Me Judice Economenpanel: Het belang van het vrijhandelsverdrag TTIP

9 jun 2016

Het vrijhandelsverdrag van de Verenigde Staten en de Europese Unie (TTIP) kan een positief effect hebben op de Nederlandse economie. Dat concludeerde onlangs het CPB. Als het verdrag er komt, dan kan het zorgen voor 0,2 tot 2 procent extra economische groei in Nederland. Daarnaast zorgt TTIP voor 3 tot 15 procent lagere handelskosten, zo blijkt uit het CPB-literatuuronderzoek naar de mogelijke gevolgen van het verdrag. Het verdrag is echter niet onbetwist. Een deel van het voorlopige onderhandelingsresultaat tussen de VS en de EU belandde onlangs op straat nadat Greenpeace stukken doorgespeeld had gekregen. Critici van het verdrag, zoals de milieuorganisatie, zagen daarin bevestiging van hun vrees dat onder andere milieu, voedselveiligheid en klimaat op het spel worden gezet ten behoeve van mogelijk economisch gewin.

De verdeeldheid is zo groot dat het de vraag is of het akkoord er komt. Een TTIP-akkoord zal ongetwijfeld winnaars en verliezers kennen. De onderhandelingen lopen al sinds 2013 en de tijd begint te dringen. De publieke steun loopt ook sterk achteruit. De VS en Europa liggen nog ver uit elkaar op onder meer de vlakken van chemie, productveiligheid en autotechnologie. Om toch voortgang te boeken wordt voorgesteld om een ‘TTIP light’-akkoord te sluiten, waarbij de controversiële issues, zoals milieu- en klimaatnormen en bescherming van investeerders, van de tafel worden gehaald. ‘TTIP light’ is derhalve een handelsverdrag waar men louter naar traditionele handelsbeperkingen kijkt, zoals invoertarieven, dumping, kwantitatieve invoerbeperkingen.

Om de meningen rond TTIP te peilen heeft Me Judice in samenwerking met Nieuwsuur een aantal stellingen opgesteld.

Stelling 1

Het is belangrijk voor de Nederlandse economie dat er een TTIP-akkoord komt.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat per panellid stelling 1

Stelling 2

Een TTIP-akkoord zal een positief effect hebben op de Nederlandse arbeidsvoorwaarden (loon, ontslagbescherming, etc.).

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat per panellid stelling 2

Stelling 3

Een TTIP-akkoord zal een negatief effect hebben op de Europese standaarden voor milieu, voedselveiligheid en klimaat.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat per panellid stelling 3

Stelling 4

De onderhandelingen over TTIP moeten transparant zijn, zodat de Tweede Kamer, bedrijfsleven, vakbonden en maatschappelijke organisaties een rol kunnen spelen in dat proces.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat per panellid stelling 4

Stelling 5

Er moet een referendum komen over TTIP.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat per panellid stelling 5

Stelling 6

Het is beter om een ‘TTIP light’-akkoord^* te bereiken in plaats van een alomvattend TTIP-akkoord.

^[*] TTIP light’ is een handelsverdrag waar men louter naar traditionele handelsbeperkingen kijkt, zoals invoertarieven, dumping, kwantitatieve invoerbeperkingen. Controversiële issues, zoals milieu- en klimaatnormen en bescherming van investeerders, worden van de tafel gehaald.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat per panellid stelling 6

Stelling 1: Resultaat per panellid

Het is belangrijk voor de Nederlandse economie dat er een TTIP-akkoord komt.

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.

