Me Judice Economenpanel: Robuuste banken

9 dec 2013

Hoewel de crisis in hevigheid afvlakt blijft het bancaire stelsel een zorgenkind in veel landen, zo ook de Nederlandse. De omvang van de bancaire sector is groot – het balanstotaal van de bankensector is 4,5 keer zo groot als het bbp; de gemiddelde ‘leverage ratio’ – het eigen vermogen gedeeld door de totale activa (waarbij de activa van de bank niet naar risico worden gewogen) – van de Nederlandse banken bedraagt 4 %; en belastingbetalers betalen nog altijd de rekening wanneer systeembanken excessieve risico's nemen. Om de bankensector weer solide te maken stelde het kabinet een waslijst van initiatieven voor, o.a. om een ‘leverage ratio’ van minimaal 4% voor systeemrelevante instellingen in te stellen. Maar is dat genoeg om de bankensector solide te maken? Drie stellingen zijn aan het economenpanel voorgelegd.

Stelling 1

De omvang van het Nederlandse bancaire systeem is te groot in relatie tot het bruto binnenlands product.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat per panellid stelling 1

Stelling 2

Ten einde de bankensector weer solide te maken moet de ‘leverage ratio’ (eigen vermogen gedeeld door totaal voor risico ongewogen activa) aanzienlijk hoger zijn dan de door het kabinet voorgestelde ratio van 4%.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat per panellid stelling 2

Stelling 3

Universele banken, zoals ING en ABN AMRO, moeten worden opgesplitst in traditionele nutsbanken – waarbinnen betaal- en spaaractiviteiten (en geen speculatieve activiteiten) plaatsvinden – en risicovolle zakenbanken.

Resultaat (gewogen voor kennis expert)

Resultaat (ongewogen)

Resultaat per panellid stelling 3

Stelling 1: Resultaat per panellid

De omvang van het Nederlandse bancaire systeem is te groot in relatie tot het bruto binnenlands product.

Klik op een van onderstaande categorieën om het overzicht te sorteren.

