Huidige situatie en reddingsplan
De schulden van FC Twente zijn, op 1 januari 2019, 58 miljoen euro (plus
een onbekend bedrag x dat vermoedelijk iets van 10 miljoen bedraagt). De
bezittingen zijn 47 miljoen (plus hetzelfde, onbekende bedrag x). Hierbij
zit het stadion, dat ruim 40 miljoen waard is. Het eigen vermogen is dus 11
miljoen negatief. (De achtergronden voor deze cijfers staan hier [1])
Met het reddingsplan verbetert het eigen vermogen, naar 12 miljoen
positief. Deze verbetering van 23 miljoen ontstaat doordat behalve de
gemeente ook de Noabers en ABN Amro schulden kwijtschelden, terwijl de
Noabers en enkele kleinere schuldeisers ook schulden in aandelen
converteren (FC Twente, 2019). Door dit alles is FC Twente in één klap twee
keer zo rijk als het zeer gezonde Heracles, dat met het eigen vermogen op 6
miljoen staat (Heracles, 2019).
Hierbij is de waarde van de populariteit van de club nog niet meegeteld.
Als men die wel meerekent, is het eigen vermogen stukken hoger. FC Twente
is qua achterban de vierde club van Nederland. Eredivisieclubs met minder
fans hebben van nature lagere inkomsten en draaien meestal min of meer
quitte. Als FC Twente wil, kan de club dus (na promotie en met
reddingsplan) flinke winsten maken. Kortom, het potentieel van Twente is
behoorlijk groot.
Maar op dit moment zijn er dus te weinig liquide middelen. Het reddingsplan
voorziet ook daarin. Het plan als geheel biedt een goede kans dat het zowel
nu als in de toekomst goed gaat. In dat geval krijgt de gemeente de 25
miljoen die het in de club heeft zitten grotendeels terug. Zonder
reddingsplan gaat de club echter waarschijnlijk failliet en verliest de
gemeente bijna 25 miljoen, zegt het gemeentebestuur (Gemeente Enschede, 2019). En dus wil men de club redden.
Faillissement
Het is nuttig een eventueel faillissement toch eens beter te bekijken.
Hierbij krijgt de gemeente als preferente schuldeiser het stadion in bezit,
dat met een goede bespeler ruim 40 miljoen waard is. En zo’n bespeler komt
er waarschijnlijk wel. Er kan namelijk een nieuwe club worden opgericht die
een doorstart maakt, zoals Fiorentina en Glasgow Rangers deden. Die club
kan waarschijnlijk redelijk hoog beginnen. Zo lijkt de licentie voor de
Tweede Divisie van FC Lienden te koop te staan (met wel een kans dat
Lienden degradeert). Deze licentie, en een elftal dat vanuit de Tweede
Divisie kan promoveren, kosten waarschijnlijk minder dan drie miljoen.[2] Zulke kosten kan de club
met onder meer recettes wel terugverdienen, als de stadionhuur eerst nul
is. Het verkopen van de naam van het stadion kan ook miljoenen opleveren,
want bij een faillissement is Grolsch haar rechten mogelijk kwijt. Zo
doordenkend kan de club vrij snel in de Eredivisie komen, zonder hoge
schulden. De gemeente heeft dan een stadion dat elk jaar 3 miljoen huur
oplevert.
Natuurlijk moet dit scenario beter worden onderzocht. Dat lijkt de gemeente
echter niet te hebben gedaan. De andere schuldeisers lijken ook niet te
zijn geconfronteerd met dit voor hen rampzalige scenario. Tja. De gemeente
had, met een optie op de licentie van Lienden in de hand, onwillige
schuldeisers allang kunnen dwingen miljoenen meer kwijt te schelden.
Naar een beter reddingsplan
Maar goed, de bestuurders willen een redding. Ik zou het reddingsplan dan
wel wijzigen. De club moet meer bezuinigen. Niet op het elftal, want de
spelerssalarissen zijn komend seizoen 4,8 miljoen. Daarmee is Twente tiende
van Nederland. Maar de totale kosten zijn dan ruim 25 miljoen. Daarmee is
men bijna vierde van Nederland (net achter Vitesse, dat met Russische
gelden veel spelers van Chelsea en haar Russische eigenaar huurt[3]). Dit terwijl rente en
aflossing nog maar 1 miljoen bedragen. Als de totale kosten na jaren van
crisis nu op het niveau van Heerenveen (18 miljoen) of Heracles (12
miljoen) waren gebracht, was steun helemaal niet meer nodig geweest.