Naam	Organisatie	Uitslag	Expertise	Toelichting
Charles van Marrewijk	Urecht University School of Economics, Tjalling C. Koopmans Instituut	Zeer mee eens	In zeer hoge mate	Een TTIP akkoord zal zeker de economie van de EU en de VS versterken.	Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma	Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board	Zeer mee eens	In zeer hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman	Rijksuniversiteit Groningen	Zeer mee eens	In zeer hoge mate	Handelsverdragen hebben per saldo (met streep onder 'per saldo') positieve effecten op handel, inkomen en werkgelegenheid.	Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman	Econoom & journalist	Zeer mee eens	In redelijke mate	Potentieel meer handel, lagere kosten, specialisatie, strategisch voordeel t.o.v rest vd wereld als EU en VS samen normen stellen, nieuwe concurrentie voor Europese oligopolies, meer NLse investeringen in VS...	Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter	Vrije Universiteit Amsterdam	Mee eens	In hoge mate	Een verlaging van de transactiekosten in de internationale handel brengt Nederland handelsland een flink welvaartsvoordeel. Overigens zijn handelsverdragen daarbij veel minder belangrijk dan handelsinnovaties zoals de container.	Biografie & eerdere uitslagen
Harry Garretsen	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In hoge mate	Puur economisch gezien de bekende netto voordelen van meer internationale handel, maar zorgen v veel burgers zitten aan milieu/voedseveiligheidskant. Politiek moet dit wegen	Biografie & eerdere uitslagen
Sweder van Wijnbergen	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In hoge mate	Er is al verregaande vrijhandel tussen de EU en de VS, paar uitzonderingen aan beide kanten, maar geen majeure blokkades. Dit gaat over stroomlijnen procedures en beschermen tegen verkapt protectionisme. TTIP Kan goed zijn maar geen ramp indien uitgesteld	Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip	ROA, Maastricht University	Mee eens	In redelijke mate	Positieve effect op handel en groei	Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma	Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate	Voor een open economie als de Nederlandse is een verdrag dat vrijhandel bevordert positief. Er zijn maar weinig beleidsmaatregelen die zo’n groot positief effect (plus > 0,5%) hebben.	Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark	Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board	Mee eens	In redelijke mate	De winst in termen van economische groei en lagere kosten is aanzienlijk, hetgeen van groot belang is voor de Nederlandse concurrentiekracht	Biografie & eerdere uitslagen
Eduard Bomhoff	Monash University, Sunway Campus, Kuala Lumpur, Maleisië	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong	Radboud Universiteit Nijmegen	Mee eens	In redelijke mate	Ik denk dat in het algemeen het voordeel kan geven als het de kosten vermindert. Nadelen zitten in de ongelijke behandeling van investeerders. We moeten niet verschillende rechtssystemen in een land willen.	Biografie & eerdere uitslagen
Jeroen Hinloopen	Centraal Planbureau, Den Haag en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Kees Koedijk	Utrecht University, Vrije Universiteit Amsterdam, CEPR	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg	Tilburg University en Netspar	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs van Dijk	Erasmus Universiteit, Rotterdam School of Management	Mee eens	In redelijke mate	Ik verwacht dat de effecten op de NL economie positief zullen zijn, maar niet erg groot.	Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus	VU Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate	Nederland heeft als kleine open economie veel belang bij vrijhandelsakkoorden. Bovendien kan het als opmaat dienen voor een breder WTO-akkoord en zal het de positie van Europa in de wereld versterken.	Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In redelijke mate	Een akkoord zal met name meer market access en concurrentie bieden in sectoren waar de Nederlandse economie sterk op leunt, zoals professionele dienstverlening	Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In geringe mate	Een overeenkomst is goed maar wel moeten een aantal bezwaren worden geelimineerd.	Biografie & eerdere uitslagen
Casper van Ewijk	Tilburg University, Netspar, en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen	NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard	Universiteit Leiden	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Koen Caminada	Universiteit Leiden	Mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer	Erasmus Universiteit Rotterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Hanteren we een breed welvaartsbegrip, dan zijn de effects twijfelachtig zeker als het gaat om kwaliteiten als duurzaamheid, het rijnland model.	Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken	Universiteit Maastricht	Eens noch oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier	Vrije Universiteit	Eens noch oneens	In redelijke mate	Hangt af van het uiteindelijke akkoord. Wel als nadruk op vrijhandel ligt. Niet als het ten koste van milieuregulering gaat.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs	Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München	Eens noch oneens	In geringe mate	Weet niet of voordelen in termen van meer handel opwegen tegen negatieve effecten op de brede welvaart: milieu, voedselveiligheid, e.d.	Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer	Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Gerard J. van den Berg	University of Bristol	Oneens	In redelijke mate	Europese landen hebben veel te duchten van de combinatie van ISDS en de markt-macht en informatie-voordelen van Amerikaanse bedrijven.	Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In redelijke mate	TTIP vergroot de structurele onevenwichtigheden in de Nederlandse economie: te zwaar gewicht export, achterblijvende AiQ, achterblijvende huishoudelijke bestedingen.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers	Universiteit van Utrecht	Zeer mee oneens	In geringe mate	Concurrentiepositie NLse economie is al zeer sterk. Overschot op de lopende rekening aanzienlijk (te groot?).	Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw	Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut	Geen mening		Ik ken de details van het verdrag niet, dus zou hooguit kunnen zeggen dat het opheffen van handelsbelemmeringen meestal wel positief uitpakt. Maar dat is te weinig voor een mening over TTIP.	Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser	Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen

Terug naar resultaat stelling 1

Stelling 2: Resultaat per panellid

Een TTIP-akkoord zal een positief effect hebben op de Nederlandse arbeidsvoorwaarden (loon, ontslagbescherming, etc.).

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.

