Communicatie centrale banken in tijden van crisis

Fed

De recente persconferentie van de hoogste Amerikaanse centrale bankier eind april was een minicursus hoe te communiceren in crisistijden. Jerome Powell wist de delicate balans tussen enerzijds waarschuwen voor de ergste crisis sinds de Grote Depressie en anderzijds optimistisch zijn zonder dat de teneur bij het eerste angstig werd waarbij het optimisme niet nep of weinig plausibel aanvoelde. Daarnaast legde hij helder uit waarom de Fed deed wat de bank deed. Het gevolg: de luisteraar kreeg de uiterst bezorgde boodschap die hij te horen moest krijgen, werd juist geïnformeerd en gewaarschuwd zonder echter bang te worden. Voormalig voorzitter van de Fed Alan Greenspan wordt geroemd als master communicator omdat hij de kunst van communicatie als geen ander beheerste. Zijn befaamde vage taalgebruik zorgde ervoor dat de luisteraars het gevoel hadden een en ander begrepen te hebben maar in feite niets wijzer waren dan voordat hij begon met praten. De échte kunst is echter wat Powell deed.

ECB

Hoe anders was het minder dan 24 uur later toen Christine Lagarde, president van de ECB, haar persconferentie hield. Haar introductieverklaring wemelde van, voor dit moment volkomen, overbodige en makkelijk op te zoeken statistieken. Er was nauwelijks een spoor van enig optimisme te bespeuren, de focus lag louter op het negatieve nieuws. Het is misschien wat overdreven te stellen dat de verklaring het gevoel dat de wereld elk moment kan vergaan ademde, maar onjuist zou zo’n conclusie niet zijn. Het was een wereld van verschil met het optreden van Powell, ook omdat die zijn opmerkingen begon met de focus op menselijk leed en maatschappij om daarna over te gaan naar de economie. Lagarde zei daar pas aan het einde iets over, wat niet alleen veel te laat was maar ook een beetje gekunsteld overkwam.

Tot overmaat van ramp besloot Lagarde om een of andere reden de eerste vraag die ze kreeg volkomen te negeren en begon ze aan een zeker kwartier durend monoloog waarin ze in feite de net daarvoor voorgelezen introductieverklaring nog eens oplepelde. In het eerste half uur van de persconferentie kregen we zo niet één keer maar twee keer de facto te horen dat de wereld vergaat!

Het was een persconferentie waarbij je het gevoel had dat als iemand Lagarde had gevraagd hoe het weer was in Frankfurt, zij op een of andere manier erin zou slagen haar deprimerende introductieverklaring opnieuw voor te lezen, nog meer zaken te vertellen zonder dat we na een monoloog van een half uur te horen zouden krijgen hoe het weer was in Frankfurt. Toen een journaliste de beurt kreeg haar vragen te stellen en het stil bleef, kon ik het niet voorkomen te denken dat ze in slaap was gevallen.

Slot

De persconferentie van Powell van 29 april 2020 zou daarom verplichte kost moeten zijn voor studenten monetaire economie, als voorbeeld van hoe het moet wanneer ze leren hoe belangrijk de communicatie van een centrale bank met de buitenwereld is.  Het zou ook verplichte kost moeten zijn voor zijn collega’s elders, als blauwdruk voor de taak waar alle centrale bankiers mee te maken hebben, namelijk hoe leg ik het beleid helder uit zonder te negatief of te positief te zijn. Persoonlijk zou ik elke nieuwe centrale bankier de persconferentie van Powell verplicht laten kijken op zijn/haar eerste werkdag. Meteen erachteraan zouden toekomstige studenten en centrale bankiers ook de persconferentie van Lagarde van 30 april moeten aanschouwen, als voorbeeld hoe het juist níet moet.