Op zoek naar de beste Tourrenner

Als we ons enkel beperken tot het aantal keer dat een renner de gele trui na de Champs-Elysées mee naar huis heeft genomen, dan staat het buiten kijf dat Lance Armstrong met zijn 7 Tourzeges de beste Tourrenner aller tijden is. Hij gaat hiermee de andere toprenners Jacques Anquetil, Bernard Hinault, Miguel Indurain en Eddy Merckx vooraf die ‘maar’ 5 keer de oppergaai behaalden. Natuurlijk spelen er ook andere criteria mee die de rangschikking van de beste renners bepalen. Zo zullen de meeste wielerliefhebbers ook een rol toebedelen aan het aantal ritoverwinningen die een renner heeft behaald tijdens zijn Tourcarrière, of het aantal behaalde groene truien en bolletjestruien. Meerdere criteria in rekening brengen maakt het meteen weer wat moeilijker. Is Armstrong met zijn 7 eindoverwinningen en 22 individuele ritzeges in de Tour nu werkelijk een betere Tourrenner dan Merckx met 5 gele truien, 34 ritoverwinningen, 3 groene truien en 2 bolletjestruien?

Meestal worden rankings van de beste Tourrenner opgesteld door een gewicht toe te kennen aan elk criterium waarop een renner kan scoren, waarbij het hoogste gewicht wordt toebedeeld aan het belangrijkste criterium en lagere gewichten aan minder belangrijke criteria. Zo kan je bijv. bepalen dat in jouw lijstje een gele trui evenveel waard is als tien ritoverwinningen. Een rangschikking kan dan worden opgesteld door de scores van een renner op de diverse criteria te vermenigvuldigen met de juiste gewichten en het geheel op te tellen. Het probleem nu is dat verschillend gekozen gewichten zullen resulteren in verschillende rangschikkingen, zelfs indien de gewichten eenzelfde volgorde van belang van de criteria impliceren.

De economen Laurens Cherchye van de KU Leuven en Frederic Vermeulen van de Universiteit van Tilburg hebben samen met de biometrist Knut Wittkowski van de Rockefeller University een ranking van de beste Tourrenners van 1953 (invoering van de groene trui) tot en met 2007 opgesteld. Bijzonder aan hun rangschikkingsmethode is dat ze geen gewichtjes toekennen aan de diverse criteria, maar louter ‘ordinaal’ werken. Zo is een gele trui meer waard dan een groene, maar is het niet nodig te bepalen hoeveel beter nu precies. Na consultatie van wat sportjournalisten werd de rangorde van de verschillende criteria als volgt vastgelegd: (1) gele trui, (2) tweede plaats in het eindklassement van de Tour, (3) derde plaats in het eindklassement van de Tour, (4) ritoverwinning, (5) groene trui en (6) bolletjestrui. De methode van Cherchye, Vermeulen en Wittkowski vergelijkt nu alle renners met alle andere renners en bepaalt welke renner van elk paar van vergeleken renners nu wie domineert. Zo kan er aan de hand van de methode worden nagegaan dat Lance Armstrong Richard Virenque domineert, en dit ondanks het feit dat Armstrong nooit een bolletjestrui heeft behaald terwijl Virenque er zeven heeft behaald. Eens alle renners in paren met elkaar vergeleken zijn kan er een finale rangschikking worden opgesteld die eenvoudigweg het aantal renners door wie een renner gedomineerd wordt af te trekken van het aantal renners dat diezelfde renner zelf domineert.

Wat zijn nu de belangrijkste resultaten van de methode toegepast op alle 528 renners die sinds 1953 gescoord hebben op een van de criteria? De tabel hieronder geeft een top-15 met meer gedetailleerde resultaten. De eerste plaats wordt gedeeld tussen Lance Armstrong en Bernard Hinault. Ze domineren beiden elk 524 renners en worden zelf door niemand gedomineerd. Hiermee scoren ze iets beter dan Eddy Merckx die op de derde plaats is terug te vinden. Ook Merckx wordt door niemand gedomineerd (dus ook niet door Armstrong en Hinault), maar domineert twee renners minder (met name Joop Zoetemelk en Jan Ullrich). Jacques Anquetil eindigt op plaats 4 (hij domineert 520 andere renners maar wordt zelf gedomineerd door 3 renners; meer specifiek door Armstrong, Hinault en Merckx. De top-5 wordt vervolledigd door Miguel Indurain.

Hoe zit het met de Nederlanders? De vijf beste Nederlanders zijn Joop Zoetemelk (plaats 6), Jan Janssen (plaats 16), Hennie Kuiper (plaats 32) en Jan Raas die samen met Gerrie Knetemann plaats 42 deelt. En hoe scoorden de toppers uit de voorbije Toureditie van 2007? Welnu, Alberto Contadors gele trui en ritzege brengt hem meteen op plaats 85; dit gedeeld met Oscar Pereiro en Lucien Aimar (Contador domineert 377 renners maar wordt zelf door 25 renners gedomineerd). Tom Boonens groene trui en nu in totaal al zes ritzeges levert een 64ste plaats op (Boonen domineert 425 renners, maar wordt zelf gedomineerd door 42 renners). Voor bolletjestrui en ritwinnaar Juan Mauricio Soler Hernandez is het al duiken naar plaats 248 in de ranking.

Tabel 1. Top 15 van de beste Tourrenners van 1953 tot 2007

Referenties:

Wittkowski, K.M. (2003), “Novel Methods for Multivariate Ordinal Data Applied to Genetic Haplotypes, Genomic Pathways, Risk Profiles, and Pattern Similarity”, Computing Science and Statistics, 35, 626-664.

Wittkowski, K.M., E. Lee, R. Nussbaum, F.N. Chamian en J.G. Krueger (2004), “Combining several ordinal measures in clinical studies”, Statistics in Medicine, 23, 1579-1592.

Cherchye, L. en F. Vermeulen (2006), “Robust rankings of multidimensional performances. An application to Tour de France racing cyclists”, Journal of Sports Economics, 7, 359-373.