Het einde van het Dollar tijdperk

Het einde van het Dollar tijdperk image
Afbeelding 'Dollar' door 'Images Money'

De Amerikaanse Dollar is dé stabiele internationale reservevaluta. Toch komt daar een einde aan, volgens Dirk van der Werf. De ''wereldbankbiljettenpers'' lijkt geleidelijk te verhuizen van de VS naar China.  

Reservevaluta op de wereldkapitaalmarkt

Na WO-II waren alleen de VS-dollar en het Britse Pond nog voldoende stabiel om te dienen als internationale reservevaluta. In 1992 veroorzaakte Soros’ speculatie de val van het pond en heeft alleen de VS-dollar zich kunnen handhaven als reservevaluta in het internationale betalingsverkeer.

In zekere zin is dit verwonderlijk. Immers de gouden standaard waarop de koers van de dollar – en daarmee van de pond – was gewaardeerd werd reeds in 1971 verlaten. Dit ging toen niet zonder beroering. Aanvankelijk is er een vlucht uit de dollar geweest. Na een tijd van inflatie werd uiteindelijk stabilisatie bereikt via een periode van hoge rentestanden, tot boven 15%.

Pax Americana

Nadien werd de dollar weer internationaal als betaalmiddel geaccepteerd. Tot op de dag van vandaag. Deze acceptatie heeft de VS een enorme machtspositie gegeven, doordat ze als het ware de bankier van de wereld is. Door geld bij te drukken konden ze militair overwicht financieren en overal in de wereld de ,,Pax Americana” uitdragen. Dit overwicht staat nu op het spel.

De nieuwe zijderoute

In zijn recente boek ,,De Nieuwe Zijderoutes" beschrijft Engelsman Peter Frankopan hoe China een wereldwijd netwerk bouwt van door China gefinancierde investeringen. Maar hoe financiert China dit netwerk? Daarvoor heeft China een overvloed aan dollars bij de hand, verkregen uit jarenlange uitvoer van golfpetjes en ander goedkoop textiel of andere goedkope producten naar de VS en andere ontwikkelde landen. Frankopan wijst daar ook naar: ,,De Nieuwe Zijderoute, het stelsel van wegen, spoorlijnen en havens dat China naar zijn verre achterland aanlegt, kan op dit moment niet geheel zonder dollar-financiering worden aangelegd”.

Een Chinese reservevaluta?

China beschikt nog ruimschoots over dollars om zijn expansiedrift te financieren. Daardoor worden er nog niet voldoende Chinese valuta de wereld ingepompt om als sleutelvaluta te kunnen fungeren. Die komen pas in de wereld via tekorten op de Chinese betalingsbalans die niet in dollars worden afgerekend. Er wordt wel gesproken over olie-importen, maar die worden voorlopig nog in dollars betaald. Op dit moment niet van zoveel belang, nu de olieprijs tot nul is gedaald.

China zou de dollar steunen?

De Chinese autoriteiten, maar ook anderen vinden dat er een nieuwe valuta de rol van de dollar als algemene reservevaluta zou moeten overnemen. Van Chinese zijde wordt geargumenteerd dat de renminbi of yuan de plaats van de dollar zou moeten innemen met het oog op het handhaven van China’s economische groei. China heeft reden om dit te willen, het is de grootste buitenlandse houder van Amerikaans overheidspapier. Daarom vreest China met recht een daling van de waarde van de dollar. Hoe moet China de waarde van de yuan handhaven als de dollar zijn waarde verliest?

China, en ook Japan zijn nog steeds afhankelijk van een redelijke koers van de dollar en beducht voor een daling van de dollarwaarde.