Naam	Organisatie	Uitslag	Expertise	Toelichting
Lans Bovenberg	Tilburg University en Netspar	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Casper van Ewijk	Tilburg University, Netspar, en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In zeer hoge mate	In algemene zin is dit niet te beantwoorden; de verschillen op de arbeidsmarkt zijn te groot en niet iedereen zal in gelijke mate profiteren of getroffen worden door TTIP.	Biografie & eerdere uitslagen
Charles van Marrewijk	Urecht University School of Economics, Tjalling C. Koopmans Instituut	Eens noch oneens	In hoge mate	Ik denk dat een handelsakkoord niet moet worden verward met arbeidsvoorwaarden.	Biografie & eerdere uitslagen
Harry Garretsen	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In hoge mate	TTIP als zodanig geen pos of neg effect, hangt van inhoud akkoord af	Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma	Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board	Eens noch oneens	In hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma	Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Hangt van de sector af. Vrijere handel leidt tot verschuivingen tussen sectoren. Beïnvloedt ook weer de arbeidsvoorwaarden in die sectoren. Er zijn krimpsectoren waar arbeidsvoorwaarden onder druk komen, maar ook groeisectoren waar die juist verbeteren	Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark	Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board	Eens noch oneens	In redelijke mate	Moelijk een direct verband te leggen. Hoewel vrijhandel zeker tot disruptie en banenverlies in sommige sectoren zal leiden, kan de arbeidsmarkt per saldo profiteren als nieuwe werkgelegenheid wordt gecreerd in meer concurrerende en productieve sectoren.	Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter	Vrije Universiteit Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Eerder een negatief effect, maar hopelijk wordt een onderhandelingsresultaat bereikt waarbij geen concessies op dit gebied worden gedaan.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog	Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Typerend voor uitbreiding van handelsrelaties is dat er sectoren zijn die winnen en sectoren die verliezen. Dat geldt voor lonen en ook voor werkgelegenheid.	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Koedijk	Utrecht University, Vrije Universiteit Amsterdam, CEPR	Eens noch oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman	Econoom & journalist	Eens noch oneens	In redelijke mate	Gemiddeld loon kan in principe omhoog door extra groei vanwege trade creation, maar wie de winst krijgt (arbeid-kapitaal) is vooraf moeilijk te zeggen. Directe gevolgen voor arbeidsvoorwaarden zie ik niet, die maken geen onderdeel uit van akkoord.	Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier	Vrije Universiteit	Eens noch oneens	In redelijke mate	Cao/avv, ontslagbescherming, minimumloon, hoogte en duur uitkeringen zullen niet in eens verandren na TTIP	Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus	VU Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Economie en daarmee de lonen zullen een impuls krijgen. Overigens zullen er wel verdelingseffecten zijn.	Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In redelijke mate	Er zullen, zoals altijd, groepen zijn die hier baat bij hebben en die hier last van hebben. Dus een netto positief effect op de Nederlandse economie zal niet een algeheel positief effect hebben op Nederlands arbeidsvoorwaarden.	Biografie & eerdere uitslagen
Eduard Bomhoff	Monash University, Sunway Campus, Kuala Lumpur, Maleisië	Eens noch oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Jeroen Hinloopen	Centraal Planbureau, Den Haag en Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard	Universiteit Leiden	Eens noch oneens	In geringe mate	Ik verwacht daar geen sterke effecten van	Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen	NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University	Eens noch oneens	In zeer geringe mate	Er zullen ongetwijfeld winnaars en verliezers zijn, maar ik denk dat per saldo de lonen verbeteren.	Biografie & eerdere uitslagen
Koen Caminada	Universiteit Leiden	Eens noch oneens	In zeer geringe mate	Niet goed te zeggen, want de arbeidsmarkt is heterogeen. TTIP zal op de diverse sectoren verschillend uitwerken.	Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs van Dijk	Erasmus Universiteit, Rotterdam School of Management	Eens noch oneens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken	Universiteit Maastricht	Oneens	In hoge mate	Wat loon betreft zou de uitwerking positief kunnen zijn als de groei aantrekt door export bevordering, maar de vergote concurrentie zal de verdere arbeidsvoorwaarden waarcshijnlijk negatief be:invloeden.	Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip	ROA, Maastricht University	Oneens	In redelijke mate	Als het effect heeft op arbeidsvoorwaarden dan zal dat eerder negatief zijn	Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer	Erasmus Universiteit Rotterdam	Oneens	In redelijke mate	Welvaartstaat versus globalisering? Dit is de tegenstelling die milton friedman formuleerde en die meer dan ooit opgaat. Vrijhandel zet druk op lagere lonen en arbeidsvoorwaarden in het algemeen	Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong	Radboud Universiteit Nijmegen	Oneens	In redelijke mate	Het verhoogt de concurrentie en dat gaat in het algemeen ten koste van de arbeidsvoorwaarden	Biografie & eerdere uitslagen
Gerard J. van den Berg	University of Bristol	Oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Sweder van Wijnbergen	Universiteit van Amsterdam	Oneens	In redelijke mate	Te weinig ingrijpend om erg veel uit te maken op dit gebeid.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs	Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München	Oneens	In geringe mate	Lijkt me onwaarschijnlijk. Bij meer handel met landen met minder goede en strikte arbeidsvoorwaarden komen die bij ons onder druk te staan.	Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Probleem is groeiende machtsongelijkheid tussen kapitaal en arbeid; TTIP vergroot de exit-mogelijkheden kapitaal (zie Hirschman, Exit, Voice and Loyalty) en verscherpt daardoor de reeds bestaande ongelijkheden.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers	Universiteit van Utrecht	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Zelfs EU heeft beperkt effect op arbeidsvoorwaarden, dus waarom TTIP wel? En, indien toch, dan eerder negatief effect.	Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In geringe mate	Ik ben zeer beducht voor de gevolgen voor de Europese arbeidsvoorwaarden. Er dient een harmonisatie te komen van de Amerikaanse en de europese arbeidsvoorwaarden.	Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw	Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut	Geen mening		Zie boven! En wat is positief effect op ontslagbescherming (meer of minder)?	Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser	Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen

Terug naar resultaat stelling 2

Stelling 3: Resultaat per panellid

Een TTIP-akkoord zal een negatief effect hebben op de Europese standaarden voor milieu, voedselveiligheid en klimaat.

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.

