Kort: Nederlandse grootbanken vragen personeel om minder thuis te werken. Is dat wel verstandig?

Nederlanders werken graag thuis

Nederlanders hebben een sterke voorkeur om vanuit huis te werken. Volgens de meest recente cijfers van het CBS, werkt een derde van de onderzochte populatie meestal tot soms thuis. Thuiswerken kan gunstig uitwerken als het gaat om productiviteitsverbeteringen en kosten. Zo beschrijft Nick Bloom e.a. voor een call center een productiviteitsstijging van ruim 13 procent, terwijl de kantoorkosten per jaar per werknemer met $1.900 afnemen. De productiviteitsstijging is voor 9 procentpunt verklaard uit het aantal extra uren dat men werkt, terwijl 4 procentpunt kan worden toegeschreven aan het aantal klanten dat men wist te bedienen in de gegeven tijd. De voordelen zijn evident, mensen kunnen hun werkdag flexibeler inrichten (9 procentpunt) en zijn minder afgeleid als zij op door hun uitkozen momenten hun werk kunnen doen (4 procentpunt). De onderzoekers vinden ook dat mensen die de optie wordt geboden van huis uit te werken, minder snel dan voorheen ontslag nemen.

Onbegrijpelijke keuze van Nederlandse grootbanken?

Het zojuist aangehaalde onderzoek heeft betrekking op routinematig werk dat werknemers onafhankelijk van elkaar kunnen uitvoeren. Echter, maar een beperkt aantal functies hebben deze kenmerken. Het blijkt dat wanneer het werk samenwerking en creativiteit vergt, dat de productiviteitsvoordelen verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Soms thuiswerken is geen probleem en is zelfs gunstig, maar meestal thuiswerken is dat wel. ING en ABN-Amro hebben dus gelijk.

Michael Gibbs e.a. registreren dat de gewerkte uren met 18 procent toeneemt in een dienstverlenende tech-bedrijf (ICT). Echter, de productiviteit van de werknemers daalde met 8-19%. Uit hun onderzoek blijkt dat in vergelijking met op-kantoor-werken, veel meer tijd dan voorheen moet worden besteed aan coördinatieactiviteiten en vergaderingen. Werknemers netwerkten met minder personen en bedrijfseenheden, zowel binnen als buiten het bedrijf. Ze kregen minder coaching en één-op-één-gesprekken met leidinggevenden. De bevindingen suggereren belangrijke knelpunten voor bedrijven bij de implementatie van werken op afstand. Dat wil zeggen: naarmate de kwaliteit van het werk sterker afhangt van samenwerking, verdwijnen de positieve effecten van thuiswerken - en dreigen deze zelfs negatief uit te werken op productiviteit en de kwaliteit van het geleverde werk.

Nederland kent veel banen waarvoor geldt dat de kwaliteit van het geleverde werk afhankelijk is van samenwerking. Te denken valt aan financiële dienstverlening, ambtelijke functies en professionele dienstverlening, inclusief accountants en consultants. Het CBS vermeldt dat in 2025 18 procent van de mensen die creatieve beroepen uitoefenen en 20 procenten van de medewerkers in de ICT meestal thuiswerken. Op basis van het gegeven onderzoek is meestal thuiswerken in deze beroepsgroepen ongewenst, evenals in de financiële - en professionele dienstverlening. Soms thuiswerken is geen probleem en is zelfs gunstig, maar meestal thuiswerken is dat wel. ING en ABN-Amro hebben dus gelijk: zij kunnen betere diensten aan de klant leveren als hun medewerker vaker op het kantoor is. Productieve samenwerking vergt dat men elkaar direct in de ogen kan kijken, niet via een scherm.