Twee alternatieve plannen voor redding van de euro

Onderwerp:
Twee alternatieve plannen voor redding van de euro image
8 aug 2012
Twee in Duitsland veel bediscussieerde oplossingen voor de eurocrisis krijgen in Nederland weinig aandacht: de ‘eurovakantie’ voor zwakke eurolanden, een plan van Hans-Werner Sinn, en het in ieder geval tijdelijk gaan omrekenen van eurokoersen in een eigen, vrij flucteerbare munteenheid, een plan van onder meer Thomas Mayer. Harry Geels doet beide plannen uit de doeken.

‘Eurovakantie’ voor zwakke eurolanden

De Duitse hoogleraar economie Hans-Werner Sinn van het Ifo-Institut staat een zogenaamde ‘opt-out’ voor van zwakke eurolanden. In de Financial Times van 31 juli jl. verdiepte hij samen met Friedrich Sell zijn eerdere voorstellen en legde hij daarbij nog eens uit waarom deze oplossing kan werken.

Het basisidee is dat zwakke eurolanden tijdelijk de euro verlaten, maar de status van geassocieerd lid van de eurozone behouden. Door tijdelijk buiten de eurozone te treden, worden de zwakke landen in staat gesteld tijdelijk een eigen valuta in te voeren, de concurrentiekracht te herstellen door de valuta te devalueren en dan in ‘rustiger vaarwater’ de noodzakelijke hervormingen door te voeren, om later weer tot het europact toe te treden.

Zo bespaart een geassocieerd lid zichzelf het trauma van een pijnlijke en in de praktijk nauwelijks uitvoerbare reële depreciatie binnen de eurozone, die alleen bewerkstelligd kan worden door prijzen en lonen te verlagen. Zoals we in de zuidelijke eurolanden zien, leidt dat tot langdurige economische krimp, massawerkloosheid en een steeds grotere druk op de overheidsfinanciën.

Een nieuwe lange-termijn-afspraak, het European Exchange Rate Mechanism II (ERM II), kan de basis vormen van een nieuw soort muntunie, aldus Sinn. Feitelijk doen Denemarken, Letland en Litouwen al op vergelijkbare wijze aan het europact mee. Volgens Sinn zou het uit de euro te treden land na een paar jaar in staat moeten zijn de eigen valuta binnen een bandbreedte van +/- 15% te laten fluctueren ten opzichte van de euro en dan weer de euro kunnen herintroduceren.

Sinn denkt dat een dergelijk systeem een significante psychologische factor kan worden, die overheden en hun electoraten de moed kan geven om door te gaan met de noodzakelijke hervormingen.

Parallele munt

Minstens zo interessant is het idee van parallelle munteenheden, onder meer uitgewerkt door Thomas Mayer van de Deutsche Bank (Parallel currencies) en André ten Dam (Parallel Currency-Units) (zie ook Harrie Verbons bijdrage 'Laat zwakke eurolanden virtueel met euro breken' op dit forum). Ook deze twee oplossingsrichtingen stellen landen weer in staat ‘monetair’ te devalueren en dus hun concurrentiekracht op de noodzakelijke korte termijn te herstellen. Hierover werd eind vorige maand nog in Berlijn een conferentie belegd door BVMW, de grootste mkb-werkgeversorganisatie in Duitsland, in samenwerking met de Duitse denktank Monneta.

Bij parallel currencies/currency-units wordt er naast de euro een eigen nationale valuta geïntroduceerd waarmee lokale prijzen en lonen wordt vastgesteld en afgerekend.

Volgens Mayer levert dit voor de zwakkere eurolanden dan uiteindelijk aan de euro parallelle nationale fysieke munten op, voor Griekenland de ‘Geuro’ (= Griekse euro). In het plan van Ten Dam volstaat invoering van een parallelle nationale rekenkundige valuta, eigenlijk zoals we vóór de introductie van de euro de European Currency-Unit (ECU) hadden naast de D-mark, gulden, peseta en lire, alleen dan die situatie in spiegelbeeld. In beide concepten wordt het gevaar van kapitaalvluchten uitgesloten, want bestaande schuldvorderingen blijven gewaardeerd in euro.

Voordelen parallele munt

Een aan de euro (currency-unit) parallelle nationale rekenkundige valuta is natuurlijk veel eenvoudiger in te voeren dan het concept van fysieke (parallelle) nationale munten. Een eenvoudige aanpassing in de software van de financiële instituties volstaat immers.

Het systeem van nationale 'parallel currency-units' kan in het huidige europact worden geïntegreerd en is daarmee flexibel. Het dan ontstane wisselkoerssysteem (een 'ECU-ERM' = Euro Currency Units-Exchange Rate Mechanism) wordt dan op basis van objectieve economische ‘fundamentals’ gemanaged door de ECB. Vooral hierdoor zullen currency-units ook voor de Europese (monetaire) autoriteiten en Europees gezinde politici het meest acceptabel zijn.

Bijkomende voordelen ten opzichte van de concepten van Sinn en Mayer zijn dat in het ECU-ERM valutaspeculatie waarschijnlijk praktisch is uitgesloten en dat Greshams wet (‘bad money drives out good money’) daarop niet van toepassing is.

Tot slot is ook niet onbelangrijk dat voor het ECU-ERM, in tegenstelling tot de plannen van Mayer en Sinn, géén wijziging van het EU-Verdrag noodzakelijk is, zodat dit ECU-ERM bij wijze van spreken nog vandaag ingevoerd zou kunnen worden.

Herstel concurrentiekracht

Met deze twee oplossingen kunnen de probleemlanden direct hun concurrentiekracht weer herstellen. Er wordt met andere woorden een oplossing geboden voor het kernprobleem van ‘one size (euro) does not fit all', zodat er in de zwakke eurolanden weer geld verdiend kan gaan worden.

Het enige alternatief is een Verenigde Staten van Europa, met een bank- en begrotingsunie en een gezamenlijke schuldfinanciering (eurobonds). Laat iedere politicus die zegt dat hij de euro in de huidige rigide en dus destructieve vorm wil behouden daar maar eens eerlijk en duidelijk over zijn.

In gewijzigde vorm is dit artikel op 2 augustus 2012 gepubliceerd op DFT.nl

Referenties:

BVMW, Lösungen statt Populismus (Programma en Slotverklaring Conferentie ‘Parallelwährung’ Berlin 24 juli 2012), BVMW.de, 24 juli 2012

André ten Dam, A short Introduction to ‘The Matheo Solution (TMS)’, Incassomeesters.nl, 7 februari 2012

Harry Geels, The Euro Solution Matrix, Inmaxxa.nl, 12 juni 2012

Thomas Mayer, Der Geuro - Eine Parallelwährung für Griechenland?, Deutsche Bank, 23 mei 2012

Hans-Werner Sinn & Friedrich Sell, Our opt-in opt-out solution for the euro, Financial Times, 31 juli 2012

Bron foto: Flickr.

Te citeren als

Harry Geels, “Twee alternatieve plannen voor redding van de euro”, Me Judice, 8 augustus 2012.

Copyright

De titel en eerste zinnen van dit artikel mogen zonder toestemming worden overgenomen met de bronvermelding Me Judice en, indien online, een link naar het artikel. Volledige overname is slechts beperkt toegestaan. Voor meer informatie, zie onze copyright richtlijnen.

Afbeelding

Ontvang updates via e-mail