De club kondigt zelfs doodleuk nieuwe investeringen aan. Zo gaat men de
gebouwen duurzamer maken. Met belastinggeld dus. Ik zou dat geld in
zonnepanelen op schoolgebouwen investeren. Uit de winst hieruit kunnen dan
later extra leraren worden betaald, in plaats van duurdere spelers.
Premies Europees voetbal
Als de gemeente de potentieel zo rijke club tot echte zuinigheid dwingt,
kan men de ingelegde 25 miljoen uiteindelijk helemaal terugkrijgen. Zo kan
bijvoorbeeld nu worden vastgelegd dat de gemeente 25 procent van de
toekomstige premies uit Europees voetbal krijgt. Dat levert in elk Europees
seizoen mogelijk een miljoen op voor onderwijs en zorg. Zo’n maatregel
belast de redding niet, maar dwingt de club wel tot lagere uitgaven als het
straks opwaarts gaat.
Nu is het wel zo dat de eerder genoemde Noabers hun bijdrage aan het
reddingsplan mogen intrekken als de gemeente meer geld krijgt, want de
afspraak is dat de gemeente netto evenveel bijdraagt als zij. Maar als de
Noabers gaan protesteren, is de oplossing simpel: zij dus ook 25 procent
van de Europese premies.[4]
Staatsteun
En dan de Europese regels voor staatssteun. De gemeente en haar juridische
adviseurs Oxera en WindtLegal zeggen dat de gemeente FC Twente geld mag
geven als dit voorkomt dat de gemeente door een faillissement méér geld
kwijtraakt. Hiermee handelt men op marktconforme wijze, want een private
schuldeiser zou in principe hetzelfde doen (Gemeente Enschede, 2019).
Hierin heeft men gelijk. Maar volgens mij moet de gemeente dan wel zo
weinig mogelijk geld weggeven, want ook dat is marktconform. En dat gebeurt
dus niet. Het is voor een redding absoluut niet nodig dat FC Twente meteen
twee keer zo rijk wordt als het gezonde Heracles. En een redding wordt
duidelijk niet belemmerd als de gemeente bedingt dat de club de gemeente de
club meer terugbetaalt indien de club in de toekomst weer
uitstekend draait. Verder geldt dat de gemeente ook had moeten onderzoeken
of een faillissement met doorstart voor de gemeente niet voordeliger was.
De gemeente lijkt dit echter niet gedaan te hebben, en ook dat getuigt niet
van marktconform gedrag.
Conclusie
Het reddingsplan is veel te ruimhartig. Als FC Twente hierdoor vaker gaat
winnen, is duidelijk sprake van oneerlijke concurrentie. En dan zijn we met
Brussel straks nog verder van huis. Redden mag, maar zuinig zijn moet.
Voetnoten:
[1]
De balans van FC Twente is het afgelopen jaar nogal veranderd,
onder meer vanwege een schikking over een grote claim in de herfst.
Daarom zijn hier zoveel mogelijk de cijfers uit het recente
Herstructureringsplan (FC Twente, 2019) gebruikt. Helaas moet soms
ook nog gebruik gemaakt worden van de cijfers uit de Jaarrekening
2017-2018 (FC Twente, 2018). Volgens FC Twente (2019) is het eigen vermogen op 1 januari 2019 11
miljoen negatief. Uit FC Twente (2018) blijkt dat de materiële
vaste activa op 30 juni 2018 48 miljoen bedroegen, en dat ze,
gegeven de lineaire afschrijvingen, op 1 januari 2019 47 miljoen
moeten zijn. De totale bezittingen zijn op 1 januari 2019 dus meer
dan 47 miljoen. Het voorgaande impliceert dat de schulden op die
dag meer dan 58 miljoen moeten zijn. Wat betreft het stadion het volgende. Bedrijfsgebouwen en de
bijbehorende grond moeten, gegeven de lineaire afschrijvingen, op 1
januari 2019 voor 46 miljoen in de boeken staan (zie FC Twente, 2018). De gebouwen en de grond van het trainingscomplex in Hengelo
worden van de gemeente Hengelo gehuurd. Dit impliceert dat het
stadion in Enschede zeker voor meer dan 40 miljoen in de boeken
moet staan. Bij bedrag x kan, als het om de bezittingen gaat, onder meer
gedacht worden aan vorderingen op andere partijen, zoals
bijvoorbeeld nog te ontvangen delen van transfersommen. Bij de
schulden kan men denken aan het omgekeerde. Gezien de twee boven
genoemde bronnen, kan x heel goed een bedrag zijn in de orde van
grootte van 10 miljoen. Onder meer vanwege de veranderingen tussen
30 juni 2018 en 1 januari 2019 is het niet mogelijk de situatie per
1 januari 2019 duidelijker te beschrijven dan in de hoofdtekst is
gedaan.