Naam	Organisatie	Uitslag	Expertise	Toelichting
Clemens Kool	Centraal Planbureau en Utrecht School of Economics	Zeer mee eens	In zeer hoge mate	Zeker in huidige setting; na totstandkoming van volledige EBU, inclusief DGS en eventuele faillissementskosten op Europees niveau, minder problematisch.	Biografie & eerdere uitslagen
Harald Benink	Tilburg University	Zeer mee eens	In zeer hoge mate	Zolang de kapitaalbuffers van banken niet substantieel zijn verhoogd, staat de belastingbetaler garant voor het risico van systeembanken die teveel risico nemen.	Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer	Erasmus Universiteit Rotterdam	Zeer mee eens	In hoge mate	Het is overduidelijk hoe fragiel de financiele sector is, en dat zal het ook blijven, ongeacht de hoeveelheid toezicht. De bancaire sector is disproportioneel gegroeid waardoor de stabiliteit van de Nederlandse economie ernstig bedreigd is.	Biografie & eerdere uitslagen
Esther-Mirjam Sent	Radboud Universiteit Nijmegen en lid van de Eerste Kamer voor de PvdA	Zeer mee eens	In hoge mate	De omvang van de bankensector in relatie tot de reële economie levert risico’s op gegeven de nu geldende regels en garantiestellingen. Daarnaast is Nederland gebaat bij meer pluriformiteit en diversiteit qua omvang en ondernemingsvormen in de sector.	Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In hoge mate	Balansen bancaire sector zijn verdubbeld tussen 1990 en 2008. Vooral door inflatoire hypothecaire leningen (funding gap is gevolg van versoepelde leenvoorwaarden midden jaren 90) en door interbancaire transacties. Terug dus naar situate ex ante: 3 x BBP.	Biografie & eerdere uitslagen
Ivo Arnold	Nyenrode Business Universiteit en Erasmus Universiteit Rotterdam	Zeer mee eens	In hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs	Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München	Zeer mee eens	In redelijke mate	NL bankwezen is too big to fail. Risico's voor de belastingbetaler van bankproblemen zijn nog steeds niet te overzien. Zonder Europese bankenunie (incl burdensharing bij bankreddingen) dient bankwezen te worden opgeknipt om systeemrisico te verminderen.	Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In redelijke mate	bij een systeembank dient de Staat in te springen bij dreigend omvallen. De verplichtingen van onze systeembanken zijn te groot in verhouding tot de mogelijkheden van de Staat	Biografie & eerdere uitslagen
Jaap van Duijn	Oud Chief Investment Officer Robeco en oud hoogleraar Universiteit van Amsterdam en Erasmus Universiteit	Zeer mee eens	In redelijke mate	Eind jaren 70 was het balanstotaal 100% van het bbp, eind jaren 80 200%, nu nog steeds bijna 500%. Het aantal banken is ook nog eens afgenomen. Daarmee zijn de resterende banken te groot voor de Nederlandse economie.	Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier	Vrije Universiteit	Zeer mee eens	In redelijke mate	De overheid geeft een inpliciete too-big-to-fail garantie. Daarom kunnen banken te goedkoop vreemd vermogen ophalen en zijn er te weinig prikkels om EV uit te geven. Dit maakt fin. sector groter dan sociaal wenselijk en NL kwetsbaar.	Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen	NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University	Zeer mee eens	In geringe mate	Een Europese bankenunie is voor Nederland bijna een noodzakelijkheid, Nederlandse bankensector is 'too big to save', zie analyse Dirk Schoenmaker: http://bit.ly/1eTwiUd	Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong	Radboud Universiteit Nijmegen	Mee eens	In hoge mate	Hoewel het moeilijk is een kritieke grens te geven, is de omvang in internationale vergelijking hoog.	Biografie & eerdere uitslagen