Naam	Organisatie	Uitslag	Expertise	Toelichting
Arjo Klamer	Erasmus Universiteit Rotterdam	Mee eens	In redelijke mate	Het gevaar van de race naar the bottom en de overheersing van de minst strenge regels	Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate	De mate waarin is afhankelijk van de onderhandelingsresultaten, maar wat voor arbeidsvoorwaarden, loon etc geldt, geldt onverkort voor andere beperkingen op kapitaal. Bovendien faciliteert het nog meer transportbewegingen, met alle emissies vandien.	Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken	Universiteit Maastricht	Mee eens	In redelijke mate	concurrentiedruk zal ook hier de standaarden onder druk zetten - een discussie over het verbeteren van deze situatie is zeer belangrijk, maar TTIP is daarvoor niet het geode forum	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip	ROA, Maastricht University	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs	Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München	Mee eens	In geringe mate	Lijkt me waarschijnlijk als een compromis moet worden gevonden met landen die het minder nauw nemen met voedselveiligheid, milieu em klimaat.	Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers	Universiteit van Utrecht	Mee eens	In geringe mate	Op vele terreinen zijn EU-standaarden hoger dan niet-EU, dus als je water bij de wijn doet ...	Biografie & eerdere uitslagen
Koen Caminada	Universiteit Leiden	Mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs van Dijk	Erasmus Universiteit, Rotterdam School of Management	Mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In zeer hoge mate	TTIP heeft ook effect op milieu/gezondheid etc. Dit zijn terechte zorgen. In het verdrag kan dit aan de orde komen. De uitkomst van de onderhandelingen bepaalt of wij er op vooruit gaan of niet. Bij het TPP is dit ook gedaan mbt bijv. kinderarbeid.	Biografie & eerdere uitslagen
Sweder van Wijnbergen	Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In zeer hoge mate	Onmogelijk nu al te zeggen, blijkens milieudefensie lekken van teksten: als Amerika zijn zin krijgt ja, als de EU vasthoudt aan haar standpunten (geen belemmering voor eigen milieubeleid) is het antwoord nee.	Biografie & eerdere uitslagen
Charles van Marrewijk	Urecht University School of Economics, Tjalling C. Koopmans Instituut	Eens noch oneens	In hoge mate	Ook hier geldt in principe dat dit twee verschillende dingen zijn. In dit geval ligt het iets ingewikkelder omdat er bijvoorbeeld bij voedselveiligheid verschillende uitgangspunten zijn (op 1 hoop met milieu en klimaat gegooid).	Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter	Vrije Universiteit Amsterdam	Eens noch oneens	In hoge mate	Ook hier is een goed onderhandelingsresultaat nodig om niet aan onze standaarden te tornen. Denk ook aan onze risicosolidariteit in de zorg: buitenlandse aanbieders van zorgverzekeringen mogen dit niet via ISDS of ICS aanvechten.	Biografie & eerdere uitslagen
Harry Garretsen	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In hoge mate	zie antwoord op stelling 3	Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma	Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Dit is een kwestie van de standaard die je stelt. Als het uitgangspunt is dat de meest milieuvriendelijke norm de nieuwe standaard voor zowel US als EU wordt dan kan het zelfs een positief effect hebben.	Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark	Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board	Eens noch oneens	In redelijke mate	Moeilijk een direct verband te leggen. Landen (en Europa als geheel) kunnen nog steeds standaarden stellen, en het hangt er allemaal vanaf of bedrijven voldoende concurrerend zijn om producten en diensten te produceren die aan die standaarden voldoen	Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong	Radboud Universiteit Nijmegen	Eens noch oneens	In redelijke mate	Dit hangt sterk af van wat je negatief vindt. Men vreest meer gemodificeerd voedsel, maar veel voedsel is al gemodificeerd. Hoe erg is het?	Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier	Vrije Universiteit	Eens noch oneens	In redelijke mate	Hangt af van akkoord. Voor klimaat zijn internationale afspraken essentieel en is samenwerking gewenst.	Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus	VU Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Gezien de belangstelling in de publieke opinie voor deze aspecten zal dit niet gebeuren.	Biografie & eerdere uitslagen
Casper van Ewijk	Tilburg University, Netspar, en Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Jeroen Hinloopen	Centraal Planbureau, Den Haag en Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard	Universiteit Leiden	Eens noch oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg	Tilburg University en Netspar	Eens noch oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Gerard J. van den Berg	University of Bristol	Oneens	In redelijke mate	Het gevaar van TTIP zit 'm in produktstandaardisaties en ISDS. Het zou overigens goed zijn als heilloze beperkingen op GM foods verdwijnen.	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Koedijk	Utrecht University, Vrije Universiteit Amsterdam, CEPR	Oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar	Rijksuniversiteit Groningen	Oneens	In redelijke mate	Door de bank genomen niet: veel van dergelijke zaken zijn in de VS anders geregeld, maar niet op een duidelijk lager niveau. Dus een algeheel negatief effect lijkt me niet een reële optie.	Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma	Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board	Oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen	NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University	Oneens	In geringe mate	Hier is de EU zelf bij en dit zullen ze wel tot harde eis maken.	Biografie & eerdere uitslagen
Eduard Bomhoff	Monash University, Sunway Campus, Kuala Lumpur, Maleisië	Zeer mee oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman	Econoom & journalist	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Zonder afspraken over normen en standaarden is een wereldwijde race to the bottom veel waarschijnlijker. Juist samenwerking leidt tot betere normen. (Zo is het ook binnen EU zelf gegaan)	Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw	Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut	Geen mening		Zie boven. Ik weet niet of en hoe dat geregeld is in TTIP.	Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser	Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen

Terug naar resultaat stelling 3

Stelling 4: Resultaat per panellid

De onderhandelingen over TTIP moeten transparant zijn, zodat de Tweede Kamer, bedrijfsleven, vakbonden en maatschappelijke organisaties een rol kunnen spelen in dat proces.

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.

