Bart van Ark

Economenpanel, Gastauteur
Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board
Portret van Bart van Ark
© Foto Rijksuniversiteit Groningen

Bart van Ark (1960) is Senior Vice President en Chief Economist bij The Conference Board, een wereldwijde onderzoeksorganisatie met hoofdkantoor in New York. Hij is ook hoogleraar Economische ontwikkeling, technologische verandering en groei aan de Rijksuniversiteit Groningen. Van Ark is de voormalig directeur en huidig lid van het Groningen Growth and Development Centre. Hij heeft geparticipeerd in een groot aantal internationale onderzoeksprojecten en was coördinator van het project “Productivity in the European Union: A Comparative Industry Approach”. Van Ark heeft veelvuldig als consultant en adviseur gewerkt voor (inter)nationale organisaties zoals de Nederlandse regering, de Europese Commissie, als wel voor private bedrijven. Hij is tevens Research Professor bij het German Institute for Economic Research (DIW) in Berlijn.

Me Judice Economenpanel: resultaten voor Bart van Ark

Flexibilisering op de arbeidsmarkt
3 jul 2017

Stelling 1

Flexibilisering van de arbeidsmarkt is een onvermijdelijk gevolg van globalisering en technologische ontwikkeling.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Technologische verandering - meer dan globalisering - leidt tot snelle aanpassing in de vraag naar vaardigheden alsmede een grotere dynamiek in het aanbod van die vaardigheden. Bedrijven moeten snel op deze veranderingen kunnen inspelen. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 2

De groei van flexibel werk in Nederland wordt vooral veroorzaakt door het grote verschil in (ontslag)bescherming tussen vaste en tijdelijke contracten.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Ongeacht de wetgeving zullen bedrijven naar mogelijkheden tot flexibilisering zoeken. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Flexibilisering leidt tot een ongewenste tweedeling van de arbeidsmarkt, waarbij werk- en inkomensonzekerheid grotendeels door de flexwerkers wordt gedragen. 
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In redelijke mate Twee effecten die elkaar (deels) compenseren: 1) betere aansluiting vraag & aanbod dat een matigend effect heeft op loongroei 2) bevorderen technologische voorsprong dat een versterkend effect heeft op loongroei. Mee eens In redelijke mate

Stelling 4

De beste manier om een tweedeling tussen vaste krachten en flexwerkers te voorkomen is de introductie van een contract waarbij de ontslagbescherming van een werknemer geleidelijk oploopt met het aantal dienstjaren.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Technologische verandering verlangt juist dat nieuwe vaardigheden niet verouderde vaardigheden worden bevordert. Eens noch oneens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
De economische politiek van Trump
23 jan 2017

Stelling 1

Als alle “Seven actions to protect American workers” in Trumps 100-dagen plan worden uitgevoerd dan zal dit beleid waarschijnlijk de economische positie van de Amerikaanse middenklasse in de komende tien jaar verbeteren.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In hoge mate Diverse vormen van "retaliation" (wraak) door andere landen zijn expliciet toegestaan door de WTO, zodat prijzen en kosten stijgen en loondruk toeneemt. Bij hoge kosten zullen bedrijven automatisering opvoeren waardoor er minder banen bijkomen. Oneens In redelijke mate

Stelling 2

Met de handelsbeschermende en immigratiebeperkende maatregelen die Trump voorstaat luidt hij het einde van de globalisering in.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In hoge mate Amerika doet vooral hiermee vooral zichzelf tekort, maar er is een risico dat dit gedrag negatief uitwerkt op een aantal andere landen (bijv. Mexico) terwijl anderen profiteren (bijv. Canada). Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

De plannen van Trump, waaronder de aangekondigde investeringen in de verouderde infrastructuur, luiden een nieuwe periode van sterke economische groei in de VS in.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In zeer hoge mate Stimulering in deze relatief sterke conjunctuur heeft weinig effect. Het grote probleem is het potentieel van de VS economie dat versterkt moet worden door onderwijs, innovatie en productiviteit. Er is weinig van dien aard in Trump's plannen te ontdekken Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 4

