Joop Schippers

Economenpanel, Gastauteur
Universiteit van Utrecht
Onderwerp:
Portret van Joop Schippers
© Joop Schippers

Joop Schippers is als hoogleraar Arbeids- en Emancipatie-economie verbonden aan de Universiteit Utrecht. Hij studeerde van 1974-1981 economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (staatkundige-economische richting, cum laude). In 1987 promoveerde hij aan de Universiteit Utrecht op een dissertatie over beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen. Rond het verschil in arbeidsmarktposities van mannen en vrouwen verscheen in de loop der jaren een groot aantal zowel Nederlandstalige als Engelstalige publicaties van zijn hand; toegespitst op thema's als loopbaanonderbrekingen en menselijk kapitaal, flexibilisering, en de rol van kinderopvang en andere arrangementen voor de mogelijkheid om arbeid en zorg te combineren. Hij verwierf eerder subsidie van NWO voor diverse oio-projecten en was verantwoordelijk voor de opzet van het onderzoeksprogramma 'Levenslopen, transities en de combinatie van arbeid en zorg'. De laatste jaren heeft hij verschillende studies verricht naar de positie van oudere werknemers binnen organisaties. Rond deze verschillende thema’s is inmiddels een tiental onderzoekers bij Schippers gepromoveerd.

Me Judice Economenpanel: resultaten voor Joop Schippers

Flexibilisering op de arbeidsmarkt
3 jul 2017

Stelling 1

Flexibilisering van de arbeidsmarkt is een onvermijdelijk gevolg van globalisering en technologische ontwikkeling.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In zeer hoge mate Globalisering en techn. ontwikkeling vergroten wel de behoefte aan flexibiliteit bij werkgevers, maar flexibilisering (en zeker de NLse variant) is daarmee niet onvermijdelijk, maar een keuze. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 2

De groei van flexibel werk in Nederland wordt vooral veroorzaakt door het grote verschil in (ontslag)bescherming tussen vaste en tijdelijke contracten.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In zeer hoge mate Verschil in bescherming speelt zeker een rol, maar voorop staat toch de (gegroeide) onzekerheid over de vraag of - in de (semi-)publieke sector - het beschikbare budget. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Flexibilisering leidt tot een ongewenste tweedeling van de arbeidsmarkt, waarbij werk- en inkomensonzekerheid grotendeels door de flexwerkers wordt gedragen. 
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In zeer hoge mate Zeker voor zover flexwerk geen opstap biedt (zoals bijvoorbeeld in de jaren negentig) naar vast werk en mensen langdurig afhankelijk zijn van flexwerk. Mee eens In redelijke mate

Stelling 4

De beste manier om een tweedeling tussen vaste krachten en flexwerkers te voorkomen is de introductie van een contract waarbij de ontslagbescherming van een werknemer geleidelijk oploopt met het aantal dienstjaren.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In hoge mate Ontslagbescherming is niet het enige relevante aspect. Belangrijker is wellicht dat iedereen waarvan de baan verdwijnt, ondersteuning krijgt/over instrumenten beschikt om weer snel werk op niveau te vinden. Eens noch oneens In redelijke mate
AOW-hervormingen ter discussie
5 mrt 2017

Stelling 1

Het terugbrengen van de AOW-leeftijd naar 65 jaar – binnen een AOW-stelsel dat een welvaartsvaste uitkering biedt – is een stap die negatieve macro-economische gevolgen heeft.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In hoge mate Met het stijgen van de levensverwachting stijgt het benodigde levensduurinkomen. Bij 65 jr als pensioenlft moet al dat inkomen in (te) korte tijd worden verdiend. Bovendien is op termijn (tenminste) deel van 65+ arbeidsaanbod nodig. Mee eens In hoge mate