Naam	Organisatie	Uitslag	Expertise	Toelichting
Roel Beetsma	Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board	Zeer mee eens	In zeer hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Sweder van Wijnbergen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In zeer hoge mate	Zeer mee eens, ook gebaseerd op mijn (directe) ervaringen met de NAFTA onderhandelingen waa rik zeer nauw bij betrokken ben geweest.	Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken	Rijksuniversiteit Groningen	Zeer mee eens	In hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer	Erasmus Universiteit Rotterdam	Zeer mee eens	In redelijke mate	Nog meer dan Nafta, is ttip een politieke aangelegenheid. Een open politieke discussie is zeker in het licht van de toenemende belangstelling	Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In redelijke mate	In feite is TTIP een constitutioneel moment: legt tot in de verre toekomst nieuwe marktregels vast met grote distributieve consequenties. Volledige transparantie en medezeggenschap is dan een morele democratische plicht.	Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter	Vrije Universiteit Amsterdam	Zeer mee eens	In redelijke mate	Dit is uiterst relevant, zowel voor het parlement, de sociale partners en ook de wetenschap.	Biografie & eerdere uitslagen
Gerard J. van den Berg	University of Bristol	Zeer mee eens	In redelijke mate	We kunnen democratische organen niet laten sturen door grote bedrijven. De belangen zijn niet parallel.	Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Harry Garretsen	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In hoge mate	"geheime" onderhandelingen (zie discussie over uitgelekte stukken) niet goed voor draagvlak, tegelijk is er veel informatie wel beschikbaar, EU moet om te beginnen dus beter communniceren	Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip	ROA, Maastricht University	Mee eens	In redelijke mate	Gezien de zorgen die veel mensen zich over TTIP maken is transparantie over specifieke positieve en negatieve onderhandelingsuitkomsten erg belangrijk.	Biografie & eerdere uitslagen
Eduard Bomhoff	Monash University, Sunway Campus, Kuala Lumpur, Maleisië	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong	Radboud Universiteit Nijmegen	Mee eens	In redelijke mate	Op zich is transparantie goed, ook om te voorkomen dat de resultaten te sterk door de belangen van een bepaalde groep worden bepaald. Aan de andere kant, onderhandelen vereist vaak veel tactiek en dat staat haaks op transparantie.	Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken	Universiteit Maastricht	Mee eens	In redelijke mate	transparent zeker, maar dat betekent niet dat er niet zo nu en dan achter gesloten deuren zal moeten worden onderhandeld - ook daarover kan men transparent zijn.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers	Universiteit van Utrecht	Mee eens	In redelijke mate	Het past bij democratisch proces dat alle stakeholders kunnen meepraten.	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Koedijk	Utrecht University, Vrije Universiteit Amsterdam, CEPR	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier	Vrije Universiteit	Mee eens	In redelijke mate	Nu is er veel wantrouwen.	Biografie & eerdere uitslagen
Casper van Ewijk	Tilburg University, Netspar, en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen	NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard	Universiteit Leiden	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg	Tilburg University en Netspar	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In zeer hoge mate	Onderhandelingen zijn noodzakelijkerwijs niet volledig transparant (je wilt de tegenpartij niet teveel informatie geven). De uitkomst daarentegen moet geheel transparant zijn en voor discussie open staan.	Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark	Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board	Eens noch oneens	In geringe mate	Complexe onderhandelingen voer je meestal niet in het openbaar - de resultaten van de onderhandelingen daarentegen moeten transparant zijn voorafgaand aan de definitieve besluitvoriming door de democratisch gekozen organen.	Biografie & eerdere uitslagen
Charles van Marrewijk	Urecht University School of Economics, Tjalling C. Koopmans Instituut	Oneens	In zeer hoge mate	Een zogenaamd transparant proces betekent in de praktijk vaak dat diverse groeperingen zonder verstand van zaken zich in de onderhandelingen mengen. Daardoor wordt het lastiger en de kans op een akkoord kleiner. Beter na afloop het resultaat voorleggen.	Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma	Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam	Oneens	In redelijke mate	Niet alle onderhandelingen leveren betere resultaten op als ze in de openbaarheid worden gevoerd. Dat geldt ook voor TTIP. Uiteraard moet politiek, vakbonden etc. wel een rol spelen, maar dat hoeft niet in een publieke arena	Biografie & eerdere uitslagen
Jeroen Hinloopen	Centraal Planbureau, Den Haag en Universiteit van Amsterdam	Oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog	Universiteit van Amsterdam	Oneens	In redelijke mate	Onderhandelingen vragen concessies, geven en nemen, dat kun je niet doen met de hele maatschappij aan tafel. Het eindresultaat moet in een referendum worden beoordeeld, daarop zullen verstandige onderhandelaars dan anticiperen.	Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman	Econoom & journalist	Oneens	In redelijke mate	Transparant, alleen voor zover we daarmee niet in de wielen van de onderhandelaars rijden. Handelsoverleg is een tactisch spel, volledige openheid is naïef en speelt VS in de kaart.	Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus	VU Amsterdam	Oneens	In redelijke mate	Onderhandelingen kunnen nooit geheel transparant zijn. Uitkomsten moeten wel toetsbaar en transparant zijn.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs	Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München	Oneens	In geringe mate	Lijkt me niet dat onderhandelingen goed gaan als iedereen zich daar voortdurend mee kan bemoeien.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw	Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut	Oneens	In zeer geringe mate	Ik weet niet wat transparant betekent, maar als het inhoudt dan iedereen op elk moment kan meepraten, dan is de kans klein dat er ooit een akkoord komt.	Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs van Dijk	Erasmus Universiteit, Rotterdam School of Management	Oneens	In zeer geringe mate	Een beperkt aantal mensen uit deze organisaties moet op de hoogte zijn en input kunnen leveren, maar de onderhandelingen zijn al complex genoeg.	Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar	Rijksuniversiteit Groningen	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Juist doordat een handelsakkoord altijd verliezers heeft, zullen belangengroepen het hardste roepen. Transparantie maakt het moeilijker om de eigen belangengroepen teleur te stellen en verkleint dus de kans op een handelsakkoord dat de moeite waard is.	Biografie & eerdere uitslagen
Koen Caminada	Universiteit Leiden	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser	Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen

