Reddingsplan FC Twente moet zuiniger

Onderwerp:
FC Twente moet weer eens gered worden. Aanstaande maandag gaat de gemeenteraad van Enschede beslissen of men de club onder meer 7 miljoen euro schuld kwijtscheldt. Een groep regionale ondernemers, de Noabers geheten, en ABN Amro, dragen volgens het reddingsplan ook flink bij. Veel andere schuldeisers doen dat juist niet. Volgens universitair docent Tsjalle van der Burg is het voorgenomen reddingsplan te ruimhartig, waardoor er sprake kan zijn van oneerlijke concurrentie.

Huidige situatie en reddingsplan

De schulden van FC Twente zijn, op 1 januari 2019, 58 miljoen euro (plus een onbekend bedrag x dat vermoedelijk iets van 10 miljoen bedraagt). De bezittingen zijn 47 miljoen (plus hetzelfde, onbekende bedrag x). Hierbij zit het stadion, dat ruim 40 miljoen waard is. Het eigen vermogen is dus 11 miljoen negatief. (De achtergronden voor deze cijfers staan hier [1])

Met het reddingsplan verbetert het eigen vermogen, naar 12 miljoen positief. Deze verbetering van 23 miljoen ontstaat doordat behalve de gemeente ook de Noabers en ABN Amro schulden kwijtschelden, terwijl de Noabers en enkele kleinere schuldeisers ook schulden in aandelen converteren (FC Twente, 2019). Door dit alles is FC Twente in één klap twee keer zo rijk als het zeer gezonde Heracles, dat met het eigen vermogen op 6 miljoen staat (Heracles, 2019).

Hierbij is de waarde van de populariteit van de club nog niet meegeteld. Als men die wel meerekent, is het eigen vermogen stukken hoger. FC Twente is qua achterban de vierde club van Nederland. Eredivisieclubs met minder fans hebben van nature lagere inkomsten en draaien meestal min of meer quitte. Als FC Twente wil, kan de club dus (na promotie en met reddingsplan) flinke winsten maken. Kortom, het potentieel van Twente is behoorlijk groot.

Maar op dit moment zijn er dus te weinig liquide middelen. Het reddingsplan voorziet ook daarin. Het plan als geheel biedt een goede kans dat het zowel nu als in de toekomst goed gaat. In dat geval krijgt de gemeente de 25 miljoen die het in de club heeft zitten grotendeels terug. Zonder reddingsplan gaat de club echter waarschijnlijk failliet en verliest de gemeente bijna 25 miljoen, zegt het gemeentebestuur (Gemeente Enschede, 2019). En dus wil men de club redden.

Faillissement

Het is nuttig een eventueel faillissement toch eens beter te bekijken. Hierbij krijgt de gemeente als preferente schuldeiser het stadion in bezit, dat met een goede bespeler ruim 40 miljoen waard is. En zo’n bespeler komt er waarschijnlijk wel. Er kan namelijk een nieuwe club worden opgericht die een doorstart maakt, zoals Fiorentina en Glasgow Rangers deden. Die club kan waarschijnlijk redelijk hoog beginnen. Zo lijkt de licentie voor de Tweede Divisie van FC Lienden te koop te staan (met wel een kans dat Lienden degradeert). Deze licentie, en een elftal dat vanuit de Tweede Divisie kan promoveren, kosten waarschijnlijk minder dan drie miljoen.[2] Zulke kosten kan de club met onder meer recettes wel terugverdienen, als de stadionhuur eerst nul is. Het verkopen van de naam van het stadion kan ook miljoenen opleveren, want bij een faillissement is Grolsch haar rechten mogelijk kwijt. Zo doordenkend kan de club vrij snel in de Eredivisie komen, zonder hoge schulden. De gemeente heeft dan een stadion dat elk jaar 3 miljoen huur oplevert.

Natuurlijk moet dit scenario beter worden onderzocht. Dat lijkt de gemeente echter niet te hebben gedaan. De andere schuldeisers lijken ook niet te zijn geconfronteerd met dit voor hen rampzalige scenario. Tja. De gemeente had, met een optie op de licentie van Lienden in de hand, onwillige schuldeisers allang kunnen dwingen miljoenen meer kwijt te schelden.

