Samenwerking kan 'vechtscheiding' tussen Triodos en aandeelhouders voorkomen

Problemen bij de duurzame bank

Triodos Bank ligt al jaren overhoop met een groep aandeelhouders. Lange tijd konden aandeelhouders hun aandelen niet verhandelen. Nu dat sinds ruim een half jaar wel weer kan, is de waarde meer dan gehalveerd. Een groep aandeelhouders geeft het bestuur de schuld en is rechtszaken begonnen (of dreigt deze te beginnen).

De bank wordt gefinancierd door een grote groep particuliere aandeelhouders. De eersten stapten in voor de duurzame idealen van de bank en verwachtten een beperkt rendement. Dit ging lang goed, maar met de enorme groei van de bank kwamen er ook aandeelhouders die in de aandelen een mooi stabiel rendement zagen. De aandelen werden namelijk altijd voor een ‘vaste’ prijs gekocht en verkocht, tegen intrinsieke waarde, en er was redelijke rendement, zeker in de recente periode waarin de spaarrente nihil was.  

Bank en aandeelhouders komen in een soort vechtscheiding met alleen verliezers, inclusief hun eigen duurzame idealen.

Dit ging fout toen bij het begin van Corona er meer verkopers dan kopers van aandelen waren. Triodos moest de handel opschorten, omdat ze niet langer kon terugkopen tegen intrinsieke waarde. Nu beleggers wel weer wekelijks aandelen kunnen kopen en verkopen, maar nu tegen de marktwaarde, is de prijs ingestort doordat velen hun aandeel willen verkopen.

Alleen maar verliezers

Nu helpen rechtszaken de aandeelhouders uiteindelijk niet. Ze moeten drie keer betalen. De juridische procedures kosten hun geld, hún bank moet juristen betalen (lees maakt minder winst) en de reputatie van hún aandelen daalt verder – en daarmee worden ze ook minder waard bij een marktprijsvorming. Kortom, bank en aandeelhouders komen in een soort vechtscheiding met alleen verliezers, inclusief hun eigen duurzame idealen.

Samenwerking is de enige uitweg. Bank en beleggers hebben alle belang een markt te creëren voor hun aandelen. Zij kunnen gezamenlijk afspraken maken over een prijs die de intrinsieke prijs benaderd – de prijs die de bank boekhoudkundig waard is. Dit betekent dat de aandeelhouders in eerste instantie moeten betalen voor de ruzie die er nu is, maar hun verlies zal minder zijn dan de koers van dit moment.

Verhandelbaarheid is in eenieders belang

Een gezamenlijk gedragen prijsmechanisme maakt het mogelijk voor andere aandeelhouders in te stappen. Zij kunnen – bijvoorbeeld voor twintig procent onder de intrinsieke prijs – instappen in een mooie bank. Er zijn genoeg grotere beleggers met duurzame ambities. Deze nieuwe instappers moeten dan wel vertrouwen hebben in een betrouwbare handel in aandelen. Dit betekent dat bank en aandeelhouders gezamenlijk een functionerende markt moeten creëren, waarin er altijd een zekere vraag en aanbod is.

Samen een markt maken is vloeken in de kerk van economen [...] In ons Nederlandse corporatistische systeem zijn banken echter altijd onderdeel geweest van nauw overleg en samenwerking.

Een gezamenlijke markt vraagt dat een groep aandeelhouders met voldoende geld achter zich verantwoordelijkheid neemt en durft in te stappen voor een faire prijs – en dus niet voor de laagste prijs. Met deze stap kunnen ze een bodem in de markt leggen. Andere aandeelhouders moeten bereid zijn een deel van het risico te dragen. Dit kost ze in eerste instantie op papier geld – maar altijd minder dan de vechtscheiding die nu op de loer ligt. Een alternatief lijkt er ook niet zijn. Een overname door een grote (buitenlandse) bank zal de aandeelhouders niet alleen geld kosten, maar gaat bovendien zeker ten kostte van duurzaam bankieren in Nederland.

Slot

Samen een markt maken is vloeken in de kerk van economen, opgevoed met het ideaal van een Amerikaanse financiële markt. In ons Nederlandse corporatistische systeem zijn banken echter altijd onderdeel geweest van nauw overleg en samenwerking tussen verschillende belanghebbenden. Willen we duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid weer serieus nemen, moeten we dit soort samenwerking opnieuw uitvinden.

Tot slot een verzuchting. Ik blijf het verassend vinden dat in een land waar veel mensen hun mond vol hebben over duurzaamheid en de financiële instellingen en organisaties op dit gebied over elkaar heen vallen, tot nu toe niemand Triodos Bank én zijn aandeelhouders wil helpen.