Wouter den Haan	London School of Economics	Mee eens	In hoge mate	Het is niet realistisch om te denken dat financiële crises uit te sluiten zijn (en de maatregelen die nu worden genomen waarborgen zorgen daar zeker niet voor). Met zo'n grote financiële sector blijft er dus een flink risico voor de Nederlandse economie.	Biografie & eerdere uitslagen
Dirk Brounen	Tilburg University, TIAS School for Business and Society en Tilburg Sustainability Center	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Frank Kalshoven	De Argumentenfabriek	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Harry Garretsen	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In redelijke mate	Probleem niet in 1e plaats omvang bankensector (tov bbp) maar vooral aangehouden eigen vermogen (te laag), meer herkapitalisatie nodig	Biografie & eerdere uitslagen
Jeroen Hinloopen	Centraal Planbureau, Den Haag en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers	Universiteit van Utrecht	Mee eens	In redelijke mate	Dit geldt vooral zolang het bancaire systeem grote risico's met zich mee brengt en van die sector een potentieel destabiliserende werking op de gehele economie uitgaat.	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard	Universiteit Leiden	Mee eens	In redelijke mate	Omvang bancaire sector was zeker te groot, maar is al wel flink terug gebracht. Dat proces moet nog worden voortgezet (opschoning balansen in aanloop naar Bankenunie), maar er is niet een soort "optimale" omvang in relatie tot bbp.	Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg	Tilburg University en Netspar	Mee eens	In redelijke mate	Banken zijn in Nederland te groot geworden door te veel prikkels om te lenen (o.a, door fiscale prikkels)	Biografie & eerdere uitslagen
Rick van der Ploeg	Oxford University, VU Amsterdam, CEPR en CESifo	Mee eens	In redelijke mate	Nederland had altijd een van de grootste bancaire sectors van Europa. Dat draagt bij aan de fragiliteit van de Nederlandse economie, zeker gezien de leegstand in kantoren en de vele gezinnen die met hun huis 'onder water' staan.	Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken	Rijksuniversiteit Groningen	Eens noch oneens	In hoge mate	Niet de balanstotaal/bbp-verhouding maar de krediet/bbp-ratio per land is relevant, dus is er wel enige zorg over de relatieve omvang van de Nederlandse kredietverlening, maar niet over de omvang van de Nederlandse banken.	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Koedijk	Utrecht University, Vrije Universiteit Amsterdam, CEPR	Eens noch oneens	In hoge mate	was te groot, nu stuk kleiner. gaat vooral nu om het verbeteren van risicomanagement , eigen vermogen en governance. dat moet verder versterkt worden.	Biografie & eerdere uitslagen
Piet Eichholtz	Universiteit Maastricht	Eens noch oneens	In hoge mate	Het bankensysteem is groot, maar wellicht niet te groot. Het is vooral veel te geconcentreerd	Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma	Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	ten opzichte van het Nederlandse BBP is het balanstotaal inderdaad hoog, maar de vraag is of we het balanstotaal niet vanuit een Europees perspectief moeten bekijken.	Biografie & eerdere uitslagen
Casper van Ewijk	Tilburg University, Netspar, en Universiteit van Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Een grote bankensector is op zich geen probleem; als de risico's maar voldoende zijn afgedekt en perverse prikkels worden weggenomen.	Biografie & eerdere uitslagen
Reyer Gerlagh	Universiteit van Tilburg, Tilburg Sustainability Center	Eens noch oneens	In redelijke mate	De financiele dienstverlening is onderdeel van het BNP, maar levert het ook welvaart? Financiele instellingen leveren waardevolle diensten, maar ook 'lucht', zoals het product 'belastingvermindering' via complexe constructies.	Biografie & eerdere uitslagen
