Een begroting van geluk

Minder overheid is goed nieuws

Hervormingen, mantelzorg, decentralisatie, participatiesamenleving, en een terugtrekkende overheid. Zomaar enkele termen die wij afgelopen jaren voorbij hoorden komen. Termen waarmee een nieuwe tijd is ingeluid. Een tijd van minder overheid en meer eigen initiatief. Maar veel van deze grote woorden zijn amper begrepen, laat staan dat ze ons inspireerden tot nieuw en meer eigen initiatief. Veel van de aangekondigde veranderingen met betrekking tot de zorg, het onderwijs, het pensioen en de woningmarkt riepen irritatie op en zijn met veel geklaag ontvangen. Dat is jammer, want met de gaten die de overheid laat vallen in onze verzorgingsstaat, kunnen we zelf binnenkort hele leuke dingen doen. Het is de hoogste tijd om te stoppen met mopperen over een overheid die minder voor ons regelt. Tijd om het heft weer in eigen hand te nemen en te werken aan een eigen begroting van geluk.

Een begroting van Geluk

Wat is daarvoor nodig? Een goede begroting van geluk bestaat uit drie eenvoudige ingrediënten; een actieve grondhouding, het lef om hardop te dromen, en vooral een flinke scheut voorpret. Want bij een begroting van geluk staat het plezier centraal. Een terugtrekkende overheid biedt steeds meer ruimte om je eigen ambities en dromen voorop te stellen. Nu moet je als ambtenaar nog verplicht sparen voor een standaardpensioen bij ABP en lees je het jaarlijks pensioenoverzicht niet, want je kunt toch geen actie ondernemen! Straks kan elke ambtenaar zelf bepalen hoe zijn of haar ideale oude dag eruit moet zien. Heerlijk fantaseren over een part-time prepensioen, dat je deels via je hypotheek kan financieren. Want, wanneer je eenmaal helder hebt waarvan jij droomt, dan is het organiseren daarvan pure voorpret.

Een terugtrekkende overheid biedt steeds meer ruimte om je eigen ambities en dromen voorop te stellen. 

In een begroting van geluk combineer je de stille reserves die je nu nog terloops in je leven opbouwt in je hypotheek, in je spaar- en pensioenpotjes en in je verzekeringsmap tot jouw kanskaarten waarmee je dromen verzilvert.

In drie stappen weer eigen regie

Een goede begroting van geluk kost weinig tijd. In drie stappen zijn de hooflijnen al snel op orde. Belangrijke is om met het doel te beginnen, en niet als zo vaak bij financiële planning bij de middelen.

1. Een goede begroting van geluk begint met het uitwerken van geluk. In het boek krijgt de lezer hiervoor een aantal korte oefeningen aangeboden, oefeningen die helpen om scherp te verwoorden wat je in je leven graag wil bereiken. Op het oog zijn dat eenvoudige vragen, maar ze vergen in de praktijk een heel eerlijk en persoonlijk antwoord. Vaak blijkt tijd en aandacht voor en met geliefden hoog te scoren. De meeste mensen ontlenen echt geluk eerder aan hun persoonlijke relaties dan aan spullen, maar ook combinaties hiervan zijn prima uitkomsten in stap 1. Deze stap worden in de onderstaande figuur geïllustreerd door de slingers. Want ook in een toekomst in de participatiesamenleving is het leven een feest, je moet echter zelf je slingers ophangen. Wanneer jij goed weet te benoemen en verwoorden waar jij gelukkig van wordt, is het tijd voor stap 2.

2. In deze vervolgstap zorgt ervoor dat jouw persoonlijke geluk voorzien van prijskaartjes. Dit zijn hele concrete antwoorden op de vraag, wat kost dat? Wordt jij gelukkig van het gevoel dat jij je ouders kan voorzien van extra thuishulp indien die nodig wordt, dan zorgt het prijskaartje voor het concrete antwoord wat zo’n thuishulp+ kost per jaar? Een lastig antwoord voor de meesten, want in de verzorgingsstaat waren thuishulpen lange tijd gratis. Ook een universitaire studie voor de kinderen verdient een prijskaartje. Wordt jij gelukkig bij het vooruitzicht je eigen kinderen en schuldenvrije studietijd te kunnen bieden, dan wordt het tijd om tijdig te gaan sparen of beleggen. Nu de studiefinanciering tot het verleden behoort, vergt een studie al snel €20.000 euro aan extra eigen bijdrage.

Figuur 1: Krijg een overzicht van wat alles kost en wat je bereid bent te betalen

3. Wanneer je weet waar jouw geluk uit bestaat en wat de bijbehorende prijskaartjes gaan bedragen, is het tijd om eens een nieuwe blik te werpen op de zes voornaamste bouwblokken van het huishoudvermogen. Ga eens na hoe de jouw combinatie van sparen/beleggen, hypotheek, pensioen, verzekeringen, ouderenzorg en nalatenschap aansluiten bij die prijskaartjes uit stap 2. Het kan goed zijn, dan de eerste prijskaartjes nog jaren verder liggen, dan is het de vraag of beleggen niet verstandiger is dan sparen tegen nauwelijks rente. Wanneer je de combinatie van je hypotheekdepots en spaarrekeningen een goed bekijkt, kan he zomaar zijn dat je gewenste vroegpensioen veel haalbaarder is dan ooit gedacht. Kortom, dankzij het concrete zicht op wat je wil bereiken is een tweede blik op wat je al helpt een heel stuk interessanter.

Zelf weer de regie in handen

Dat betekent wel dat je van toeschouwer moet veranderen in regisseur. Want een goede begroting van geluk vergt een actieve grondhouding. Het is gedaan met passief en lijdzaam afwachten, en schamper roepen vanaf de wal. Nee, voortaan sta jij zelf vaker aan het roer en mag jij je eigen koers uitstippelen en tussentijds bijstellen. Dat betekent ook dat je attenter moet worden op relevante veranderingen, waarop jij je begroting moet aanpassen. Voortaan is het zaak dat jij zelf snapt wat de mantelzorg voor geliefden van je vergt en wat een dalende dekkingsgraad voor jouw oude dag betekent. Je kinderen laten studeren zonder studiefinanciering heeft ouders in heel het land massaal bewust gemaakt van zowel de waarde als de kosten van hoger onderwijs. Ook daar worden keuzes plots veel bewuster gemaakt.

Veranderende tijden zijn leuk

Dus wanneer je de volgende keer leest dat het pensioenstelsel verandert en hypotheken worden hervormd, ben dan maar blij. Want zeer waarschijnlijk betekenen deze veranderingen dat er steeds meer mogelijkheden komen om nieuwe en betere combinaties zelf te gaan maken. Zo kun je straks via je hypotheek vermogen opbouwen voor wat extra pensioen en kun je sparen voor de inkoop van mantelzorg. Niets blijft meer zoals het was, en dat kan wel eens heel erg leuk gaan worden. Ben jij al klaar voor een toekomst met minder overheid? Heb jij al een begroting van geluk? Lees Nooit Meer Slapend Arm, dan wordt het je snel duidelijk.