Stelling 2

Het flexibiliseren van de AOW-leeftijd, waarbij uitstappen op 65 op (actuarieel neutrale wijze) mogelijk is, is een wenselijke aanvulling op de huidige AOW-wet.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In hoge mate Aantrekkelijker is wellicht nog de AOW toekennen na 50 jaar werken (en dus loskoppelen van leeftijd) en actuarieel eerder/later uitstappen mogelijk maken. Dat doet meer recht aan verschil in startleeftijd en levensverwachting tussen hoog/laag opgeleid. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Het tempo waarin de AOW-leeftijd wordt verhoogd is te hoog en onzeker voor burgers om rekening mee te houden in hun persoonlijke planning voor werk en pensioen.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In hoge mate En vooral ook te generiek voor mensen in zeer uiteenlopende omstandigheden. Deze verhoging had je beter kunnen doorvoeren in tijden van schaarste aan arbeidskrachren ipv omvangrijke werkloosheid onder ouderen. Oneens In hoge mate
De economische politiek van Trump
23 jan 2017

Stelling 1

Als alle “Seven actions to protect American workers” in Trumps 100-dagen plan worden uitgevoerd dan zal dit beleid waarschijnlijk de economische positie van de Amerikaanse middenklasse in de komende tien jaar verbeteren.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In zeer geringe mate De effecten op korte termijn (eerste ambtstermijn) zijn mogelijk wel positief voor de middenklasse, bijvoorbeeld in termen van werkgelegenheid. Voor de lange termijn valt dat veel moeilijker te overzien. Oneens In redelijke mate

Stelling 2

Met de handelsbeschermende en immigratiebeperkende maatregelen die Trump voorstaat luidt hij het einde van de globalisering in.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In zeer geringe mate Er kan nog heel wat 'globalisering' over blijven, ook al trekken de VS zich achter hoge muren terug. Andere landen gaan zich wellicht meer op elkaar oriënteren. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

De plannen van Trump, waaronder de aangekondigde investeringen in de verouderde infrastructuur, luiden een nieuwe periode van sterke economische groei in de VS in.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Vooral op de korte termijn. De publieke infrastructuur in de VS kan wel een impuls gebruiken. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 4

De Amerikaanse democratie met al zijn ‘checks and balances’ is sterk genoeg en zal daarom geen schade ondervinden van de bestuursstijl en ideeën van Donald Trump.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In geringe mate De democratie lijkt al schade te hebben ondervonden: partijen die elkaar op grove wijze bejegenen en niet tot samenwerking bereid lijken. De economie zal verder schade oplopen door achterblijvende investeringen in onderwijs en gezondheidszorg. Oneens In geringe mate
Lessen van de crisis
16 sep 2016

Stelling 1

Ik heb vertrouwen in de stabiliteit van het Nederlandse financiële systeem.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Nederlandse banken lijken qua maat nog te weinig toegesneden op de Nederlandse economie en daardoor te zeer een speelbal van internationale financiële woelingen. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 2

De zakenbank Lehman Brothers had in september 2008 moeten worden gered door de Amerikaanse overheid.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In redelijke mate Dit had enerzijds op korte termijn mogelijk heel veel ellende voorkomen. Anderzijds had zo'n redding het 'verrottingsproces' nog langer aan het oog onttrokken tot een moment dat de klap nog veel groter zou zijn geweest. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

ABN Amro is in 2008 terecht gered door de Nederlandse overheid.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Er zat waarschijnlijk weinig anders op ... Mee eens In redelijke mate

Stelling 4

Na een bankencrisis is een snelle aanpassing in de financiële huishouding van het bankwezen te prefereren boven een geleidelijke aanpak waarbij banken meerdere jaren de tijd krijgen om orde op zaken te stellen.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Belangrijker dan het tempo is het feit dat het ook daadwerkelijk gebeurt. Enig tempo houdt mogelijk druk op de ketel, voorkomt verlies van momentum en verhindert dat bankiers zich weer ingraven en de rijen sluiten. Mee eens In redelijke mate