De Amerikaanse democratie met al zijn ‘checks and balances’ is sterk genoeg en zal daarom geen schade ondervinden van de bestuursstijl en ideeën van Donald Trump.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In hoge mate De slagkracht en autonomie van Amerikaanse instituties is ernstig verzwakt sinds begin deze eeuw, en Trump doet er een schepje bovenop. In feite is de institutionele erosie een van de grootste bedreigingen voor de VS en de wereld. Oneens In geringe mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
Het belang van het vrijhandelsverdrag TTIP
9 jun 2016

Stelling 1

Het is belangrijk voor de Nederlandse economie dat er een TTIP-akkoord komt.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate De winst in termen van economische groei en lagere kosten is aanzienlijk, hetgeen van groot belang is voor de Nederlandse concurrentiekracht Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Een TTIP-akkoord zal een positief effect hebben op de Nederlandse arbeidsvoorwaarden (loon, ontslagbescherming, etc.).
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In redelijke mate Moelijk een direct verband te leggen. Hoewel vrijhandel zeker tot disruptie en banenverlies in sommige sectoren zal leiden, kan de arbeidsmarkt per saldo profiteren als nieuwe werkgelegenheid wordt gecreerd in meer concurrerende en productieve sectoren. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

Een TTIP-akkoord zal een negatief effect hebben op de Europese standaarden voor milieu, voedselveiligheid en klimaat.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In redelijke mate Moeilijk een direct verband te leggen. Landen (en Europa als geheel) kunnen nog steeds standaarden stellen, en het hangt er allemaal vanaf of bedrijven voldoende concurrerend zijn om producten en diensten te produceren die aan die standaarden voldoen Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 4

De onderhandelingen over TTIP moeten transparant zijn, zodat de Tweede Kamer, bedrijfsleven, vakbonden en maatschappelijke organisaties een rol kunnen spelen in dat proces.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In geringe mate Complexe onderhandelingen voer je meestal niet in het openbaar - de resultaten van de onderhandelingen daarentegen moeten transparant zijn voorafgaand aan de definitieve besluitvoriming door de democratisch gekozen organen. Mee eens In redelijke mate

Stelling 5

Er moet een referendum komen over TTIP.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In geringe mate Een raadgevend referendum met een simpel "ja" of "nee" voor een dergelke complexe kwestie is schijndemocratie en disruptief, en maakt het moeilijker voor volksvertegenwoordigers om goed afgewogen keuzes te maken. Zeer mee oneens In redelijke mate

Stelling 6

Het is beter om een ‘TTIP light’-akkoord* te bereiken in plaats van een alomvattend TTIP-akkoord.

[*] TTIP light’ is een handelsverdrag waar men louter naar traditionele handelsbeperkingen kijkt, zoals invoertarieven, dumping, kwantitatieve invoerbeperkingen. Controversiële issues, zoals milieu- en klimaatnormen en bescherming van investeerders, worden van de tafel gehaald.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Te weinig economische winst als we ons alleen richten op de traditionale beperkingen, waar niet de grootste riscos's liggen mbt protectie. Eens noch oneens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
Modellen in de economische politiek
25 jan 2016

Stelling 1

Bij de besluitvorming over het economisch beleid in Nederland laten politici zich meer leiden door ideologie en opportunisme dan door empirische, kwantitatieve inzichten vanuit de economische wetenschap.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In redelijke mate Dat lijkt me te generaliserend. Ik heb met beleidsmakers gewerkt die de basic empirische feiten niet kennen, alsmede beleidsmakers die ze wel kennen en gebruiken, maar niet in de juiste contect plaatsen. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het voorspellen van de economie op de lange termijn met macro-econometrische modellen is een zinloze exercitie.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate "Voorspellen" op lange termijn is zinloos. Het gebruiken van economische modelles als een bouwsteen voor het begrijpen van trends en het schetsen van scenarios is een zinnige exercitie. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

De invloed van CPB-analyses op het economisch beleid van de regering is te groot.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Een bredere blik buiten de CPB cirkel lijkt me zeer verstandig. Eens noch oneens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
ABN AMRO naar de beurs
18 nov 2015

Stelling 1

De financiële sector is voldoende stabiel voor de verkoop van ABN AMRO.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het is een goede zaak wanneer ABN AMRO weer geheel in handen komt van de private sector.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In redelijke mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

ABN AMRO is financieel nog niet sterk genoeg om als zelfstandige partij mogelijke tegenslagen op te vangen met een leverage ratio van 3,5%.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 4

