Me Judice Economenpanel: Flexibilisering op de arbeidsmarkt

3 jul 2017

De flexibilsering van de arbeidsmarkt is sinds het begin van deze eeuw sterk toegenomen. Het gaat hierbij enerzijds om een groeiend aantal werkenden met een flexibel dienstverband, zoals een tijdelijk contract, uitzendrelatie of oproepkracht, en anderzijds om de zogenaamde zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers). In 2000 behoorde een op de vier werkenden tot de flexibele schil, inmiddels is dit al twee op de vijf.

De groei van deze zogenaamde flexibele schil wordt enerzijds in verband gebracht met min of meer autonome ontwikkelingen als globalisering en technologische ontwikkeling, die zouden leiden tot een grotere volatiliteit van markten en een scherpere concurrentie, en anderzijds met (nationale) regelgeving en instituties, zoals het ontslagrecht, de verplichte loondoorbetaling bij ziekte en fiscale faciliteiten voor zelfstandigen (zie voor een kort overzicht DNB, 2016).

Het resultaat is een groeiende tweedeling of segmentering van de arbeidsmarkt tussen goed beschermde insiders en een kwetsbare groep outsiders die wordt geconfronteerd met grote (werk- en inkomens-)onzekerheid en weinig bescherming. Deze tweedeling wordt door bijna iedereen onwenselijk gevonden, maar de meningen lopen sterk uiteen over de wijze waarop de tweedeling moet worden bestreden.

Deze week heeft Paul de Beer (UvA/AIAS) het initiatief genomen om een aantal stellingen te bedenken die het probleem van de nieuwe tweedeling op de arbeidsmarkt aansnijdt.

Stelling 1

Flexibilisering van de arbeidsmarkt is een onvermijdelijk gevolg van globalisering en technologische ontwikkeling.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat (ongewogen)

Stelling 2

De groei van flexibel werk in Nederland wordt vooral veroorzaakt door het grote verschil in (ontslag)bescherming tussen vaste en tijdelijke contracten.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat (ongewogen)

Stelling 3

Flexibilisering leidt tot een ongewenste tweedeling van de arbeidsmarkt, waarbij werk- en inkomensonzekerheid grotendeels door de flexwerkers wordt gedragen. 

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat (ongewogen)

Stelling 4

De beste manier om een tweedeling tussen vaste krachten en flexwerkers te voorkomen is de introductie van een contract waarbij de ontslagbescherming van een werknemer geleidelijk oploopt met het aantal dienstjaren.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat (ongewogen)

Stelling 1: Resultaat per panellid

Flexibilisering van de arbeidsmarkt is een onvermijdelijk gevolg van globalisering en technologische ontwikkeling.

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.
Naam Organisatie Uitslag Expertise Toelichting
Sylvester Eijffinger Sylvester Eijffinger image Tilburg University en CEPR Zeer mee eens In hoge mate Door de digitalisering van de samenleving worden moeten werknemers zich er instellen op dat robotisering en kunstmatige intellligentie een toenemende rol gaan spelen (fintech, legaltech, audittech, etc.) waarbij vele beroepen en functies verdwijnen. Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman Steven Brakman image Rijksuniversiteit Groningen Mee eens In zeer hoge mate Globalisering en technologische ontwikkeling maken de arbeidsmarkt dynamischer; banen verdwijnen en ontstaan makkelijker dan in het verleden. Dit vraagt om een dynamischer instelling van wernemers en werkgevers. Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma Barbara Baarsma image

Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam

Mee eens In hoge mate Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter Frank den Butter image Vrije Universiteit Amsterdam Mee eens In hoge mate Mee eens, maar liever spreek ik van toenemende specialisatie en versnelling van veranderingen in het productieproces als oorzaak. Globalisering en technische ontwikkeling moeten niet als zondebokken worden gezien: ze dragen juist bij aan de welvaart. Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark Portret van Bart van Ark Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board Mee eens In redelijke mate Technologische verandering - meer dan globalisering - leidt tot snelle aanpassing in de vraag naar vaardigheden alsmede een grotere dynamiek in het aanbod van die vaardigheden. Bedrijven moeten snel op deze veranderingen kunnen inspelen. Biografie & eerdere uitslagen
Bas ter Weel Portret van Bas ter Weel SEO en Universiteit van Amsterdam Mee eens In redelijke mate Technologische ontwikkeling en globalisering leiden tot specialisatie van werk en het afbakenen van taken. Naar behoefte worden deze taken ingezet door werkgevers. De mate waarin we flex ervaren in NL heeft ook institutionele oorzaken. Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong Eelke de Jong image Radboud Universiteit Nijmegen Mee eens In redelijke mate De kern is onzekerheId en dat wordt inderdaad door globalisering en technologie vroorzaakt, maar ook door wispelturig overheidsbeleid (denk aan de zorgsector). Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken Elmer Sterken image Rijksuniversiteit Groningen Mee eens In redelijke mate ICT, robotisering en kunstmatige intelligentie zorgen voor snelle en ingrijpende veranderingen van de aard en organisatie van arbeid. Biografie & eerdere uitslagen
Fieke van der Lecq Fieke van der Lecq image