Stelling 5

De afgesproken aanscherpingen in regelgeving zijn voldoende om het Nederlandse bankwezen financieel gezond te maken.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Daarvoor moet meer gebeuren: splitsen nutsbanken en zakenbanken en scherper toezicht. Oneens In redelijke mate
Het belang van het vrijhandelsverdrag TTIP
9 jun 2016

Stelling 1

Het is belangrijk voor de Nederlandse economie dat er een TTIP-akkoord komt.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In geringe mate Concurrentiepositie NLse economie is al zeer sterk. Overschot op de lopende rekening aanzienlijk (te groot?). Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Een TTIP-akkoord zal een positief effect hebben op de Nederlandse arbeidsvoorwaarden (loon, ontslagbescherming, etc.).
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In redelijke mate Zelfs EU heeft beperkt effect op arbeidsvoorwaarden, dus waarom TTIP wel? En, indien toch, dan eerder negatief effect. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

Een TTIP-akkoord zal een negatief effect hebben op de Europese standaarden voor milieu, voedselveiligheid en klimaat.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Op vele terreinen zijn EU-standaarden hoger dan niet-EU, dus als je water bij de wijn doet ... Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 4

De onderhandelingen over TTIP moeten transparant zijn, zodat de Tweede Kamer, bedrijfsleven, vakbonden en maatschappelijke organisaties een rol kunnen spelen in dat proces.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Het past bij democratisch proces dat alle stakeholders kunnen meepraten. Mee eens In redelijke mate

Stelling 5

Er moet een referendum komen over TTIP.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In hoge mate Nu in NL voor het instrument referendum is gekozen, lijkt dit qua belang een voor de hand liggend onderwerp. Het stimuleert ongetwijfeld de maatschappelijke discussie. Zeer mee oneens In redelijke mate

Stelling 6

Het is beter om een ‘TTIP light’-akkoord* te bereiken in plaats van een alomvattend TTIP-akkoord.

[*] TTIP light’ is een handelsverdrag waar men louter naar traditionele handelsbeperkingen kijkt, zoals invoertarieven, dumping, kwantitatieve invoerbeperkingen. Controversiële issues, zoals milieu- en klimaatnormen en bescherming van investeerders, worden van de tafel gehaald.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Dat voorkomt dat je EU-standaarden zou moeten opgeven. Eens noch oneens In redelijke mate
Modellen in de economische politiek
25 jan 2016

Stelling 1

Bij de besluitvorming over het economisch beleid in Nederland laten politici zich meer leiden door ideologie en opportunisme dan door empirische, kwantitatieve inzichten vanuit de economische wetenschap.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In hoge mate En terecht! Politici horen een integrale afweging te maken tussen allerhande overwegingen (staatkundig, juridisch, bestuurlijk etc.) en niet alleen te kijken naar door de officiële economische adviseurs verstrekte inzichten. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het voorspellen van de economie op de lange termijn met macro-econometrische modellen is een zinloze exercitie.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In hoge mate Naarmate de termijn langer is, stijgt de kans dat zich in de economie schokken en ontwikkelingen voordoen die buiten de scope van op het verleden gebaseerde modellen vallen. We zouden daarom meer met scenario-analyse moeten werken. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

De invloed van CPB-analyses op het economisch beleid van de regering is te groot.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In hoge mate Politici zijn zich met name te weinig bewust van de onzekerheidsmarges in CPB-ramingen (ondanks alle waarschuwingen) en gebruiken ramingen te vaak als excuus voor politieke keuzes die ook anders hadden kunnen uitvallen. Eens noch oneens In redelijke mate
ABN AMRO naar de beurs
18 nov 2015

Stelling 1

De financiële sector is voldoende stabiel voor de verkoop van ABN AMRO.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In redelijke mate De sector wordt nog steeds gekenmerkt door allerlei onverkwikkelijke affaires die laten zien dat de sector in elk geval moreel nog lang niet op orde is. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het is een goede zaak wanneer ABN AMRO weer geheel in handen komt van de private sector.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In redelijke mate Gelet op het publieke belang van een goed functionerend betalingsverkeer en een 'veilig toevluchtsoord' voor eenvoudige klanten/spaarders zou de overheid een stevige positie in de bankwereld moeten behouden. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