[2]
Tegen het einde van seizoen 2017-2018 hadden de toenmalige nummers
één en twee van de Tweede Divisie een begroting van respectievelijk
minder dan zes ton en negen ton (Van der Pol, 2017). Dus een club
met een begroting van twee miljoen moet toch wel snel uit de Tweede
Divisie kunnen promoveren. FC Lienden speelt momenteel ook in de Tweede Divisie, en heeft het
financieel moeilijk. Dat maakt het aannemelijk dat deze
‘amateurclub’ haar licentie voor minder dan één miljoen zal willen
verkopen. Hierbij kan ook bedacht worden dat Lienden, na door de
verkoop van de licentie weer financieel gezond te zijn,
vermoedelijk de licentie kan kopen van een amateurclub uit een
lagere klasse die failliet gaat. Dit seizoen ging bijvoorbeeld
derdeklasser Oranje Zwart failliet.
[3]
Chelsea heeft vaak moeite om te voldoen aan de Financial Fair Play
regels van de UEFA. Het verhuren van spelers aan clubs als Vitesse
kan Chelsea helpen aan deze regels te voldoen.
[4]
Het is trouwens zeer de vraag of de Noabers in het reddingsplan wel
echt evenveel inleveren als de gemeente. Net als de gemeente
schelden zij formeel voor 7 miljoen aan schulden kwijt. Daarnaast
kopen zij voor 7 miljoen 25% van de aandelen van de club, terwijl
de gemeente voor een vergelijkbaar bedrag een lening in een
achtergestelde lening zonder onderpand omzet. Zo bezien lijken
beide partijen een min of meer gelijkwaardige bijdrage te leveren
(zie ook Gemeente Enschede, 2019). Echter, in juni 2018, toen de club net gedegradeerd was, boden de
Noabers nog aan om voor 14 miljoen 25% van de aandelen te kopen.
Dat was destijds, volgens directeur Nieuwenhuis van
onderzoeksbureau Hypercube, een redelijke prijs, hoewel hij ook
suggereerde dat FC Twente, als het in de toekomst weer goed gaat,
mogelijk weer 100 miljoen of meer waard kan worden (Ten Voorde en Kuitert, 2018). Nu promotie toch wel waarschijnlijk is, zou de club
meer waard moeten zijn dan in juni vorig jaar. En dus is 7 miljoen
voor 25% van de aandelen te goedkoop; 14 miljoen of meer was beter
geweest. Het verhaal dat de Noabers 7 miljoen kwijtschelden klopt
dus juridisch wel, maar is vanuit economisch perspectief
twijfelachtig. De Noabers krijgen ook nu 25 procent van de aandelen
terwijl hun totale bijdrage aan het eigen vermogen van FC Twente
net als in de plannen van vorig jaar nog steeds 14 miljoen is.
Referenties:
Gemeente Enschede (2019), Voorstel Gemeenteraad C, 5 april.
Heracles (2018), Jaarrekening 1 juli 2017 - 30 juni 2018.
Ten Voorde, L. en G. Kuitert (2018), FC Twente: voorlopig geen geld voor nieuwe spelers, TC Tubantia, 21 juni.
FC Twente (2018), Jaarrekening 2017-2018.
FC Twente (2019), Herstructureringsplan, 28 februari.
Van der Pol, F. (2018), Promoveren? Dat hoeft van Kozakken Boys en Katwijk niet, NRC.nl, 27 mei.
Te citeren als
Tsjalle van der Burg, “Reddingsplan FC Twente moet zuiniger”,
Me Judice,
7 april 2019.
Copyright
De titel en eerste zinnen van dit artikel mogen zonder toestemming worden overgenomen met de bronvermelding Me Judice en, indien online, een link naar het artikel. Volledige overname is slechts beperkt toegestaan. Voor meer informatie, zie onze copyright richtlijnen.
Afbeelding
Afbeelding '
PSV/FC Eindhoven - FC Twente' door '
Ruben Lamers'