VU Amsterdam en Ecovisie

Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser Portret van Marco Varkevisser Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman Portret van Mathijs Bouman Econoom & journalist Mee eens In redelijke mate O.a. technologie en globalisering hebben de arbeidsvraag dynamischer gemaakt. Bedrijven moeten sneller kunnen schakelen. Flexibilisering van deel arbeidsmarkt is een manier om aan deze wens tegemoet te komen. Had ook op andere (eerlijkere) manier gekund. Biografie & eerdere uitslagen
Mirjam van Praag Portret van Mirjam van Praag

Copenhagen Business School en Universiteit van Amsterdam

Mee eens In redelijke mate Deze trend zie je zelfs in landen met een relatief lage ontslagbescherming zoals Denemarken en Zweden. Daarvoor wordt als belangrijke reden globalisering genoemd. Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus Raymond Gradus image VU Amsterdam Mee eens In redelijke mate Flexbanen komen in belangrijke mate voor in technologie- en dienstensector. Biografie & eerdere uitslagen
Jan Bouwens Jan Bouwens image

Universiteit van Amsterdam

Mee eens In geringe mate Bedrijven moeten hun focus kunnen verleggen als de omstandigheden daar om vragen. Dat kan betekenen dat medewerkers moeten kunnen worden vervangen als zo'n situatie zich voordoet. Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg Lans Bovenberg image Tilburg University en Netspar Mee eens In geringe mate Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier Pieter Gautier image Vrije Universiteit Eens noch oneens In hoge mate Onvermijdelijk is te sterk geformuleerd. De kosten van een inflexibele arbeidsmarkt zijn wel hoger in een turbulente omgeving. Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma Roel Beetsma image

Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board

Eens noch oneens In hoge mate Globalisering en technologische ontwikkeling zullen zeker een rol spelen, maar of sectorale verschuivingen nu sneller gaan dan in het verleden is niet duidelijk Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs Bas Jacobs image Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München Eens noch oneens In redelijke mate Instituties rond het arbeidscontract ('flexibilisering') lijken me relatief weinig te maken te hebben met globalisering of technische ontwikkeling. Institututionele veranderingen worden natuurlijk wel beinvloed door die externe ontwikkelingen. Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard Portret van Kees Goudswaard Universiteit Leiden Eens noch oneens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar Robert Inklaar image

Rijksuniversiteit Groningen

Eens noch oneens In redelijke mate Je kunt beleid maken die flexibilisering tegengaat, maar hogere werkloosheid ligt dan op de loer. Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw Bas van der Klaauw image Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut Eens noch oneens In geringe mate Mijn idee is dat er meer ontwikkelingen zijn die de arbeidsmarkt veranderd hebben. Geen idee of globalisering en technologische ontwikkeling belangrijk zijn dan bijvoorbeeld overheidsbeleid. Biografie & eerdere uitslagen
Wouter den Haan Foto van Wouter den Haan London School of Economics Eens noch oneens In geringe mate Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken Portret van Joan Muysken Universiteit Maastricht Oneens In zeer hoge mate De flexibilisering geeft ook vorm aan globalisering en techn. ontw.. Er is een wisselwerking met fexibilisering, in de hand gewerkt door regelgeving die vrije marktwerking tracht te bevorderen. De regelgeving begunstigt m.n. grote ondernemingen. Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers Portret van Joop Schippers Universiteit van Utrecht Oneens In zeer hoge mate Globalisering en techn. ontwikkeling vergroten wel de behoefte aan flexibiliteit bij werkgevers, maar flexibilisering (en zeker de NLse variant) is daarmee niet onvermijdelijk, maar een keuze. Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip Andries de Grip ROA, Maastricht University Oneens In hoge mate Snelle technologische ontwikkeling vereist juist versterking van de relatie tussen werkgever en werknemer, waardoor er meer geinvesteerd wordt in het human capital van werknemers dat bepalend is voor de (internationale) concurrentiekracht van een bedrijf. Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer Arjo Klamer image

Erasmus Universiteit Rotterdam

Oneens In hoge mate Flexibilisering is vooral een Nederlands fenomeen, gevormd door a) verzwakte vakbeweging, b) concurrentie waan (we moeten flexibel zijn om de -internationale-concurrentie voor te zijn, c) waardering van zelfstandigheid. Het is een cultureel fenomeen Biografie & eerdere uitslagen
Jan van Ours Jan van Ours image

Erasmus Universiteit Rotterdam

Oneens In hoge mate In andere landen doet zich geen flexibilisering voor dus het zoeken naar externe oorzaken lijkt me onterecht. Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag Portret van Bernard van Praag Universiteit van Amsterdam Oneens In redelijke mate De vraag is of bij minder 'flexibilisering' wij in Nederland meer werkloosheid zouden hebben en/of een lager inkomen per hoofd. Ik ken geen analyse die dat overtuigend aantoont. Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen Harry van Dalen image

NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University

Oneens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Janneke Plantenga Janneke Plantenga image Universiteit Utrecht Oneens In redelijke mate verschillend onderzoek laat zien dat landen die een vergelijkbare internationele positie innemen, toch een heel andere score hebben op het terrein van flexibilisering. Het is met andere woorden niet een natuurwet die ons overkomt. Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog Joop Hartog image Universiteit van Amsterdam Oneens In redelijke mate Globalisering en technologie vragen om aangepaste arbeidsrelaties maar de lasten volledig bij werknemers leggen is niet de enige oplossing. De vraag is wat je verliest bij niet aanpassen. Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer Paul de Beer image Universiteit van Amsterdam Zeer mee oneens In hoge mate Globalisering en technologie dwingen bedrijven niet tot een meer flexibele arbeidsinzet. Flexibele contracten worden ook veel gebruikt in sectoren waar de invloed van globalisering en technologie gering is, zoals horeca en cultuur. Biografie & eerdere uitslagen
Piet Eichholtz Piet Eichholtz image Universiteit Maastricht Zeer mee oneens In hoge mate Flexibilisering vindt ook (en vooral) plaats in sectoren die van globalisering helemaal geen last hebben, zoals detailhandel en horeca. Er vindt vooral een overdracht plaats van risico van de werkgever naar de werknemer. Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen Portret van Ewald Engelen Universiteit van Amsterdam Zeer mee oneens In redelijke mate Flexibilisering is het gevolg van politieke besluiten om oudere arrangementen die de factor arbeid tegen de wispelturigheid van markten moesten beschermen, af te breken. Biografie & eerdere uitslagen

Stelling 2: Resultaat per panellid

De groei van flexibel werk in Nederland wordt vooral veroorzaakt door het grote verschil in (ontslag)bescherming tussen vaste en tijdelijke contracten.

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.
Naam Organisatie Uitslag Expertise Toelichting
Andries de Grip Andries de Grip ROA, Maastricht University Zeer mee eens In hoge mate De impact van dit grote verschil in bescherming wordt momenteel nog versterkt door het in snel tempo naar achteren schuiven van de leeftijd waarop werknemers met pensioen gaan. Biografie & eerdere uitslagen
Sylvester Eijffinger Sylvester Eijffinger image Tilburg University en CEPR Zeer mee eens In hoge mate Het grote verschil in (ontslag)bescherming tussen vaste en tijdelijke contracten leidt tot een segmentering van de arbeidsmarkt waarbij er onvoldoende arbitrage tussen de verschillende segmenten van de arbeidsmarkt is hetgeen schadelijk is voor de groei. Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag Portret van Bernard van Praag Universiteit van Amsterdam Zeer mee eens In redelijke mate Deze stelling lijkt vrij evident. Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman Portret van Mathijs Bouman Econoom & journalist Zeer mee eens In redelijke mate Nergens in de Oeso is de kloof tussen flex en vast zo groot. Wie goed kan onderhandelen krijgt een vast contract. Wie geen onderhandelingsmacht heeft juist niet. We beschermen precies de verkeerde groep. Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma Barbara Baarsma image

Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam

Mee eens In hoge mate het zit niet alleen in (ontslag)bescherming, maar ook in andere hoge risico's/kosten van het vaste contract: loondoorbetaling bij ziekte, risico's arbeidsongeschiktheid en werkloosheid, beperkte mogelijkheden van demotie, etc. Biografie & eerdere uitslagen
Jan van Ours Jan van Ours image

Erasmus Universiteit Rotterdam

Mee eens In hoge mate Spreekt eigenlijk voor zich. Niet zo'n interessante stelling Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma Roel Beetsma image

Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board

Mee eens In hoge mate Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs Bas Jacobs image Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München Mee eens In redelijke mate Nederland heeft een duale arbeidsmarkt met sterke ontslagbescherming voor vaste werknemers en weinig ontslagbescherming voor flexibele werknemers. Biografie & eerdere uitslagen
Bas ter Weel Portret van Bas ter Weel SEO en Universiteit van Amsterdam Mee eens In redelijke mate Kosten van verschillende contractvormen lopen te ver uiteen. Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong Eelke de Jong image Radboud Universiteit Nijmegen Mee eens In redelijke mate Een factor die in de vragen niet behandeld wordt is de verdeling in beloning tussen de factor arbeid en kapitaal. Een deel van de oorzaak is ook de relatief hoge beloning voor (ondernemings)kapitaal. Biografie & eerdere uitslagen
Fieke van der Lecq Fieke van der Lecq image

VU Amsterdam en Ecovisie

Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen Harry van Dalen image

NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University

Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Janneke Plantenga Janneke Plantenga image Universiteit Utrecht Mee eens In redelijke mate Zie boven: onze instituties rond de arbeidsmarkt bepalen voor een belangrijk deel de groei van flexible werk. Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog Joop Hartog image Universiteit van Amsterdam Mee eens In redelijke mate Mee eens, maar niet vergeten moet worden dat ook velen de zzp status prefereren boven vast dienstverband. Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard Portret van Kees Goudswaard Universiteit Leiden Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg Lans Bovenberg image Tilburg University en Netspar Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser Portret van Marco Varkevisser Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar Robert Inklaar image