Naar een beter reddingsplan

Maar goed, de bestuurders willen een redding. Ik zou het reddingsplan dan wel wijzigen. De club moet meer bezuinigen. Niet op het elftal, want de spelerssalarissen zijn komend seizoen 4,8 miljoen. Daarmee is Twente tiende van Nederland. Maar de totale kosten zijn dan ruim 25 miljoen. Daarmee is men bijna vierde van Nederland (net achter Vitesse, dat met Russische gelden veel spelers van Chelsea en haar Russische eigenaar huurt[3]). Dit terwijl rente en aflossing nog maar 1 miljoen bedragen. Als de totale kosten na jaren van crisis nu op het niveau van Heerenveen (18 miljoen) of Heracles (12 miljoen) waren gebracht, was steun helemaal niet meer nodig geweest.

De club kondigt zelfs doodleuk nieuwe investeringen aan. Zo gaat men de gebouwen duurzamer maken. Met belastinggeld dus. Ik zou dat geld in zonnepanelen op schoolgebouwen investeren. Uit de winst hieruit kunnen dan later extra leraren worden betaald, in plaats van duurdere spelers.

Premies Europees voetbal

Als de gemeente de potentieel zo rijke club tot echte zuinigheid dwingt, kan men de ingelegde 25 miljoen uiteindelijk helemaal terugkrijgen. Zo kan bijvoorbeeld nu worden vastgelegd dat de gemeente 25 procent van de toekomstige premies uit Europees voetbal krijgt. Dat levert in elk Europees seizoen mogelijk een miljoen op voor onderwijs en zorg. Zo’n maatregel belast de redding niet, maar dwingt de club wel tot lagere uitgaven als het straks opwaarts gaat.

Nu is het wel zo dat de eerder genoemde Noabers hun bijdrage aan het reddingsplan mogen intrekken als de gemeente meer geld krijgt, want de afspraak is dat de gemeente netto evenveel bijdraagt als zij. Maar als de Noabers gaan protesteren, is de oplossing simpel: zij dus ook 25 procent van de Europese premies.[4]

Staatsteun

En dan de Europese regels voor staatssteun. De gemeente en haar juridische adviseurs Oxera en WindtLegal zeggen dat de gemeente FC Twente geld mag geven als dit voorkomt dat de gemeente door een faillissement méér geld kwijtraakt. Hiermee handelt men op marktconforme wijze, want een private schuldeiser zou in principe hetzelfde doen (Gemeente Enschede, 2019). Hierin heeft men gelijk. Maar volgens mij moet de gemeente dan wel zo weinig mogelijk geld weggeven, want ook dat is marktconform. En dat gebeurt dus niet. Het is voor een redding absoluut niet nodig dat FC Twente meteen twee keer zo rijk wordt als het gezonde Heracles. En een redding wordt duidelijk niet belemmerd als de gemeente bedingt dat de club de gemeente de club meer terugbetaalt indien de club in de toekomst weer uitstekend draait. Verder geldt dat de gemeente ook had moeten onderzoeken of een faillissement met doorstart voor de gemeente niet voordeliger was. De gemeente lijkt dit echter niet gedaan te hebben, en ook dat getuigt niet van marktconform gedrag.

Conclusie

Het reddingsplan is veel te ruimhartig. Als FC Twente hierdoor vaker gaat winnen, is duidelijk sprake van oneerlijke concurrentie. En dan zijn we met Brussel straks nog verder van huis. Redden mag, maar zuinig zijn moet.

Voetnoten:


[1] De balans van FC Twente is het afgelopen jaar nogal veranderd, onder meer vanwege een schikking over een grote claim in de herfst. Daarom zijn hier zoveel mogelijk de cijfers uit het recente Herstructureringsplan (FC Twente, 2019) gebruikt. Helaas moet soms ook nog gebruik gemaakt worden van de cijfers uit de Jaarrekening 2017-2018 (FC Twente, 2018). Volgens FC Twente (2019) is het eigen vermogen op 1 januari 2019 11 miljoen negatief. Uit FC Twente (2018) blijkt dat de materiële vaste activa op 30 juni 2018 48 miljoen bedroegen, en dat ze, gegeven de lineaire afschrijvingen, op 1 januari 2019 47 miljoen moeten zijn. De totale bezittingen zijn op 1 januari 2019 dus meer dan 47 miljoen. Het voorgaande impliceert dat de schulden op die dag meer dan 58 miljoen moeten zijn. Wat betreft het stadion het volgende. Bedrijfsgebouwen en de bijbehorende grond moeten, gegeven de lineaire afschrijvingen, op 1 januari 2019 voor 46 miljoen in de boeken staan (zie FC Twente, 2018). De gebouwen en de grond van het trainingscomplex in Hengelo worden van de gemeente Hengelo gehuurd. Dit impliceert dat het stadion in Enschede zeker voor meer dan 40 miljoen in de boeken moet staan. Bij bedrag x kan, als het om de bezittingen gaat, onder meer gedacht worden aan vorderingen op andere partijen, zoals bijvoorbeeld nog te ontvangen delen van transfersommen. Bij de schulden kan men denken aan het omgekeerde. Gezien de twee boven genoemde bronnen, kan x heel goed een bedrag zijn in de orde van grootte van 10 miljoen. Onder meer vanwege de veranderingen tussen 30 juni 2018 en 1 januari 2019 is het niet mogelijk de situatie per 1 januari 2019 duidelijker te beschrijven dan in de hoofdtekst is gedaan.