De staat had sterker moeten aandringen op het verhogen van de leverage ratio van ABN AMRO.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 5

De rel rond de extra loonsverhoging van de top van ABN AMRO (van maart 2015) heeft de bank reputatieschade berokkend.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 6

Als de staat ABN AMRO gunstig wil verkopen dan moet zij bereid zijn meteen haar meerderheidsaandeel uit handen te geven.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 7

De staat heeft het goed gedaan als aandeelhouder van ABN AMRO.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Eens noch oneens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
Ouderen aan het werk
14 okt 2015

Stelling 1

De combinatie van maatregelen die het huidige kabinet heeft genomen zal de werkloosheid onder vijftigplussers niet of nauwelijks verminderen.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In geringe mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het automatisme waarmee lonen alleen maar stijgen en niet dalen over een carrière is de grootste hinderpaal voor een duurzame inzet van ouderen op de arbeidsmarkt.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Om de positie van oudere werklozen duurzaam te verbeteren moet worden overwogen om de hoogte van de werkloosheidsuitkeringen te laten dalen met de werkloosheidsduur.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Eens noch oneens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
Eindeloze stagnatie
15 sep 2014

Stelling 1

De groeiperspectieven voor de eurozone zullen de komende tien jaar gematigd zijn, d.w.z. een jaarlijkse groei van maximaal 1 procent.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In zeer hoge mate Op lange termijn zullen negatieve demografische effecten in Europa, met name in Noord-Europa, een rem vormen op de besparingen en investeringen. Als gevolg daarvan zal ook de productivieitsgroei erg traag blijven. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 2

De groeiperspectieven voor de Nederlandse economie zullen de komende tien jaar gematigd zijn, d.w.z. een jaarlijkse groei van maximaal 1 procent.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In zeer hoge mate De Nederlandse economie is nog relatief ver verwijderd van volledige capaciteit, en kan daarom meer dan 1 procent groeien in de komende jaren. De potentiele groei hangt echter af van het succes om de productiviteitsgroei in de dienstensector bevorderen. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

Om de economie van de eurozone te stimuleren zou het een goede stap zijn wanneer de ECB haar inflatiedoelstelling verhoogt van 2% naar 4%.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate De prioriteit moet liggen bij het bevorderen van groei via investeringen in productieve applicaties. Het Japanse voorbeeld van monetaire verruiming heeft de inflatie doen toenemen, maar niet de reele groei. Fiscaal beleid en hervormingen zijn effectiever. Oneens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
Sleutelen aan de inkomensverdeling?
3 mrt 2014

Stelling 1

De groei van de inkomensongelijkheid in Nederland is een verontrustende ontwikkeling.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In redelijke mate Het is lastig de optimale inkomensverdeling voor groei en sociale stabiliteit vast te stellen, maar er zijn - in tegenstelling tot de VS - geen duidelijke tekenenen dat de inkomensverdeling in Nederland in z'n algemeenheid een bedreiging aan het vormen is Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het verhogen van het toptarief inkomstenbelasting zal leiden tot een daling van het nationaal inkomen.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Een veelgehoord argument van alle tijden maar nooit overtuigend aangetoond. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

Inkomenspolitiek is het meest effectief als het gericht is op het vergroten van de verdienmogelijkheden aan de onderkant van de samenleving.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate De onderkant van de inkomensverdeling is een onderdeel van het verhaal voor de sociale stabiliti maar de macro effecten zijn gering omdat deze groep weinig bijdraagt aan de consumptie. De mobiliteit van de 'lagere' middenklasse is belangrijker. Mee eens In redelijke mate

Stelling 4

De positie van de middenklasse op de arbeidsmarkt* zal onder invloed van technologische vooruitgang sterk worden uitgehold. 