ABN AMRO is financieel nog niet sterk genoeg om als zelfstandige partij mogelijke tegenslagen op te vangen met een leverage ratio van 3,5%.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Een te zwakke partij de markt op sturen, verhoogt vooral de kans dat de bankiers weer 'gekke dingen' gaan doen en het algemeen belang (opnieuw) in gevaar brengen. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 4

De staat had sterker moeten aandringen op het verhogen van de leverage ratio van ABN AMRO.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 5

De rel rond de extra loonsverhoging van de top van ABN AMRO (van maart 2015) heeft de bank reputatieschade berokkend.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In hoge mate Het voornemen tot forse loonsverhoging laat zien dat de bank onvoldoende zicht heeft op de rol van banken in de samenleving en de gevoelens van de klanten in het bijzonder. Mee eens In redelijke mate

Stelling 6

Als de staat ABN AMRO gunstig wil verkopen dan moet zij bereid zijn meteen haar meerderheidsaandeel uit handen te geven.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In geringe mate Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 7

De staat heeft het goed gedaan als aandeelhouder van ABN AMRO.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In hoge mate Als enige aandeelhouder ben je ook verantwoordelijk voor de mate waarin de bestuurders maatschappelijk verantwoord handelen en ondernemen. Aan die verantwoordelijkheid heeft de staat weinig (zichtbaar) invulling gegeven. Eens noch oneens In redelijke mate
Ouderen aan het werk
14 okt 2015

Stelling 1

De combinatie van maatregelen die het huidige kabinet heeft genomen zal de werkloosheid onder vijftigplussers niet of nauwelijks verminderen.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In zeer hoge mate Oz toont dat naast financiële prikkels vooral leeftijdsnormen die werkgevers hanteren een rol spelen bij de kansen die zij ouderen bieden. Die leeftijdsnormen weerspiegelen een lange traditie en verschuiven slechts geleidelijk. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het automatisme waarmee lonen alleen maar stijgen en niet dalen over een carrière is de grootste hinderpaal voor een duurzame inzet van ouderen op de arbeidsmarkt.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In zeer hoge mate Oz leert dat werkgevers vooral kijken of iemand 'de klus kan klaren', dwz voldoende productief is. Als iemand op dat punt voldoet, willen werkgevers wel betalen. De combi lager loon en lagere productiviteit maakt ouderen niet automatisch aantrekkelijker. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Om de positie van oudere werklozen duurzaam te verbeteren moet worden overwogen om de hoogte van de werkloosheidsuitkeringen te laten dalen met de werkloosheidsduur.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In zeer hoge mate Veel oudere werklozen schrijven honderden brieven, maar worden zelfs nooit uitgenodigd. Werkwilligheid lijkt dus niet het probleem. Bovendien daalt baanvindkans met de tijd. Lagere uitkering creëert dan vooral sociaal probleem. Eens noch oneens In redelijke mate
Eindeloze stagnatie
15 sep 2014

Stelling 1

De groeiperspectieven voor de eurozone zullen de komende tien jaar gematigd zijn, d.w.z. een jaarlijkse groei van maximaal 1 procent.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate De groei zal inderdaad gematigd zijn, maar enkele landen met wat meer groeipotentieel zouden het gemiddelde ook net boven de 1 procent kunnen trekken. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 2

De groeiperspectieven voor de Nederlandse economie zullen de komende tien jaar gematigd zijn, d.w.z. een jaarlijkse groei van maximaal 1 procent.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Geen van de bestedingscategorieën lijkt de komende jaren als aanjager van de groei te kunnen dienen. Het terughoudende investeringsbeleid (zowel publiek als privaat) van de afgelopen jaren, maakt ook grote productiviteitsstijgingen onwaarschijnlijk. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

