies werd aangejaagd, maar grotendeels endogeen van aard was en hebben zij daarmee de mogelijkheden om een inhaalslag te maken volop benut. Het scheppen van een steeds grotere zone van politieke stabiliteit en economische samenwerking was en is de historische missie waar het allemaal om begonnen is. Daar zou Europa mee door moeten gaan: door ook landen als Turkije en Tunesië een dergelijk perspectief te bieden, kan de werkingssfeer van het Europese set aan instituties dat zo wordt overgedragen geleidelijk aan uitgebreid worden.

Euro gedijt niet onder scepticisme

Maar door de eurocrisis dreigt het hele experiment ten onder te gaan, en wint het euroscepticisme steeds meer veld. De te ver doorgedreven ‘verdieping’, waarvan (zoals het CPB onlangs becijferde) de welvaartseffecten beperkt zijn, ondermijnt daarmee de enorme welvaartswinst die door de verbreding gerealiseerd is en nog kan worden. Daarom pleit ik voor terugkeer naar de gulden, zodat het Europese integratieproces zich kan herpakken en opnieuw zijn historische missie kan vervullen.

Bron foto: Flickr

Te citeren als

Jan Luiten van Zanden, “Terug naar de gulden zodat Europa vooruit kan”, Me Judice, 19 november 2011.

Copyright

De titel en eerste zinnen van dit artikel mogen zonder toestemming worden overgenomen met de bronvermelding Me Judice en, indien online, een link naar het artikel. Volledige overname is slechts beperkt toegestaan. Voor meer informatie, zie onze copyright richtlijnen.

Afbeelding

Ontvang updates via e-mail