* Werknemers die geschoold doch routinematig werk verrichten.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In hoge mate Een belangrijk probleem dat d.m.v. gerichte investeringen in na- en omscholing door overheid en bedrijfsleven kan worden aangepakt. Mee eens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
Migratie gewogen
28 okt 2013

Stelling 1

De Nederlandse economie heeft per saldo profijt (in termen van een hoger BBP) van vrij verkeer van werknemers binnen de Europese Unie.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In redelijke mate Zowel aan de bovenkant van de arbeidsmarkt (tekort aan hooggeschoolde arbeid) als aan de onderkant (lage lonen banen) worden er tekorten (vanuit vraagperspectief) opgevuld. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het zijn vooral de laagst opgeleide werknemers die nadelen ondervinden van vrij verkeer van werknemers binnen de Europese Unie.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate De directe concurrentie zit 'm vooral in beroepsgebieden met specifieke kwalificaties, zoals de bouw. Op echte laaggeschoolde terreinen is de elasticiteit van het aanbod veel groeter. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Volledig vrije migratie en de nationale welvaartsstaat, die aan alle ingezetenen genereuze bescherming biedt, staan op gespannen voet met elkaar.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Hangt natuurlijk af van hoe "genereus" de welvaartsstaat is, maar ik dacht niet dat Nederland zich nog kan rekenen tot de meeste genereuze systemen. De meerderheid van immigranten komt naar Nederland voor het werk, niet voor de uitkeringen. Mee eens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
Naar een houdbaar pensioenstelsel
23 sep 2013

Stelling 1

De maximale fiscaal gefaciliteerde pensioenopbouw dient te worden verlaagd van 2,25% naar 1,75% zoals voorgesteld door het kabinet Rutte.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 2

Het delen van risico's met toekomstige generaties – die nu nog niet deelnemen aan de pensioenfondsen –  is een essentiële meerwaarde van het aanvullende pensioenstelsel.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In geringe mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Het pensioenbelang van werknemers wordt het beste gediend door verplichte aansluiting bij een pensioenfonds. 
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In geringe mate Mee eens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
Hoe trekken we de woningmarkt vlot?
25 feb 2013

Stelling 1

Door het verhogen van de huurprijzen komt een doorstroming – van huursector naar koopsector – op de woningmarkt op gang.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In geringe mate In deze huizenmarktsituatie is het onwaarschijnlijk dat de doorstroming sneller op gang komt door een huurverhoging, maar op langere termijn zal het wel kunnen leiden tot een afroming aam de top van de huurmarkt. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het pakket aan maatregelen in het woningakkoord leidt ertoe dat de woningmarkt de komende twee jaar merkbaar zal herstellen, in termen van stabilisering van huizenprijzen, meer woningtransacties en bouwactiviteiten.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Het is een stap in de goede richting om de ergste feilen uit het oude stelsel te halen. Oneens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel
Dynamiek in de polder
17 dec 2012

Stelling 1

Het topsectorenbeleid van het kabinet-Rutte II, dat gericht is op het versterken van de positie van sectoren waarin Nederland wereldwijd uitblinkt, zal een substantiële bijdrage leveren aan het vergroten van de innovatiekracht van Nederland.
Noot: het instrument waarmee het topsectorenbeleid wordt gestuurd is door overheid, bedrijfsleven, universiteiten en onderzoekscentra in topsectoren samen te laten werken aan kennis en innovatie. Een en ander wordt vastgelegd in innovatiecontracten. Meer informatie via de website van de Rijksoverheid.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Je moet keuzes maken in innovatiebeleid en focus op de sterkste sectoren is een beleidsefficiente keuze. Aandacht voor de meer generieke framework condities blijft belangrijk omdat we ruimte moeten blijven geven voor innovaties ongeacht de herkomst. Oneens In redelijke mate

Stelling 2

Een versoepeling en vereenvoudiging van het ontslagrecht zal de allocatie van arbeid bevorderen, d.w.z. mensen komen vaker of sneller dan voorheen op de plek waar hun kwaliteiten het best tot hun recht komen.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In geringe mate Het ontslagrecht in Nederland is redelijk optimaal wanneer geplaatst in internationaal perspectief. Een verdere liberalisering creƫert meer downsides voor innovatie dan upsides voor reallocatie. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Door een versoepeling en vereenvoudiging van het ontslagrecht zal de werkloosheid onder oudere werknemers (50 jaar en ouder) op korte termijn stijgen.
Noot: bij een korte termijn moet men hier denken aan een periode van 1 tot 4 jaar na invoering van de hervorming van het ontslagrecht.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Het wordt een ongewenst alternatief voor investeren in beter overheidsbeleid en bedrijfsstrategie voor oudere werknemers, Mee eens In redelijke mate
> bekijk hier de meningen van de leden van het economenpanel