Koen Caminada	Universiteit Leiden	Eens noch oneens	In geringe mate	Mij is geen theorie bekend van de optimale omvang van een bancair systeem voor een land. Te groot of te klein; elk antwoord lijkt een slag in de lucht.	Biografie & eerdere uitslagen
Dirk Schoenmaker	Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit	Oneens	In zeer hoge mate	Het BBP is een te ruwe maatstaf. Het is goed ook de vraag naar bankfinanciering mee te nemen. Nederland heeft bijvoorbeeld meer multinationals, die door grote universele banken worden bediend.	Biografie & eerdere uitslagen
Fieke van der Lecq	VU Amsterdam en Ecovisie	Oneens	In redelijke mate	Er is kritische massa nodig om kennis en ervaring in NL te houden. Wel alert blijven op crowding-out t.o.v. andere sectoren (bv. techniek, medisch).	Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter	Vrije Universiteit Amsterdam	Oneens	In redelijke mate	Op zich kan een relatief grote financiele sector duiden op comparatieve voordelen van een land in de financiële dienstverlening. Dan moet er wel goed macroprudentieel toezicht zijn zodat fouten zoals in Ierland en IJsland worden vermeden	Biografie & eerdere uitslagen
Henriëtte Prast	Tilburg University	Oneens	In redelijke mate	Mij kijkt eerder dat de omvang van sommige banken in relatie tot bbp potentieel probleem is. Concentratiegraad absoluut en relatief tov buitenland hoog.	Biografie & eerdere uitslagen
Jan Bouwens	Universiteit van Amsterdam	Oneens	In redelijke mate	De banken opereren in een Europese context. Binnen de EU specialiseren landen zich in bepaalde sectoren. Voor Nederland betreft dit de financieele dienstverlening.	Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma	Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board	Oneens	In redelijke mate	omvang heeft de maken met mate van financiele ontwikkeling, met belang financial services industry voor ons land en het feit we veel grote multinationals hebben die ook bediend moeten worden.	Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip	ROA, Maastricht University	Oneens	In geringe mate	Het probleem is veeleer hoe deze banksector georganiseerd is en opereert.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw	Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut	Oneens	In geringe mate	De bankensector is groot, maar ik weet niet of het te groot is. Dat laatste zou impliceren dat het zelfs met strikte regelgeving niet in de hand te houden is.	Biografie & eerdere uitslagen
Jaap Abbring	Tilburg University	Oneens	In zeer geringe mate	Ik heb hier niet meer dan een aanzet tot een gestructureerde discussie over gezien. Met goede regulering lijkt me de omvang niet zo'n probleem.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog	Universiteit van Amsterdam	Oneens	In zeer geringe mate	Met een goed Europees toezicht en Europese noodvoorzieningen, is de Europese schaal relevant, niet de Nederlandse.	Biografie & eerdere uitslagen
Sweder van Wijnbergen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In zeer hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Sylvester Eijffinger	Tilburg University en CEPR	Zeer mee oneens	In zeer hoge mate	De stelling dat de omvang van de Nederlandse bancaire sector bepalend is voor de risicograad van deze sector is empirisch niet te onderbouwen. Grotere banken betekenen niet noodzakelijk meer risicovolle banken. Het gaat om het risk appetite van de banken.	Biografie & eerdere uitslagen
Janneke Plantenga	Universiteit Utrecht	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen
Jan van Ours	Erasmus Universiteit Rotterdam	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen

Terug naar resultaat stelling 1

Stelling 2: Resultaat per panellid

Naam	Organisatie	Uitslag	Expertise	Toelichting
Clemens Kool	Centraal Planbureau en Utrecht School of Economics	Zeer mee eens	In zeer hoge mate	Aanzienlijk hogere kapitaalbuffers zijn noodzakelijk en onvermijdelijk om een duurzaam financieel systeem te krijgen	Biografie & eerdere uitslagen
Harald Benink	Tilburg University	Zeer mee eens	In zeer hoge mate	De leverage ratio was historisch laag toen de crisis in 2007-2008 uitbrak, in Nederland rond 3%. Historisch gezien is een ratio van 15% tot 30% heel normaal. De huidige lage ratio is een resultante van de impliciete garantie van "too big to fail".	Biografie & eerdere uitslagen
Arjo Klamer	Erasmus Universiteit Rotterdam	Zeer mee eens	In hoge mate	Het gemiddelde in Europa ligt op 8%. In het VK is het zelfs 9%.	Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In hoge mate	Het verdienmodel van banken berust op zo min mogelijk eigen vermogen en zo veel mogelijk vreemd vermogen. Dit heeft geleid tot hoge private winsten en hoge collectieve kosten. Veel meer eigen vermogen (10-12%) is de enige echte remedie.	Biografie & eerdere uitslagen
Ivo Arnold	Nyenrode Business Universiteit en Erasmus Universiteit Rotterdam	Zeer mee eens	In hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier	Vrije Universiteit	Zeer mee eens	In hoge mate	Admati en Hellwig leggen het helder uit. Meer EV verlaagt risico voor de staat en verkleint de kans op ongewenst gedrag van banken (risico's worden beter geinternaliseerd). Hoe meer EV, hoe lager de risico opslag en hoe goedkoper kapitaal wordt.	Biografie & eerdere uitslagen
Rick van der Ploeg	Oxford University, VU Amsterdam, CEPR en CESifo	Zeer mee eens	In hoge mate	Die 4% betekent dat de hefboomwerking nog te groot is. In goede tijden worden de winsten dan vermenigvuldigd, maar in slechte tijden worden de verliezen ook vermenigvuldigd. Dus dit helpt ook niet echt om meer vertrouwen te scheppen in de economie.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs	Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München	Zeer mee eens	In redelijke mate	Het is lachwekkend dat 4% 'normaal' wordt gevonden. Bankiers verspreiden totale nonsens over hogere kapitaaleisen. Dit zou 20-30% moeten zijn (Admati en Hellwig), zie ook hier: http://bankersnewclothes.com	Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In redelijke mate	10% lijkt een redelijke ratio. In Zwitserland worden nog hogere percentages genoemd.	Biografie & eerdere uitslagen
Casper van Ewijk	Tilburg University, Netspar, en Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In redelijke mate	Herstel van het kapitaal gaat te langzaam. Directe kapitaalversterking had al bij het begin van de crisis moeten worden afgedwongen door de overheid. Verplichte herkapitalisatie voorkomt signalling problemen.	Biografie & eerdere uitslagen
Jaap van Duijn	Oud Chief Investment Officer Robeco en oud hoogleraar Universiteit van Amsterdam en Erasmus Universiteit	Zeer mee eens	In redelijke mate	Vergeleken met banken in andere landen en vergeleken met Nederlandse banken in vroegere jaren, houden de banken hier zeer weinig eigen vermogen aan. Iedereen heeft kunnen zien wat er met een laag eigen vermogen in tijden van crisis kan gebeuren.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw	Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut	Zeer mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen	NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University	Zeer mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Jaap Abbring	Tilburg University	Zeer mee eens	In zeer geringe mate	Admata & Hellwig (en bv Meyersons recente discussie hiervan) zijn hier helder over.	Biografie & eerdere uitslagen
Sweder van Wijnbergen	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In zeer hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In hoge mate	De bankenwereld is internationaal en dergelijke afspraken kunnen dus slechts in internationaal verband gemaakt worden.	Biografie & eerdere uitslagen
Esther-Mirjam Sent	Radboud Universiteit Nijmegen en lid van de Eerste Kamer voor de PvdA	Mee eens	In hoge mate	Het Sustainable Finance Lab denkt daarbij aan een percentage van tenminste 10%. De hogere leverage ratio kan voor een belangrijk deel worden ingevuld door middel van contingent capital instrumenten en moet geleidelijk worden ingevoerd.	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Koedijk	Utrecht University, Vrije Universiteit Amsterdam, CEPR	Mee eens	In hoge mate	structureel moeten de leverage ratio's omhoog. in goede tijden meer eigen vermogen door banken laten opbouwen en helemaal door systeembanken, zie zwitserland	Biografie & eerdere uitslagen