Rijksuniversiteit Groningen

Mee eens In redelijke mate Een 'flexibele schil' is niet nodig als er over de volle breedte minder vastigheid in banen is. Biografie & eerdere uitslagen
Jan Bouwens Jan Bouwens image

Universiteit van Amsterdam

Mee eens In geringe mate Hoe moeilijker een medewerker ontslag kan worden aangezegd, hoe meer zal worden gevaren op tijdelijke contracten. Vaste contracten worden aangeboden aan mensen waarvan me heel erg zeker is dat men die persoon wil hebben/houden. Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer Arjo Klamer image

Erasmus Universiteit Rotterdam

Eens noch oneens In hoge mate zie toelichting vraag 1. Dergelijke overheids maatregelen hebben beperkte invloed. Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw Bas van der Klaauw image Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut Eens noch oneens In hoge mate Ontslagbescherming is niet de enige factor. Het risico van loondoorbetaling bij ziekte is bijvoorbeeld een andere factor. Biografie & eerdere uitslagen
Piet Eichholtz Piet Eichholtz image Universiteit Maastricht Eens noch oneens In hoge mate De flexibilsering vindt plaats omdat de werkgevers ermee weg komen. Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier Pieter Gautier image Vrije Universiteit Eens noch oneens In hoge mate Ontslagbescherming (en alle bureaucratische kosten die daarmee samenhangen) dragen daaraan bij. Of het VOORAL hierdoor komt, weet ik niet. Daarnaast spelen ook verplichte doorbetaling ziekte en fiscal voordelen ZZPérs een rol. Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman Steven Brakman image Rijksuniversiteit Groningen Eens noch oneens In hoge mate Ontslagbescherming speelteen rol maar ook Globalisering en technologische ontwikkeling. Het praktijkantwoord lijkt wat fantasieloos: meer flexibele contracten. Een slechte oplossing; investeringen in het up-to-date houden van kennis komt dan in gevaar. Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken Elmer Sterken image Rijksuniversiteit Groningen Eens noch oneens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter Frank den Butter image Vrije Universiteit Amsterdam Eens noch oneens In redelijke mate Hoge werkgeverslasten, inclusief ontslagkosten, zijn soms een oorzaak van de keuze voor flexwerk, maar ook eigen preferenties van werknemers kunnen een rol spelen. Biografie & eerdere uitslagen
Mirjam van Praag Portret van Mirjam van Praag

Copenhagen Business School en Universiteit van Amsterdam

Eens noch oneens In redelijke mate Ontslagbescherming en de loon-doorbetaling bij ziekte (dat de gemiddelde loonkosten voor ziektekosten overigens heeft doen dalen) zijn belangrijke drivers die de zaak op de spits drijven. Maar globalisering en techniek zijn leidend. Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus Raymond Gradus image VU Amsterdam Eens noch oneens In redelijke mate Zie antwoord op vraag 1. Flexbanen komen vooral door de technologische ontwikkeling. In sommige sectoren zoals bouw en transport kan dit wel aan de orde zijn. Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken Portret van Joan Muysken Universiteit Maastricht Oneens In zeer hoge mate De flexibilisering is waarneembaar in allerlei landen die een verschillende institutionele structuur hebben. In verschillende studies is de ontslagbescherming aangevochten als belangrijke oorzaak van de vermeende stroperigheid op de arbeidsmarkt. Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers Portret van Joop Schippers Universiteit van Utrecht Oneens In zeer hoge mate Verschil in bescherming speelt zeker een rol, maar voorop staat toch de (gegroeide) onzekerheid over de vraag of - in de (semi-)publieke sector - het beschikbare budget. Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark Portret van Bart van Ark Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board Oneens In redelijke mate Ongeacht de wetgeving zullen bedrijven naar mogelijkheden tot flexibilisering zoeken. Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer Paul de Beer image Universiteit van Amsterdam Zeer mee oneens In hoge mate Bij internationale vergelijking is er geen samenhang tussen het verschil in bescherming tussen vast en tijdelijk werk en (de groei van) het aandeel tijdelijke contracten. Het verschil in bescherming is in Nederland ook niet toegenomen sinds 2000. Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen Portret van Ewald Engelen Universiteit van Amsterdam Zeer mee oneens In redelijke mate De groei van het aantal flexibele contracten is het gevolg van de creatie van een wettelijk regime voor dit type arbeid, dat vervopgens door steeds meer werkgevers wordt misbruikt. Biografie & eerdere uitslagen
Wouter den Haan Foto van Wouter den Haan London School of Economics Geen mening Biografie & eerdere uitslagen

Stelling 3: Resultaat per panellid

Flexibilisering leidt tot een ongewenste tweedeling van de arbeidsmarkt, waarbij werk- en inkomensonzekerheid grotendeels door de flexwerkers wordt gedragen. 