Om de economie van de eurozone te stimuleren zou het een goede stap zijn wanneer de ECB haar inflatiedoelstelling verhoogt van 2% naar 4%.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In redelijke mate Als je groei al zou willen stimuleren, moet dat de reële groei betreffen, bijvoorbeeld door innovatie/productiviteitsverhoging en niet het opblazen van geldstromen die wellicht ooit en indirect tot meer bestedingen leiden. Oneens In redelijke mate
Toekomst pensioenstelsel
19 mei 2014

Stelling 1

Voor een houdbaar pensioenstelsel is het nodig dat de waarde van pensioenaanspraken van iedere generatie overeenkomt met het pensioenvermogen dat die generatie heeft opgebouwd.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Met een zekere marge. In die marge komt de solidariteit tot uitdrukking die behoort bij een effectief pensioenstelsel. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 2

De toenemende flexibiliteit op de arbeidsmarkt maakt het onvermijdelijk dat op termijn ‘defined benefit’-pensioencontracten overgaan in ‘defined contribution’-pensioencontracten.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Flexwerk is in veel gevallen geen vrije keuze. Vaak heeft flexwerk negatieve inkomensconsequenties. Die doortrekken naar de sfeer van de pensioenen doet de lasten van flex wel erg sterk bij één specifieke groep neerslaan. Eens noch oneens In redelijke mate
Sleutelen aan de inkomensverdeling?
3 mrt 2014

Stelling 1

De groei van de inkomensongelijkheid in Nederland is een verontrustende ontwikkeling.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In redelijke mate Twee zorgelijke ontwikkelingen: die van de personele inkomensverdeling, maar vooral oplopende OIQ baart zorg, omdat 'overige inkomens' bij financiering verzorgingsstaat vaak de dans ontspringen => gebrekkig draagvlak en te hoge druk op arbeidsinkomens. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het verhogen van het toptarief inkomstenbelasting zal leiden tot een daling van het nationaal inkomen.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Als dat enige maatregel zou zijn, misschien wel. Niet als lasten a/d onderkant worden verlaagd en minder aftrekposten worden toegestaan. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 3

Inkomenspolitiek is het meest effectief als het gericht is op het vergroten van de verdienmogelijkheden aan de onderkant van de samenleving.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate En sociaal meer acceptabel. Maar beleid dat zich richt op brede onderkant, is meestal wel duurder. Mee eens In redelijke mate

Stelling 4

De positie van de middenklasse op de arbeidsmarkt* zal onder invloed van technologische vooruitgang sterk worden uitgehold. 

* Werknemers die geschoold doch routinematig werk verrichten.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In hoge mate Ongetwijfeld ontstaat door technologische ontwikkeling ook weer nieuw werk, maar anders. Dat vergt wel aanpassingen, maar maakt middenklasse niet kansloos. Demografische ontwikkeling maakt arbeid in geval van aantrekkende markt al snel schaars. Mee eens In redelijke mate
Robuuste banken
9 dec 2013

Stelling 1

De omvang van het Nederlandse bancaire systeem is te groot in relatie tot het bruto binnenlands product.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Dit geldt vooral zolang het bancaire systeem grote risico's met zich mee brengt en van die sector een potentieel destabiliserende werking op de gehele economie uitgaat. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Ten einde de bankensector weer solide te maken moet de ‘leverage ratio’ (eigen vermogen gedeeld door totaal voor risico ongewogen activa) aanzienlijk hoger zijn dan de door het kabinet voorgestelde ratio van 4%.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Universele banken, zoals ING en ABN AMRO, moeten worden opgesplitst in traditionele nutsbanken – waarbinnen betaal- en spaaractiviteiten (en geen speculatieve activiteiten) plaatsvinden – en risicovolle zakenbanken.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In geringe mate Overigens moet dan toch worden voorkomen dat speculatieve activiteiten van de zakenbanken alsnog de werking van de reële economie in gevaar brengen. Eens noch oneens In redelijke mate
Migratie gewogen
28 okt 2013

