Column: Rehoring lijkt op dit moment logisch, maar zo simpel is het niet

Column: Rehoring lijkt op dit moment logisch, maar zo simpel is het niet image
Door 'Bianca Polak'

Tegenvaller op tegenvaller krijgen geglobaliseerde bedrijven te verwerken. Eerst protectionisme, daarna verstoringen in de productieketens en nu ook nog eens vervoersprijzen die door het dak gaan. Gaan bedrijven daarom grootschalig productie terughalen naar de thuisbasis? Nou, zo makkelijk gaat dat niet.

Globalisering is al lang niet meer vanzelfsprekend. Met het afblazen van het handelsakkoord tussen de VS en de EU (TTIP), werd dat in 2016 al duidelijk. Trump speelde vervolgens handig in op het anti-globaliseringssentiment met zijn ‘America First’- politiek, die zijn opvolger Biden vooralsnog slechts gedeeltelijk heeft teruggedraaid.  

Nieuwe tik

De pandemie gaf globalisering een nieuwe tik. Het verstoorde de geoliede grensoverschrijdende productie- en logistieke ketens door de lockdowns en mobiliteitsbeperkingen. Volgens een onderzoek van Euler Hermes in zes sectoren in vijf westerse landen heeft 94% van de internationaal verspreid producerende bedrijven in 2020 last gehad van toeleveringsproblemen.

Deze verstoring is nog niet verdwenen. Nu de economie herstelt kunnen productiebedrijven en transportondernemingen de sterk toegenomen vraag naar producten en diensten veelal niet aan.

Hoge kosten

Bedrijven die er wel in slagen onderdelen op tijd binnen te krijgen, betalen daar heel veel voor. Het vraagoverschot naar containertransport heeft in een jaar tijd tezamen met de scherp gestegen brandstofkosten maar liefst tot een vervijfvoudiging (!) van de prijs voor containervervoer geleid. Ook luchtvervoer van vracht is sinds de start van de coronacrisis vijf maal zo duur geworden.

De omvang van reshoring is tot op heden beperkt.

Na Trumps ‘Oost West, thuis best- politiek’,  zijn ook politici in andere landen aan het flirten met het terughalen van productie. Daarbij wordt verder gekeken dan alleen onmisbare medische attributen voor bestrijding van de pandemie, getuige de voorstellen voor belemmeringen van de export van technologisch hoogwaardige producten.

Reshoring?

Alle reden dus voor bestuurders van geglobaliseerde bedrijven om na te gaan of het inmiddels niet voordeliger is om de delen van het productieproces, die naar lagelonenlanden verplaatst zijn, terug te halen.

Er zijn ondernemingen die, na de recent stokkende toeleveranties, besloten hebben om onderdelen voortaan zelf te maken of van dichterbij te betrekken. Voorbeelden hiervan zijn fietsenfabrikant Accell en Intratuin.

Maar sectoren als de textiel, automotive en electronica, waarin offshoring omvangrijk is en vaak tientallen of soms zelfs honderden bedrijven betrokken zijn bij het maken van een product, zie ik nog niet zo snel terugkeren op hun schreden. Hun businessmodel steunt nog te veel op goedkope buitenlandse arbeid (textiel, automotive) of is nog te afhankelijk van gespecialiseerde techbedrijven in Azië (elektronica).

De omvang van reshoring is tot op heden beperkt. Onderzoek van Dachs et. al., gepubliceerd aan de vooravond van de coronacrisis laat zien dat slechts iets meer dan 4% van de bijna 2500 ondervraagde internationaal opererende westerse ondernemingen sinds de kreditcrisis daadwerkelijk productie heeft teruggehaald.

Ramp in eigen land

Het verbaast mij dan ook niet dat slechts 15% van de bedrijven die in 2020 toeleveringsproblemen hadden, volgens het Euler Hermes- onderzoek overweegt om productie terug te halen naar eigen land. Dat is weinig in vergelijking met de ruim 50% die er aan denkt om productie te verplaatsen of nieuwe leveranciers te zoeken.

Dit laatste betekent wellicht dat bedrijven vooral proberen hun leveranciers over meerdere landen en werelddelen te spreiden. Dan kan de leverancier uit de ene regio inspringen als de leverancier uit de andere regio door een ramp getroffen wordt. Dit zou logischer zijn dan het terughalen naar eigen land. Immers wie garandeert dat er in eigen land geen ramp uitbreekt die productieketens stillegt? Zo zijn overstromingen voor landen als Nederland, Duitsland en België verre van ondenkbaar, zo weten we sinds afgelopen zomer weer.

Raoul Leering schrijft deze column op persoonlijke titel. De columns zijn op geen enkele wijze bedoeld als beleggingsadvies. Deze bijdrage verscheen reeds in De Financiële Telegraaf.

Te citeren als

Raoul Leering, “Column: Rehoring lijkt op dit moment logisch, maar zo simpel is het niet”, Me Judice, 20 december 2021.

Copyright

De titel en eerste zinnen van dit artikel mogen zonder toestemming worden overgenomen met de bronvermelding Me Judice en, indien online, een link naar het artikel. Volledige overname is slechts beperkt toegestaan. Voor meer informatie, zie onze copyright richtlijnen.

Afbeelding
Door 'Bianca Polak'

Ontvang updates via e-mail