China en ook Japan hebben geen belang bij een waardedaling van de dollar. Goed beschouwd is het hun geld, en zolang de voorraad ervan strekt, is een waardedaling ervan niet in hun voordeel

Ineenstorting Dollar voorlopig nog niet te verwachten

De gedachte die er achter steekt is eenvoudig. China gebruikt de voorraad dollars om zijn invloed te vestigen, tot ze op zijn. Zolang moeten die dollars hun waarde behouden. Dan pas komen de yuans als een duveltje te voorschijn waarmee de expansie wordt betaald. Zo komen de yuans in het internationaal verkeer, en als er voldoende zijn uitgegeven kunnen ervan door andere landen als internationale reserves worden aangehouden.  De bankbiljettenpers verhuist daarmee van de VS naar China, en kan het toneelstukje opnieuw beginnen, maar nu met China als hoofdrolspeler.

De Yuan als reservevaluta

Het is nog niet zover. Een ineenstorting van de dollar is nog niet aan de orde. Die zou het resultaat zijn van ernstig wantrouwen. Houders van dollar saldi verkopen in zo’n geval de dollars in hun bezit. Ook overheidsinstanties doen dan hun bezit aan Amerikaans overheidspapier zo mogelijk van de hand. Dit geldt ook voor de futures. Daar is – nog – geen sprake van.

Als er inderdaad sprake zal zijn van een financiële crash, dan ontstaat vraag naar mogelijk waardevast waardepapier en ook vastgoed, alles niet meer gerelateerd aan dollars. Als iedereen zijn dollars kwijt wil dan ontstaat uiteindelijk een soort hyperinflatie en een complete chaos. Een situatie die het zelfs China voorlopig niet zal uitkomen. Het blijft dus roeien met de riemen die Amerika en China samen hebben in een steeds meer multipolaire wereld, waarin allerlei handelsrelaties verder worden geïnstitutionaliseerd, maar ook dreigen te worden afgebroken. Denk aan de Brexit en aan de riskante handelspolitiek van Trump.

Waardoor zou de dollar kunnen afglijden?

De sterkte van de dollar berust op de rol van internationale reservevaluta. Die rol is blijven bestaan nadat de dekking in goud werd verlaten in 1973. De dekking van de dollar ligt sedert dien in de kracht van de Amerikaanse economie. In principe zou elke andere valuta die rol kunnen overnemen. Dat is het principiële risico in een wereld van zwevende valuta.

Op dit moment is de enige valuta die hiervoor in aanmerking zou kunnen komen de Euro. Maar die heeft daarvoor te weinig reserves en ligt ook om andere redenen op dit moment niet zeer voor de hand. De belangrijkste van die redenen is dat de EU geen tekorten heeft op zijn handelsbalans zodat er ook geen of onvoldoende Euro’s in de wereld komen. In feite betekent dit dat de dollar niet kan vallen omdat er geen valabele vluchtroute is.

Een geleidelijk proces

China, en ook Japan zijn nog steeds afhankelijk van een redelijke koers van de dollar en beducht voor een daling van de dollarwaarde. Andere Aziatische landen werden wel geleidelijk welvarender afzetgebieden, maar zolang de dollar zijn waarde behoudt, blijven de VS voorlopig nog de beste afzetmarkt.

Als de dollar echt wegzakt lopen beleggers en speculanten naar andere valuta – als die er zijn – of naar goud, diamanten, kunst, vastgoed, andere goederen. Obligaties dalen in waarde, de rente stijgt. De VS uitvoer wordt concurrerend. Het meest te duchten is dat de Amerikanen hun binnenlandse markt gaan beschermen, en daar is niemand van gediend. Het is niet duidelijk wat er gaat gebeuren, en hoe snel.

Te citeren als

Dirk van der Werf, “Het einde van het Dollar tijdperk”, Me Judice, 29 mei 2020.

Copyright

De titel en eerste zinnen van dit artikel mogen zonder toestemming worden overgenomen met de bronvermelding Me Judice en, indien online, een link naar het artikel. Volledige overname is slechts beperkt toegestaan. Voor meer informatie, zie onze copyright richtlijnen.

Afbeelding
Afbeelding 'Dollar' door 'Images Money'

Ontvang updates via e-mail