Stelling 1

De Nederlandse economie heeft per saldo profijt (in termen van een hoger BBP) van vrij verkeer van werknemers binnen de Europese Unie.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Vrij verkeer werknemers voorkomt tot op zekere hoogte knelpunten op de arbeidsmarkt. Zou tuinbouw overleven zonder buitenlandse werknemers? Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het zijn vooral de laagst opgeleide werknemers die nadelen ondervinden van vrij verkeer van werknemers binnen de Europese Unie.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Concurrentie buitenlandse werknemers manifesteert zich vooral in lagere loonsegmenten en bij blue collar werk. Daar vinden we meer laag dan hoog opgeleide werknemers. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Volledig vrije migratie en de nationale welvaartsstaat, die aan alle ingezetenen genereuze bescherming biedt, staan op gespannen voet met elkaar.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In redelijke mate Hangt sterk af van hoe die 'genereuze bescherming' is geregeld. Als het over niet-werkgerelateerde massale migratie gaat, worden de grenzen vooral gesteld door gebrek aan werk en woonruimte. Mee eens In redelijke mate
Naar een houdbaar pensioenstelsel
23 sep 2013

Stelling 1

De maximale fiscaal gefaciliteerde pensioenopbouw dient te worden verlaagd van 2,25% naar 1,75% zoals voorgesteld door het kabinet Rutte.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In hoge mate Flexibele loopbanen maken opbouw een onzekere zaak. In de jaren dat opbouw kan plaatsvinden, moet dat dan ook substantieel kunnen gebeuren. Gelet op zorgkosten is substantieel pensioen in toekomst hard nodig. Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 2

Het delen van risico's met toekomstige generaties – die nu nog niet deelnemen aan de pensioenfondsen –  is een essentiële meerwaarde van het aanvullende pensioenstelsel.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In hoge mate Een adequaat stelsel kan niet bestaan zonder risicodeling en risicospreiding tussen generaties. Pensioen is iets van lange termijn en daar moeten instituties op worden afgestemd. Geen paniekmaatregelen op korte termijn. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Het pensioenbelang van werknemers wordt het beste gediend door verplichte aansluiting bij een pensioenfonds. 
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In hoge mate Zonder verplichte deelname is de kans groot op opt-out van de goede risico's en vallen individuen al snel ten prooi aan 'myopic behaviour'. Mee eens In redelijke mate
Onconventionele oplossingen voor onconventionele tijden
27 mei 2013

Stelling 1

Het zou een stimulans voor de Nederlandse economie zijn als sociale partners zich hard maken voor een reële loonstijging.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Impuls blijft echter beperkt als bij consumenten onzekerheid over dreigend baanverlies aanhoudt en zij hoger loon niet besteden. Daarnaast lekt deel weg. Directe bestedingsimpuls door overheid lijkt dan ook effectiever. Oneens In redelijke mate

Stelling 2

Het beleggen van pensioenfondsen in hypotheken – via obligaties uitgegeven door een nationale instelling die NHG-hypotheken financiert – is een oplossing die de Nederlandse economie structureel versterkt.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Zet vermoedelijk rendement van pensioengelden - zeker momenteel - te zeer onder druk. Eens noch oneens In redelijke mate
Een sobere of een royale overheid?
29 apr 2013

Stelling 1

Het (voorwaardelijk) uitschakelen* van de budgetdiscipline zal de Nederlandse economie in 2013 positief beïnvloeden.