[2] Tegen het einde van seizoen 2017-2018 hadden de toenmalige nummers één en twee van de Tweede Divisie een begroting van respectievelijk minder dan zes ton en negen ton (Van der Pol, 2017). Dus een club met een begroting van twee miljoen moet toch wel snel uit de Tweede Divisie kunnen promoveren. FC Lienden speelt momenteel ook in de Tweede Divisie, en heeft het financieel moeilijk. Dat maakt het aannemelijk dat deze ‘amateurclub’ haar licentie voor minder dan één miljoen zal willen verkopen. Hierbij kan ook bedacht worden dat Lienden, na door de verkoop van de licentie weer financieel gezond te zijn, vermoedelijk de licentie kan kopen van een amateurclub uit een lagere klasse die failliet gaat. Dit seizoen ging bijvoorbeeld derdeklasser Oranje Zwart failliet.

[3] Chelsea heeft vaak moeite om te voldoen aan de Financial Fair Play regels van de UEFA. Het verhuren van spelers aan clubs als Vitesse kan Chelsea helpen aan deze regels te voldoen.

[4] Het is trouwens zeer de vraag of de Noabers in het reddingsplan wel echt evenveel inleveren als de gemeente. Net als de gemeente schelden zij formeel voor 7 miljoen aan schulden kwijt. Daarnaast kopen zij voor 7 miljoen 25% van de aandelen van de club, terwijl de gemeente voor een vergelijkbaar bedrag een lening in een achtergestelde lening zonder onderpand omzet. Zo bezien lijken beide partijen een min of meer gelijkwaardige bijdrage te leveren (zie ook Gemeente Enschede, 2019). Echter, in juni 2018, toen de club net gedegradeerd was, boden de Noabers nog aan om voor 14 miljoen 25% van de aandelen te kopen. Dat was destijds, volgens directeur Nieuwenhuis van onderzoeksbureau Hypercube, een redelijke prijs, hoewel hij ook suggereerde dat FC Twente, als het in de toekomst weer goed gaat, mogelijk weer 100 miljoen of meer waard kan worden (Ten Voorde en Kuitert, 2018). Nu promotie toch wel waarschijnlijk is, zou de club meer waard moeten zijn dan in juni vorig jaar. En dus is 7 miljoen voor 25% van de aandelen te goedkoop; 14 miljoen of meer was beter geweest. Het verhaal dat de Noabers 7 miljoen kwijtschelden klopt dus juridisch wel, maar is vanuit economisch perspectief twijfelachtig. De Noabers krijgen ook nu 25 procent van de aandelen terwijl hun totale bijdrage aan het eigen vermogen van FC Twente net als in de plannen van vorig jaar nog steeds 14 miljoen is.

Referenties:

Gemeente Enschede (2019), Voorstel Gemeenteraad C, 5 april.

Heracles (2018), Jaarrekening 1 juli 2017 - 30 juni 2018

Ten Voorde, L. en G. Kuitert (2018), FC Twente: voorlopig geen geld voor nieuwe spelers, TC Tubantia, 21 juni. 

FC Twente (2018), Jaarrekening 2017-2018

FC Twente (2019), Herstructureringsplan, 28 februari. 

Van der Pol, F. (2018), Promoveren? Dat hoeft van Kozakken Boys en Katwijk niet, NRC.nl, 27 mei. 

Te citeren als

Tsjalle van der Burg, “Reddingsplan FC Twente moet zuiniger”, Me Judice, 7 april 2019.

Copyright

De titel en eerste zinnen van dit artikel mogen zonder toestemming worden overgenomen met de bronvermelding Me Judice en, indien online, een link naar het artikel. Volledige overname is slechts beperkt toegestaan. Voor meer informatie, zie onze copyright richtlijnen.

Afbeelding
Afbeelding 'PSV/FC Eindhoven - FC Twente' door 'Ruben Lamers'

Ontvang updates via e-mail