Terug naar resultaat stelling 4

Stelling 5: Resultaat per panellid

Er moet een referendum komen over TTIP.

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.

Naam	Organisatie	Uitslag	Expertise	Toelichting
Ewald Engelen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In redelijke mate	TTIP overlaten aan parlement betekent dat dit constitutionele moment onderwerp van partijpolitieke uitruilen kan worden. Gezien het belang ervan is het democratisch gezien beter om burgers directe zeggenschap te geven in de vorm van een referendum.	Biografie & eerdere uitslagen
Gerard J. van den Berg	University of Bristol	Zeer mee eens	In redelijke mate	EU politici houden niet van referenda - guess why. Er is een gigantisch tekort aan transparantie en rekenschap-afleggen in de EU politiek, en dat gaat ten koste van onze democratie.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer	Erasmus Universiteit Rotterdam	Mee eens	In hoge mate	Niets zo educatief als een referendum. Het gevaar is dat de discussie gekaapt wordt door andere belangen, maar een goede discussie doet mensen nadenken over de voor en nadelen van vrije handel.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers	Universiteit van Utrecht	Mee eens	In hoge mate	Nu in NL voor het instrument referendum is gekozen, lijkt dit qua belang een voor de hand liggend onderwerp. Het stimuleert ongetwijfeld de maatschappelijke discussie.	Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman	Rijksuniversiteit Groningen	Oneens	In zeer hoge mate	Een referendum over TTIP reduceert een complex vraagstuk tot de 'plofkip.' Een fundamentele discussie in het kader van de landelijke verkiezingen in 2017 is zinvoller.	Biografie & eerdere uitslagen
Harry Garretsen	Rijksuniversiteit Groningen	Oneens	In hoge mate	TTIP en in meer brede zin voor/nadelen globalisering horen thuis in reguliere politiek, zou centraal thema in komende verkiezingscampagne moeten zijn (zie ook presidentscampagne VS)	Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken	Rijksuniversiteit Groningen	Oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Kees Koedijk	Utrecht University, Vrije Universiteit Amsterdam, CEPR	Oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier	Vrije Universiteit	Oneens	In redelijke mate	Geloof meer in specialisatie. Laat volksvertegenwoordiging hier goed over nadenken en laat ons volksvertegenwoordiging kiezen.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw	Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut	Oneens	In geringe mate	De opkomst bij referenda is zo laag dat de meerwaarde ervan ontbreekt.	Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag	Universiteit van Amsterdam	Oneens	In geringe mate	referendum leidt tot chaos. Het onderwerp is veel te ingewikkeld.	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard	Universiteit Leiden	Oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Charles van Marrewijk	Urecht University School of Economics, Tjalling C. Koopmans Instituut	Zeer mee oneens	In zeer hoge mate	Referenda zijn onzin. We hebben een democratisch gekozen 1e en 2e kamer, daar worden de afwegingen gemaakt. Bij de verkiezingen wordt men daarop afgerekend.	Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma	Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board	Zeer mee oneens	In zeer hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Eduard Bomhoff	Monash University, Sunway Campus, Kuala Lumpur, Maleisië	Zeer mee oneens	In hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip	ROA, Maastricht University	Zeer mee oneens	In redelijke mate	De problematiek is hiervoor te complex	Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma	Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Net als bij het Oekraïne referendum zal hierbij sprake zijn van een proteststem tegen van alles en nog wat (van EU tot globalisering).	Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong	Radboud Universiteit Nijmegen	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Dergelijke verdragen bevatten veel onderwerpen die tegen elkaar afgewogen moeten worden. Dat leent zich naar mijn mening niet voor een referendum. Het wordt te snel door een kleine groep met bedenkelijke motieven gekaapt.	Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter	Vrije Universiteit Amsterdam	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Deze problematiek is te ingewikkeld voor de op emotie berustende stem in een referendum. Voor dit oordeel hebben we nu juist een representatieve democratie, met (hopelijk) deskundige parlementsleden die ons vertegenwoordigen.	Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen	NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Laat burgers beslissen over zaken die ze kunnen overzien. TTIP behoort niet tot die categorie.	Biografie & eerdere uitslagen
Jeroen Hinloopen	Centraal Planbureau, Den Haag en Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken	Universiteit Maastricht	Zeer mee oneens	In redelijke mate	wij hebben nog geen goede manier gevonden om hierover een publiek debat te voeren - het past ook niet in de Nederlandse polder cultuur	Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman	Econoom & journalist	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Dwaas idee, we hebben een parlementaire democratie (zie grondwet). Referendum zal niet over TTIP gaan, maar algemene 'onvrede'. En zeker niet doen met huidige referendumwet die vanwege de opkomstdrempel die de voor-stemmer een onmogelijke nadeel bezorgt.	Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus	VU Amsterdam	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Referenda gaan altijd over andere zaken dan over het referendum zelfs. Dit zal zeker gelden voor TTIP.	Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar	Rijksuniversiteit Groningen	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Veel van de baten zullen moeilijk te voorspellen zijn en dus zal er niet snel een gemotiveerde 'voor'-groep zijn, terwijl er dan wel een akkoord ligt dat door de politici als netto positief is beoordeeld.	Biografie & eerdere uitslagen
Sweder van Wijnbergen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Veel te complex en gedetailleerd voor een referendum, wordt gehighjacked door belangengroepen die helemaal niet in de inhoud geinteresseerd zijn.	Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark	Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board	Zeer mee oneens	In geringe mate	Een raadgevend referendum met een simpel "ja" of "nee" voor een dergelke complexe kwestie is schijndemocratie en disruptief, en maakt het moeilijker voor volksvertegenwoordigers om goed afgewogen keuzes te maken.	Biografie & eerdere uitslagen
Casper van Ewijk	Tilburg University, Netspar, en Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg	Tilburg University en Netspar	Zeer mee oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs van Dijk	Erasmus Universiteit, Rotterdam School of Management	Zeer mee oneens	In geringe mate	Simpelweg te complex.	Biografie & eerdere uitslagen
Koen Caminada	Universiteit Leiden	Geen mening		Is een politieke vraag.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs	Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München	Geen mening		Hier gaan economen eigenlijk niet over. Dit lijkt me een geschikt onderwerp voor een referendum, maar ik ben persoonlijk geen voorstander van referenda.	Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser	Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen

Terug naar resultaat stelling 5

Stelling 6: Resultaat per panellid

Het is beter om een ‘TTIP light’-akkoord^* te bereiken in plaats van een alomvattend TTIP-akkoord.
^[*] TTIP light’ is een handelsverdrag waar men louter naar traditionele handelsbeperkingen kijkt, zoals invoertarieven, dumping, kwantitatieve invoerbeperkingen. Controversiële issues, zoals milieu- en klimaatnormen en bescherming van investeerders, worden van de tafel gehaald.

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.

Naam	Organisatie	Uitslag	Expertise	Toelichting
Andries de Grip	ROA, Maastricht University	Zeer mee eens	In redelijke mate	In alomvattend TTIP akkoord zitten - zowel tussen landen als binnenlands - teveel controversiële punten, die de kans op slagen van zo'n akkoord erg klein maken.	Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen	NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University	Zeer mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Charles van Marrewijk	Urecht University School of Economics, Tjalling C. Koopmans Instituut	Mee eens	In zeer hoge mate	Een light akkoord is beter dan geen akkoord, maar dat is dan een gemiste kans. In termen van mogelijke winst komt dat hooguit tot 25-30 procent.	Biografie & eerdere uitslagen
Harry Garretsen	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In hoge mate	Ja, als oorspronkelijke TTIP plannen stap te ver bliijken in termen van (te) vergaande integratie EU-VS dan beter om te concentreren op meer traditionele handelsbeperkingen	Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong	Radboud Universiteit Nijmegen	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Jeroen Hinloopen	Centraal Planbureau, Den Haag en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Joan Muysken	Universiteit Maastricht	Mee eens	In redelijke mate	een discussie over het verbeteren van de controversiele zaken is belangrijk,is zeer belangrijk, maar TTIP is daarvoor niet het geode forum	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers	Universiteit van Utrecht	Mee eens	In redelijke mate	Dat voorkomt dat je EU-standaarden zou moeten opgeven.	Biografie & eerdere uitslagen
Raymond Gradus	VU Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate	Als dit het meest haalbare is, moet dit zeker overwogen worden.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs	Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München	Mee eens	In geringe mate	TTIP light kan wat handelsvoordelen incasseren, zonder in te hoeven leveren in Europa op voedsel- en milieustandaarden	Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs van Dijk	Erasmus Universiteit, Rotterdam School of Management	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer	Erasmus Universiteit Rotterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma	Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Als een allesomvattend akkoord binnen afzienbare tijd kan heeft dat de voorkeur, maar als dat niet lukt dan een TTIP light. Dat is beter dan geen akkoord.	Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen	Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Het is beter om dit verdrag überhaupt niet te sluiten. Positieve effecten zijn klein of non-existent, potentiële verdelingseffecten zijn groot en negatief voor "onderkant". Voedt disaffectie onder burgers en verscherpt populistische respons. Niet doen dus	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Koedijk	Utrecht University, Vrije Universiteit Amsterdam, CEPR	Eens noch oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier	Vrije Universiteit	Eens noch oneens	In redelijke mate	Hangt weer af van uiteindelijke akkoord.	Biografie & eerdere uitslagen
Robert Inklaar	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In redelijke mate	Liever een volledige TTIP dan een TTIP-light dan geen TTIP. Veel van de marktoegang bepalingen in diensten zijn controversieel, maar daardoor zijn juist daar voordelen te behalen.	Biografie & eerdere uitslagen
Casper van Ewijk	Tilburg University, Netspar, en Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman	Rijksuniversiteit Groningen	Oneens	In zeer hoge mate	Dit is overbodig; de tarieven, etc zijn gemiddeld al laag (door GATT/WTO).	Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter	Vrije Universiteit Amsterdam	Oneens	In hoge mate	Er moet, hoe moeilijk ook, binnen het verdrag een mogelijkheid komen om protectionisme via standaarden (denk aan het Reinheitsgebot), te onderscheiden van een gerechtvaardigd handhaven van eigen nationale standaarden.	Biografie & eerdere uitslagen
Sweder van Wijnbergen	Universiteit van Amsterdam	Oneens	In hoge mate	TTIP light is nauwelijks nodig, er zijn niet zoveel directe belemmeringen over tussen VS & EU. Gaat nu juist om misbruik andere procedures om verkapt protectionisme te bedrijven. Dat soort safe guards bestaan al decennia binnen de EU.	Biografie & eerdere uitslagen
Bart van Ark	Rijksuniversiteit van Groningen, The Conference Board	Oneens	In redelijke mate	Te weinig economische winst als we ons alleen richten op de traditionale beperkingen, waar niet de grootste riscos's liggen mbt protectie.	Biografie & eerdere uitslagen
Eduard Bomhoff	Monash University, Sunway Campus, Kuala Lumpur, Maleisië	Oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard	Universiteit Leiden	Oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg	Tilburg University en Netspar	Oneens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Koen Caminada	Universiteit Leiden	Oneens	In zeer geringe mate	Alomvattend is natuurlijk wel beter, maar de kans dat dat lukt is vanzelfsprekend kleiner.	Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma	Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board	Zeer mee oneens	In zeer hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Juist die controversiële issues zijn vitaal, die moet je niet laten liggen.	Biografie & eerdere uitslagen
Mathijs Bouman	Econoom & journalist	Zeer mee oneens	In redelijke mate	De potentiële winst (ook strategisch) zit juist in stroomlijnen normen en regels. Plus: in veel m.n nieuwe, technologische sectoren zijn directe investeringen veel relevanter dan internationale handel. Diensteneconomie vergt afspraken over investeringen	Biografie & eerdere uitslagen
Gerard J. van den Berg	University of Bristol	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw	Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen
Marco Varkevisser	Erasmus Universiteit Rotterdam en iBMG	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen

Terug naar resultaat stelling 6

Me Judice Economenpanel

Leden

Voor een overzicht van de leden van het economenpanel en hun affilaties: klik hier.

Toelichting

Dit panel peilt in welke mate economen het eens of oneens zijn over grote economische vraagstukken. Me Judice heeft een panel van ongeveer 60 economische deskundigen uitgenodigd om op gezette tijden (minimaal een keer per maand) hun mening te geven.

Het panel is gekozen op basis van een aantal minimale eisen. Een deelnemer moet onafhankelijk en gepromoveerd zijn. Een additionele eis is dat de economen enige affiniteit met vraagstukken van economische politiek moeten hebben. Om zo veel mogelijk een representatief beeld van de Nederlandse economen te krijgen is er naar gestreefd om de diverse economie faculteiten en hoogleraren (Amsterdam, Groningen, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg en Utrecht) aan bod te laten komen alsmede diverse specialismen.

Op het punt van het stemmen op stellingen is het goed om een paar zaken te benadrukken. In sommige gevallen zullen panelleden eens noch oneens zijn met een bepaalde stelling. Er kunnen twee redenen zijn voor deze uitkomst.

Een econoom is een expert op het bepaald terrein maar ziet op basis van zijn ervaring en kennis van het veld dat er nog veel onzekerheid is over de stelling in kwestie. In dergelijke gevallen zullen de panelleden stemmen op de optie ‘eens noch oneens’.
Een econoom is geen expert op een terrein of bezit te weinig kennis over een specifieke casus om daar een gekwalificeerde uitspraak over te doen. In dat geval zal het panellid stemmen op de optie ‘geen mening’.

De vragen worden per email naar het Me Judice Economenpanel gestuurd en ieder lid krijgt ruim de tijd om na te denken over de stem die hij of zij wil uitbrengen. Zij mogen alle bronnen gebruiken die zij willen om hun keuze te maken. Voorts krijgen alle panelleden de gelegenheid om in een paar woorden hun keuze toe te lichten, evenals de mate van (on)zekerheid die men heeft over het gekozen antwoord zodat volledig transparant is hoe in deze groep het totaalbeeld tot stand komt. Er worden daarom altijd twee figuren getoond: een ongewogen en een gewogen beeld waarbij het antwoord een hoger gewicht krijgt naarmate men zelf stelt dat men meer van het onderwerp afweet.

Buitenstaanders mogen stellingen suggereren evenals de panelleden zelf. Het Me Judice panelbestuur is uiteindelijk verantwoordelijk voor de keuze van de definitieve stelling. In sommige gevallen zullen wij een conceptversie van de stelling naar het Me Judice economenpanel sturen om fouten, onduidelijkheden of vage bewoordingen op te sporen.

De paneldata die middels deze peiling worden verzameld vallen onder het copyright van het Me Judice economenpanel en zullen worden gebruikt voor onderzoek, waarover zal worden gerapporteerd in een tijdschriftartikel.

Voor vragen en/of opmerkingen: economenpanel@mejudice.nl

Suggereer een stelling

Indien u een stelling wilt voorstellen die voorgelegd wordt aan het Me Judice economenpanel kunt u hieronder een voorstel doen. Over de behandeling van deze stelling kan niet worden gecorrespondeerd.

Naam

E-mail

Organisatie of affiliatie

Uw stelling

Generate New Image

Type the code from the image