* Door pas aanvullende bezuinigingsmaatregelen te nemen indien de MEV-raming (in september) van het CPB daartoe aanleiding geeft.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In redelijke mate De fors oplopende werkloosheid (maart: + 30.000) ondermijnt bestedingen en consumentenvertrouwen alsmaar verder. Daarom zijn nu vertrouwenwekkende maateregelen geboden ipv maatregelen die koopkracht/bestedingen verder aantasten. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het kabinet biedt met zijn huidige begrotingsbeleid uitzicht op een structurele daling van de staatsschuldquote tot beneden het niveau van voor de crisis.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Met het huidige begrotingsbeleid en de daaraan verbonden uitverdieneffecten lijkt NL op een lager groeipad uit te komen en zal het (veel) langer duren voordat een structurele daling van de schuldquote binnen bereik komt. Oneens In redelijke mate

Stelling 3

Voor de stabiliteit van de eurozone is het van belang dat alle lidstaten onverminderd vast blijven houden aan de afgesproken 3%- tekortnorm.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In redelijke mate Voor de gehele EU is een gemiddeld tekort van 3% wellicht adequaat. Per land zou echter meer gekeken moeten worden naar de relatie met de betalingsbalans, cf. het structurele begrotingsbeleid van voor de eeuwwisseling. Oneens In redelijke mate

Stelling 4

Voor de economische groeiperspectieven van de eurozone op middellange termijn is het van belang dat de tekortnorm veel meer ruimte moet bieden voor anticyclisch begrotingsbeleid.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In redelijke mate En dan met name voor de landen die zich een groter tekort/bestedingsimpuls kunnen veroorloven, gelet op hun externe positie. Essentieel is wel dat dan in tijden van groei ook gespaard wordt. Dat zal op EU-niveau nog moeilijker zijn dan nationaal. Mee eens In redelijke mate
Hardnekkige milieudilemma’s
25 mrt 2013

Stelling 1

Het bevorderen van economische groei gaat in de praktijk ten koste van het behoud van het milieu.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In redelijke mate Onder het motto 'goed voor de groei' krijgen voor het milieu schadelijke, traditionele activiteiten (o.a. lucht- en wegverkeer) nog te veel ruimte, terwijl 'schone groei' te weinig gestimuleerd wordt. Macht van de gevestigde belangen? Eens noch oneens In redelijke mate

Stelling 2

De EU Emissions Trading System (ETS) kan slechts effectief een rol vervullen in de bestrijding van CO2-uitstoot als er een prijsvloer voor de CO2-emissieprijs wordt vastgesteld.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Eens noch oneens In geringe mate

Stelling 3

Ondanks het benadrukken van milieudoelstellingen door de overheid wordt in Nederland niet-duurzaam gedrag nog altijd beloond, en duurzaam gedrag bemoeilijkt.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In redelijke mate Mee eens In redelijke mate

Stelling 4

Wanneer overheden overgaan tot het publiceren van een Groen BNP zullen politici en beleidsmakers zich meer inspannen voor het behoud van het milieu en het beperken van de opwarming van de aarde.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Ook dan blijven schone lucht, water etc. collectieve goederen die weinig individuele pleitbezorgers kennen en het in de discussie veelal zullen afleggen tegen private belangen. Eens noch oneens In redelijke mate
Hoe trekken we de woningmarkt vlot?
25 feb 2013

Stelling 1

Door het verhogen van de huurprijzen komt een doorstroming – van huursector naar koopsector – op de woningmarkt op gang.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Eens noch oneens In geringe mate In theorie zou dit effect moeten optreden, maar of dat ook empirisch wordt gevonden, zal moeten blijken. Werkloosheidsdreiging en bijbehorend koopkrachtverlies doet kopers wellicht toch aarzelen. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Het pakket aan maatregelen in het woningakkoord leidt ertoe dat de woningmarkt de komende twee jaar merkbaar zal herstellen, in termen van stabilisering van huizenprijzen, meer woningtransacties en bouwactiviteiten.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In geringe mate Probleem ligt niet zozeer op woningmarkt maar bij onzekerheid tav werk en koopkracht. Hoewel 'maar' zes- (en straks zeven)honderd duizend mensen werkloos zijn, is werkloosheid momenteel voor vrijwel iedereen - ook hoger opgeleiden - dreigend perspectief. Oneens In redelijke mate
Zorgen om de zorg van morgen
21 jan 2013