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.
Naam Organisatie Uitslag Expertise Toelichting
Andries de Grip Andries de Grip ROA, Maastricht University Zeer mee eens In zeer hoge mate Deze tweedeling wordt bovendien op den duur nog versterkt doordat flexwerkers door een lagere scholingsparticipatie hun human capital minder op peil houden. Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw Bas van der Klaauw image Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut Zeer mee eens In zeer hoge mate De meest kwetsbare groepen (laag opgeleiden) hebben maar heel beperkt uitzicht op vaste banen. Baanzekerheid is er voornamelijk voor de hoger opgeleiden die vanwege hun opleiding toch al betere perspectieven hebben. Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer Arjo Klamer image

Erasmus Universiteit Rotterdam

Zeer mee eens In hoge mate Dat is omdat flexibilisering vooral mensen aan het begin van hun loopbaan (op de universiteit bijvoorbeeld) of met een beperkte opleiding treft. Biografie & eerdere uitslagen
Piet Eichholtz Piet Eichholtz image Universiteit Maastricht Zeer mee eens In hoge mate Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong Eelke de Jong image Radboud Universiteit Nijmegen Zeer mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen Portret van Ewald Engelen Universiteit van Amsterdam Zeer mee eens In redelijke mate Grootbedrijven hebben in toenemende mate een ring vqn flexibele arbeidskrachten aangelegd die wordt gebruikt om risico's en fluctuaties op te vangen. Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken Portret van Joan Muysken Universiteit Maastricht Mee eens In zeer hoge mate Ook medewerkers met vast contract worden minder zeker van hun baan. Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers Portret van Joop Schippers Universiteit van Utrecht Mee eens In zeer hoge mate Zeker voor zover flexwerk geen opstap biedt (zoals bijvoorbeeld in de jaren negentig) naar vast werk en mensen langdurig afhankelijk zijn van flexwerk. Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma Barbara Baarsma image

Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam

Mee eens In hoge mate NB let op verschil baan- en werkzekerheid; werknemers met vast contract hebben misschien wel baan-, maar niet perse werkzekerheid. Als werknemers met vast contract onvoldoende prikkels ervaren om leven lang te leren, dan heeft hij GEEN werkzekerheid. Biografie & eerdere uitslagen
Jan van Ours Jan van Ours image

Erasmus Universiteit Rotterdam

Mee eens In hoge mate Spreekt eigenlijk ook voor zich. Niet zo'n interessante stelling. Biografie & eerdere uitslagen
Mirjam van Praag Portret van Mirjam van Praag

Copenhagen Business School en Universiteit van Amsterdam

Mee eens In hoge mate De groei in vraag en aanbod van flex wordt deels door wettelijke prikkels veroorzaakt (ontslagbescherming, loondoorbetaling bij ziekte) waardoor vaste aanstellingen voor werkgevers relatief onaantrekkelijk zijn. Niet goed Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer Paul de Beer image Universiteit van Amsterdam Mee eens In hoge mate Een groot deel van de werk- en inkomensrisico's slaat neer bij de flexwerkers; twee op de drie werknemers die werkloos worden zijn flexwerker. Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma Roel Beetsma image

Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board

Mee eens In hoge mate Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman Steven Brakman image Rijksuniversiteit Groningen Mee eens In hoge mate Mee eens, als flexibilisering meer tijdelijke contracten impliceert (hergeen niet noodzakelijk is). Biografie & eerdere uitslagen
Sylvester Eijffinger Sylvester Eijffinger image Tilburg University en CEPR Mee eens In hoge mate Flexwerkers dragen op dit moment onvoldoende pensioenpremies en sociale premies af maar zullen uiteindelijke bij pensioen, arbeidsongeschiktheid of werkloosheid tooch een beroep doen op de overheid. Daarom moeten flexwerkers die premies volledig afdragen. Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs Bas Jacobs image Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München Mee eens In redelijke mate Werkgevers droegen vroeger een deel van de inkomens- en werkloosheidsrisico's maar verschuiven die steeds meer naar werknemers. Als vaste werknemers weinig risico lopen, betekent dit automatisch dat kwetsbaarder flexwerkers meer risico lopen. Biografie & eerdere uitslagen
Bas ter Weel Portret van Bas ter Weel SEO en Universiteit van Amsterdam Mee eens In redelijke mate Daar komt nog bij dat flexwerkers vaker degenen zijn die het meest gebaat zijn bij de bescherming die een vast contract biedt. Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag Portret van Bernard van Praag Universiteit van Amsterdam Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Fieke van der Lecq Fieke van der Lecq image

VU Amsterdam en Ecovisie

Mee eens In redelijke mate Het zou goed zijn als het dienstverband voor onbepaalde tijd werd afgeschaft. Dan is er meer gelijkheid in onzekerheid. Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter Frank den Butter image Vrije Universiteit Amsterdam Mee eens In redelijke mate Voor de flexwerkers die een vast contract ambiëren is er inderdaad sprake van een ongewenste tweedeling. Eigenlijk zou het loon bij een flexcontract een risicopremie moeten inhouden. Dat is inderdaad vaak niet het geval. Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen Harry van Dalen image

NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University

Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Janneke Plantenga Janneke Plantenga image Universiteit Utrecht Mee eens In redelijke mate Flexibiliteit is een groot goed, maar het moet wel redelijk verdeeld zijn. Een flexibele start op de arbeidsmarkt is prima, maar het moet een stepping stone zijn, niet een dead end. Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog Joop Hartog image Universiteit van Amsterdam Mee eens In redelijke mate jawel, maar het beleidsprobleem ontstaat juist ook omdat sommigen flexibiliteit en autonomie prefereren. Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard Portret van Kees Goudswaard Universiteit Leiden Mee eens In redelijke mate Een beter evenwicht in de bescherming van verschillende soorten arbeid is wenselijk. Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar Robert Inklaar image

Rijksuniversiteit Groningen

Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg Lans Bovenberg image Tilburg University en Netspar Mee eens In geringe mate Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark Portret van Bart van Ark Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board Eens noch oneens In redelijke mate Twee effecten die elkaar (deels) compenseren: 1) betere aansluiting vraag & aanbod dat een matigend effect heeft op loongroei 2) bevorderen technologische voorsprong dat een versterkend effect heeft op loongroei. Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken Elmer Sterken image Rijksuniversiteit Groningen Eens noch oneens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser Portret van Marco Varkevisser Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG Eens noch oneens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman Portret van Mathijs Bouman Econoom & journalist Eens noch oneens In redelijke mate De tweedeling is ongewenst, maar komt niet door flexibilisering an sich, maar door de manier waarop we dat in NL doen. Juist de kwetsbare werknemer wordt geflexibiliseerd. Wie goed voor zichzelf kan opkomen krijgt vast contract. Moet precies andersom. Biografie & eerdere uitslagen
Wouter den Haan Foto van Wouter den Haan London School of Economics Eens noch oneens In zeer geringe mate Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier Pieter Gautier image Vrije Universiteit Oneens In hoge mate Tweedeling komt vooral door grote verschil tussen vast en flex. Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus Raymond Gradus image VU Amsterdam Oneens In redelijke mate Dynamiek op arbeidsmarkt neemt toe en het zou onjuist zijn om te denken dat vaste banen daar geen consequenties van ondervinden. Biografie & eerdere uitslagen
Jan Bouwens Jan Bouwens image

Universiteit van Amsterdam

Oneens In geringe mate Het is van belang dat mensen zo zijn opgeleid dat bedrijven hen voor langere termijn willen houden. Op zo'n moment is de kans op vaste contracten groter. Biografie & eerdere uitslagen

Stelling 4: Resultaat per panellid

De beste manier om een tweedeling tussen vaste krachten en flexwerkers te voorkomen is de introductie van een contract waarbij de ontslagbescherming van een werknemer geleidelijk oploopt met het aantal dienstjaren.

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.
Naam Organisatie Uitslag Expertise Toelichting
Frank den Butter Frank den Butter image Vrije Universiteit Amsterdam Zeer mee eens In hoge mate Zo'n regeling doet de overgang van tijdelijk contract naar vast contract inderdaad vloeiend verlopen. Ook biedt het een beloning voor investeringen in bedrijfsspecifieke kennis. Een vorm is de opzegtermijn door de werkgever duurafhankelijk te maken. Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer Paul de Beer image Universiteit van Amsterdam Zeer mee eens In hoge mate Door de scherpe scheiding tussen vaste en tijdelijke contracten weg te nemen, verdwijnt de noodzaak bij werkgevers om na 2 jaar te beslissen of zij een tijdelijke medewerker in dienst houden. Dat bevordert de overgang naar een langdurig dienstverband. Biografie & eerdere uitslagen
Jan van Ours Jan van Ours image

Erasmus Universiteit Rotterdam

Mee eens In hoge mate Een interessante optie maar geen oplossing op korte termijn. Mis eigenlijk een stelling over wat er op korte termijn moet gebeuren: tijdelijke contracten duurder (eens) en/of vaste contracten gemakkelijker/goedkoper te ontbinden (eens). Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman Steven Brakman image Rijksuniversiteit Groningen Mee eens In hoge mate Dit kan een praktische plossing voor dit probleem zijn Biografie & eerdere uitslagen
Sylvester Eijffinger Sylvester Eijffinger image Tilburg University en CEPR Mee eens In hoge mate Ik ben voorstander van het Deense model waarbij niet de baan of functie maar de werknemers worden beschermd door een snelle omscholing met een werkloosheidsuitkering naar die banen en functies waaraan behoefte aan bestaat met een baan- of functiegarantie. Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag Portret van Bernard van Praag Universiteit van Amsterdam Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong Eelke de Jong image Radboud Universiteit Nijmegen Mee eens In redelijke mate Zou tussen de werknemers helpen maar ik denk dat ook expliciet een verschil moet worden gemaakt voor kleine versus grote bedrijven. Bij internationale bedrijven staat de werknemer zwakker en kan meer bescherming gewenst / vereist zijn. Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog Joop Hartog image Universiteit van Amsterdam Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser Portret van Marco Varkevisser Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Mirjam van Praag Portret van Mirjam van Praag