Stelling 1

Voor de financiële houdbaarheid van het zorgstelsel is de combinatie van een kleiner basispakket en hogere eigen bijdragen van patiënten onontkoombaar.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In redelijke mate Keuze voor omvang van pakket en hoogte eigen bijdrage blijft politieke keuze. Je kunt ook kiezen voor kleiner pakket zonder hogere eigen bijdrage en omgekeerd. Beter: meer preventie en onnodig medisch handelen beperken. Mee eens In redelijke mate

Stelling 2

Samenwerking tussen zorgaanbieders moet bij handhaving van de mededingingswet door de NMA worden ontzien.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Mededingingswet is sowieso gedrocht dat nodig op de helling moet. Oneens In redelijke mate

Stelling 3

Het is in het belang van een houdbaar zorgstelsel als alle medisch specialisten in loondienst komen van het ziekenhuis.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate Komt transparantie ten goede en kan uitwassen in beloning (gedeeltelijk) voorkomen. Mee eens In redelijke mate
Dynamiek in de polder
17 dec 2012

Stelling 1

Het topsectorenbeleid van het kabinet-Rutte II, dat gericht is op het versterken van de positie van sectoren waarin Nederland wereldwijd uitblinkt, zal een substantiële bijdrage leveren aan het vergroten van de innovatiekracht van Nederland.
Noot: het instrument waarmee het topsectorenbeleid wordt gestuurd is door overheid, bedrijfsleven, universiteiten en onderzoekscentra in topsectoren samen te laten werken aan kennis en innovatie. Een en ander wordt vastgelegd in innovatiecontracten. Meer informatie via de website van de Rijksoverheid.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Oneens In redelijke mate Geschiedenis leert dat 'picking winners' door de overheid zeer moeilijk is. Topsectorenbeleid poogt dat wel te doen. Oneens In redelijke mate

Stelling 2

Een versoepeling en vereenvoudiging van het ontslagrecht zal de allocatie van arbeid bevorderen, d.w.z. mensen komen vaker of sneller dan voorheen op de plek waar hun kwaliteiten het best tot hun recht komen.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee oneens In zeer hoge mate Betere allocatie komt alleen tot stand bij voldoende vraag en aanbod. Vraag naar arbeid schiet momenteel sterk tekort. Mee eens In redelijke mate

Stelling 3

Door een versoepeling en vereenvoudiging van het ontslagrecht zal de werkloosheid onder oudere werknemers (50 jaar en ouder) op korte termijn stijgen.
Noot: bij een korte termijn moet men hier denken aan een periode van 1 tot 4 jaar na invoering van de hervorming van het ontslagrecht.

Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In zeer hoge mate Als ouderen worden ontslagen is momenteel hun kans op nieuw werk zeer klein. Makkelijker ontslag impliceert voor veel ouderen langdurige werkloosheid. Mee eens In redelijke mate
Economische politiek in crisistijd
19 nov 2012

Stelling 1

Herverdeling van inkomen dient niet via (deels) publiek gefinancierde voorzieningen (zoals zorg, sociale woningbouw en kinderopvang) plaats te vinden maar via het belastingstelsel.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Zeer mee eens In hoge mate Herverdeling via andere routes leidt tot onbekende, ongewenste en onbeheersbare cumulatieve effecten, die het de facto onmogelijk maken weloverwogen beleid te voeren. Zeer mee eens In redelijke mate

Stelling 2

De voorgenomen reductie van overheidsuitgaven en lastenverzwaringen van het kabinet-Rutte II zullen leiden tot een langdurige stagnatie van economische groei waardoor de gewenste reductie van het begrotingstekort niet wordt gehaald.
Uitslag Expertise Toelichting Mediaan totale uitslag Mediaan totale expertise
Mee eens In redelijke mate De aangekondigde lastenverzwaring en de dreigende inkomenseffecten in geval van werkloosheid zullen consumentenvertrouwen en bestedingen nog verder reduceren dan reeds voorzien door CPB. Eens noch oneens In redelijke mate