Copenhagen Business School en Universiteit van Amsterdam

Mee eens In redelijke mate Het is een goede manier, in combinatie met de Deense variant van de ketenregeling, waarbij een tijdelijk contract alleen kan worden verlengd als de essentie van het werk tijdelijk is. Dit om misbruik te voorkomen Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar Robert Inklaar image

Rijksuniversiteit Groningen

Mee eens In redelijke mate Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg Lans Bovenberg image Tilburg University en Netspar Mee eens In geringe mate Biografie & eerdere uitslagen
Wouter den Haan Foto van Wouter den Haan London School of Economics Mee eens In geringe mate Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip Andries de Grip ROA, Maastricht University Eens noch oneens In hoge mate Dit zou een optie kunnen zijn, maar nog beter lijkt het mij om een tussenvorm te creëren van tijdelijke contracten voor een periode van 8 tot 10 jaar, waarin werknemers goede scholings- en ontwikkelingsmogelijkheden krijgen aangeboden. Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer Arjo Klamer image

Erasmus Universiteit Rotterdam

Eens noch oneens In hoge mate Dergelijke maatregelen werken alleen als daarvoor al sprake is van een cultuuromslag, dat werkgevers waarde gaan hechten aan duurzamen werkrelaties en werknemers dat ook doen. Het gaat om een herwaardering van werkgeverschap Biografie & eerdere uitslagen
Bas ter Weel Portret van Bas ter Weel SEO en Universiteit van Amsterdam Eens noch oneens In redelijke mate Het aanpassen van de ontslagbescherming moet worden bezien in een aanpassing van meerdere instituties. Deze aanpassing alleen leidt op andere terreinen mogelijk weer tot knelpunten. Biografie & eerdere uitslagen
Janneke Plantenga Janneke Plantenga image Universiteit Utrecht Eens noch oneens In redelijke mate wat mij betreft is dat één van de mogelijkheden; een mogelijkheid die nader verkend zou moeten worden. Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen Harry van Dalen image

NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University

Eens noch oneens In geringe mate Het klinkt redelijk, het maakt vaste contracten minder vast en flexibele contracten iets meer vast, maar ik vraag me af of dit in de praktijk tot substantiële effecten leidt en de tweedeling teniet doet gaan. Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma Barbara Baarsma image

Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam

Oneens In hoge mate Dit doet niks met andere risico's van het vaste contract (loondoorbetaling bij ziekte etc.), en als iemand langere tijd in dienst is, is de vastigheid net zo'n probleem als nu. Bovendien doet dit niks aan de onzekerheid van flexcontracten. Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw Bas van der Klaauw image Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut Oneens In hoge mate Alleen beperkt rommelen aan de ontslagbescherming gaat niet werken. Er moet een veel lager maximum komen aan ontslagkosten en het financiële risico van ziekteverzuim moet lager. Alleen dan komen vaste banen weer in zicht voor de lager opgeleiden. Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers Portret van Joop Schippers Universiteit van Utrecht Oneens In hoge mate Ontslagbescherming is niet het enige relevante aspect. Belangrijker is wellicht dat iedereen waarvan de baan verdwijnt, ondersteuning krijgt/over instrumenten beschikt om weer snel werk op niveau te vinden. Biografie & eerdere uitslagen
Piet Eichholtz Piet Eichholtz image Universiteit Maastricht Oneens In hoge mate Wat is er mis met een vast dienstverband na twee jaar? Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier Pieter Gautier image Vrije Universiteit Oneens In hoge mate Dan geef je degenen die het het minst nodig hebben de sterkste bescherming. Zelfs zonder verplichte ontslagbescherming hebben veel werkgevers er belang bij vaste contracten met bescherming te bieden omdat ze er zelf ook belang bij hebben! Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma Roel Beetsma image

Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board

Oneens In hoge mate Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark Portret van Bart van Ark Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board Oneens In redelijke mate Technologische verandering verlangt juist dat nieuwe vaardigheden niet verouderde vaardigheden worden bevordert. Biografie & eerdere uitslagen
Fieke van der Lecq Fieke van der Lecq image

VU Amsterdam en Ecovisie

Oneens In redelijke mate Juist na een aantal dienstjaren moet je mobiel blijven/worden. Liever meer zekerheid in de eerste dienstjaren. Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard Portret van Kees Goudswaard Universiteit Leiden Oneens In redelijke mate Waarom is dit een oplossing? Het maakt vast alleen maar vaster. Bovendien is wat de stelling voorstelt feitelijk altijd zo geweest (bij de oude kantonrechtersformule en bij de vaststelling van de nieuwe transitievergoeding). Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus Raymond Gradus image VU Amsterdam Oneens In redelijke mate Zoals we ook de Wet Werk en Zekerheid hebben gezien lost het opleggen van extra voorwaarden (twee ipv drie contracten) niets op. Gevolg zou kunnen zijn dat er meer zelfstandigen komen. Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs Bas Jacobs image Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München Oneens In geringe mate Ik snap niet goed wat wordt verstaan onder 'ontslagbescherming geleidelijk laten oplopen'. Als het hier gaat om ontslagvergoeding lijkt het me vergelijkbaar met huidige stelsel: ontslagvergoedingen lopen op met de duur van het dienstverband. Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken Portret van Joan Muysken Universiteit Maastricht Zeer mee oneens In zeer hoge mate De beste manier is iedereen een baangarantie te bieden, tegen het minimumloon, gegarandeerd door de overheid. Het gaat hierbij om volwaardige arbeid waarbij recht wordt gedaan aan de behoeften van zowel het individu als de maatschappij. Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen Portret van Ewald Engelen Universiteit van Amsterdam Zeer mee oneens In redelijke mate Ieder onderscheid in termmen van arbeidsrechten creeert arbitragemogelijkheden voor werkgevers. Een standaardcontract en krachtigere vakbonden zijn waarschiknlijk.probatere middelen. Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman Portret van Mathijs Bouman Econoom & journalist Zeer mee oneens In redelijke mate Maakt dynamiek juist minder. Zorgt juist dan jong nog flexer wordt, oud nog vaster. Zie geen enkel voordeel. Wie moeten we beschermen? Degene die bescherming nodig heeft. Dat moet criterium zijn. Niet senioriteit. Biografie & eerdere uitslagen
Jan Bouwens Jan Bouwens image

Universiteit van Amsterdam

Zeer mee oneens In geringe mate Het komt wat onrechtvaardig over om mensen met een lange staat van dienst steeds verder op voorsprong te zetten. Zo krijgen de nieuwelingen weinig kans zich te vestigen. Kijk maar in Spanje. Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken Elmer Sterken image Rijksuniversiteit Groningen Geen mening Biografie & eerdere uitslagen

Me Judice Economenpanel

Leden

Voor een overzicht van de leden van het economenpanel en hun affilaties: klik hier.

Toelichting

Dit panel peilt in welke mate economen het eens of oneens zijn over grote economische vraagstukken. Me Judice heeft een panel van ongeveer 60 economische deskundigen uitgenodigd om op gezette tijden (minimaal een keer per maand) hun mening te geven.

Het panel is gekozen op basis van een aantal minimale eisen. Een deelnemer moet onafhankelijk en gepromoveerd zijn. Een additionele eis is dat de economen enige affiniteit met vraagstukken van economische politiek moeten hebben. Om zo veel mogelijk een representatief beeld van de Nederlandse economen te krijgen is er naar gestreefd om de diverse economie faculteiten en hoogleraren (Amsterdam, Groningen, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg en Utrecht) aan bod te laten komen alsmede diverse specialismen.

Op het punt van het stemmen op stellingen is het goed om een paar zaken te benadrukken. In sommige gevallen zullen panelleden eens noch oneens zijn met een bepaalde stelling. Er kunnen twee redenen zijn voor deze uitkomst.

  1. Een econoom is een expert op het bepaald terrein maar ziet op basis van zijn ervaring en kennis van het veld dat er nog veel onzekerheid is over de stelling in kwestie. In dergelijke gevallen zullen de panelleden stemmen op de optie ‘eens noch oneens’.
  2. Een econoom is geen expert op een terrein of bezit te weinig kennis over een specifieke casus om daar een gekwalificeerde uitspraak over te doen. In dat geval zal het panellid stemmen op de optie ‘geen mening’.

De vragen worden per email naar het Me Judice Economenpanel gestuurd en ieder lid krijgt ruim de tijd om na te denken over de stem die hij of zij wil uitbrengen. Zij mogen alle bronnen gebruiken die zij willen om hun keuze te maken. Voorts krijgen alle panelleden de gelegenheid om in een paar woorden hun keuze toe te lichten, evenals de mate van (on)zekerheid die men heeft over het gekozen antwoord zodat volledig transparant is hoe in deze groep het totaalbeeld tot stand komt. Er worden daarom altijd twee figuren getoond: een ongewogen en een gewogen beeld waarbij het antwoord een hoger gewicht krijgt naarmate men zelf stelt dat men meer van het onderwerp afweet.

Buitenstaanders mogen stellingen suggereren evenals de panelleden zelf. Het Me Judice panelbestuur is uiteindelijk verantwoordelijk voor de keuze van de definitieve stelling. In sommige gevallen zullen wij een conceptversie van de stelling naar het Me Judice economenpanel sturen om fouten, onduidelijkheden of vage bewoordingen op te sporen.

De paneldata die middels deze peiling worden verzameld vallen onder het copyright van het Me Judice economenpanel en zullen worden gebruikt voor onderzoek, waarover zal worden gerapporteerd in een tijdschriftartikel.

Voor vragen en/of opmerkingen: economenpanel@mejudice.nl

Suggereer een stelling

Indien u een stelling wilt voorstellen die voorgelegd wordt aan het Me Judice economenpanel kunt u hieronder een voorstel doen. Over de behandeling van deze stelling kan niet worden gecorrespondeerd.