Piet Eichholtz	Universiteit Maastricht	Mee eens	In hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Wouter den Haan	London School of Economics	Mee eens	In hoge mate	Een hoger percentage maakt de bankensector veiliger en ik heb nooit overtuigend bewijs gezien dat een hoger percentage de winsten van banken zodanig vermindert dat banken hun werk niet meer kunnen doen.	Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip	ROA, Maastricht University	Mee eens	In redelijke mate	Gezien de risico's op de financiële markten en waarschijnlijk ook de verhoogde responssnelheid van rekeninghouders is de leverage ratio van banken veel te laag.	Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma	Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate	Nodig om distance to default te vergroten. Hogere ratio halen niet door minder uit te lenen, maar door emissies, winstinhouding, kostenreducties en afschaffen bankenbelasting.	Biografie & eerdere uitslagen
Dirk Brounen	Tilburg University, TIAS School for Business and Society en Tilburg Sustainability Center	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter	Vrije Universiteit Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate	Onderzoek laat zien dat een te grote hefboom bij financiele instellingen heeft bijgedragen tot besmettingsgevaar en daarmee tot de kredietkrisis. Wel heeft een vaste minimum ratio het nadeel dat niet met verschillend risicogedrag van banken wordt gerekend	Biografie & eerdere uitslagen
Frank Kalshoven	De Argumentenfabriek	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Harry Garretsen	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In redelijke mate	zie antwoord op vorige vraag	Biografie & eerdere uitslagen
Jan Bouwens	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate	Het lage eigenvermogen van banken verleent eigen vermogensverschaffers een sterke prikkel om risisco op te zoeken, omdat daarmee de verwachte opbrengstwaarde van het eigen vermogen toeneemt en om risico af te schuiven naar de andere vermogenverschaffers.	Biografie & eerdere uitslagen
Jeroen Hinloopen	Centraal Planbureau, Den Haag en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg	Tilburg University en Netspar	Mee eens	In redelijke mate	Banken zullen meer eigen vermogen moeten hebben om schokken op te vangen. Verder ook minder herfinancieringsrisico door minder looptijdentransformatie.	Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma	Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board	Mee eens	In redelijke mate	Veranderingen in waarde van asset holdings van banken werken versterkt door in eigen vermogen van bank door hoge leverage. Kredietcrisis heeft aangetoond dat het hard kan gaan met eigen vermogens van banken	Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In redelijke mate	Gezien de omvang van het bankwezen in Nederland is een mogelijke 'vergissing' aan de veilige kant(hogere norm) wenselijk.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers	Universiteit van Utrecht	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong	Radboud Universiteit Nijmegen	Eens noch oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Henriëtte Prast	Tilburg University	Eens noch oneens	In redelijke mate	Mij lijkt dat het gaat om risicogewogen activa. Daar hebben we Bazel toch voor?	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard	Universiteit Leiden	Eens noch oneens	In redelijke mate	Verdere verhoging van de kapitaalbuffers is zeker wenselijk, maar "aanzienlijk hoger dan 4%" lijkt voorlopig minder realistisch. De mogelijkheden om op dit moment nieuw eigen vermogen aan te trekken moeten niet worden overschat.	Biografie & eerdere uitslagen
Koen Caminada	Universiteit Leiden	Eens noch oneens	In geringe mate	Het gaat niet zozeer om de precieze hoogte van de ratio (3, 4 of 5%), maar om de relatie met de onderliggende risico's van een bank. Hoe hoger het risico, hoe hoger de leverage ratio dient te zijn. Dat kan per bank verschillen.	Biografie & eerdere uitslagen
Dirk Schoenmaker	Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit	Oneens	In zeer hoge mate	3% is het minimum. Ik onderschrijf de 4% van het kabinet. Aanzienlijk hoger hoeft niet.	Biografie & eerdere uitslagen
Fieke van der Lecq	VU Amsterdam en Ecovisie	Oneens	In redelijke mate	Zolang niet voor risico wordt gewogen, werken de prikkels niet goed.	Biografie & eerdere uitslagen
Sylvester Eijffinger	Tilburg University en CEPR	Zeer mee oneens	In zeer hoge mate	Een aanzienlijke verhoging van de 'leverage ratio' zal nadelige gevolgen hebben voor de kredietverlening in het bijzonder voor het MKB. Daarnaast wordt het 'level-playing field' voor de Nederlandse banken ten opzichte van de buitenlandse banken verstoord.	Biografie & eerdere uitslagen
Janneke Plantenga	Universiteit Utrecht	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen
Jan van Ours	Erasmus Universiteit Rotterdam	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen
Reyer Gerlagh	Universiteit van Tilburg, Tilburg Sustainability Center	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen

Terug naar resultaat stelling 2

Stelling 3: Resultaat per panellid

Naam	Organisatie	Uitslag	Expertise	Toelichting
Arjo Klamer	Erasmus Universiteit Rotterdam	Zeer mee eens	In hoge mate	Ook al is een dergelijke splitsing lastig, het doet recht aan het maatschappelijke karakter van banken. Banken hebben het voorrecht geld te creëren, en hebben daarmee een maatschappelijke verantwoordelijkheid die met een dergelijke splitsing beter uitkomt	Biografie & eerdere uitslagen
Dirk Brounen	Tilburg University, TIAS School for Business and Society en Tilburg Sustainability Center	Zeer mee eens	In hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Eelke de Jong	Radboud Universiteit Nijmegen	Zeer mee eens	In hoge mate	Voor zover mogelijk, anders moet men zeker living wills opleggen.	Biografie & eerdere uitslagen
Piet Eichholtz	Universiteit Maastricht	Zeer mee eens	In hoge mate	De depositiegarantie creëert moral hazard, zodat de banken altijd een prikkel hebben om risicovolle activiteiten te gaan ondernemen met de depositotegoeden. Opsplitsing verhindert dat.	Biografie & eerdere uitslagen
Bernard van Praag	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee eens	In redelijke mate	Dr. Harrie Grosveld wijst op de nu te koop staande SNS-bank als en geode mogelijkheid om zo'n nutsbank op te starten. Zie ook bijdrage Harrie Verbon in MeJudice 5/12 2013 en mijn column in de ESB 12 juli 2013.	Biografie & eerdere uitslagen
Jaap van Duijn	Oud Chief Investment Officer Robeco en oud hoogleraar Universiteit van Amsterdam en Erasmus Universiteit	Zeer mee eens	In redelijke mate	Het voorstel van de splitsing is onmiddellijk na de crisis in veel landen gedaan, en met reden. Laten banken weer nutsbedrijven zijn, net als vroeger, en laat het zakenbankieren maar over aan gespecialiseerde instellingen a la Goldman Sachs.	Biografie & eerdere uitslagen
Harald Benink	Tilburg University	Mee eens	In zeer hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Rick van der Ploeg	Oxford University, VU Amsterdam, CEPR en CESifo	Mee eens	In hoge mate	Het liefst zie ik de 'retail'-kant en de 'investment'-bank opgesplitst, en anders toch zeer zeker Chinese muren. In het VK is het te zwak: daar moet een bank in principe gesplits kunnen worden als er problemen zijn. Ik zie dan liever stevige Chinese muren	Biografie & eerdere uitslagen
Wouter den Haan	London School of Economics	Mee eens	In hoge mate	Dit helpt maar ook de "risicovolle" kunnen een bedreiging vormen voor de financiële stabiliteit en er moet ook toezicht zijn op deze banken.	Biografie & eerdere uitslagen
Andries de Grip	ROA, Maastricht University	Mee eens	In redelijke mate	Traditionele nutsbanken moeten een stabiele basis kunnen geven aan de reële economie.	Biografie & eerdere uitslagen
Barbara Baarsma	Rabobank, Utrecht en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate	conform commissie-Liikanen en Commissie Structuur NL Banken	Biografie & eerdere uitslagen
Harry Garretsen	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In redelijke mate	en voor die nutsbanken moet dan depositogarantiesysteem gelden en niet voor zakenbanken	Biografie & eerdere uitslagen
Jan Bouwens	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate	Banken mogen niet in derivaten handelen tenzij men de risicoexposure van de bank hiermee aantoonbaar verlaagt. Handelen voor eigen rekening en risico kan niet zo lang als de banken daar ook de eigendommen van spaarders in gevaar brengen.	Biografie & eerdere uitslagen
Jeroen Hinloopen	Centraal Planbureau, Den Haag en Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Kees Goudswaard	Universiteit Leiden	Mee eens	In redelijke mate	Eens met het principe. Maar met twee kanttekeningen: 1. Het onderscheid tussen traditionele en risicovolle activiteiten is niet altijd even eenvoudig te maken. 2. Er moet wel een gelijk speelveld in Europa blijven.	Biografie & eerdere uitslagen
Steven Brakman	Rijksuniversiteit Groningen	Mee eens	In redelijke mate	Met de toevoeging dat voor de risico dragende zakenbanken de belastingbetaler dan niet garant staat.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Schippers	Universiteit van Utrecht	Mee eens	In geringe mate	Overigens moet dan toch worden voorkomen dat speculatieve activiteiten van de zakenbanken alsnog de werking van de reële economie in gevaar brengen.	Biografie & eerdere uitslagen
Paul de Beer	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Bas van der Klaauw	Vrije Universiteit Amsterdam en Tinbergen Instituut	Mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Harry van Dalen	NIDI-KNAW/Rijksuniversiteit Groningen en Tilburg University	Mee eens	In zeer geringe mate	In een ideale wereld is dit niet noodzakelijk, maar ik denk dat het vertrouwen in banken zo laag is dat een dergelijke stap al heilzaam kan zijn om het vertrouwen weer terug te laten vloeien.	Biografie & eerdere uitslagen
Joop Hartog	Universiteit van Amsterdam	Mee eens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Clemens Kool	Centraal Planbureau en Utrecht School of Economics	Eens noch oneens	In zeer hoge mate	De huidige vervlechting van verschillende typen financiële diensten en producten kan tot grote problemen leiden (denk aan SNS). Daar moet zeker wat aangedaan worden, maar hoeft niet perse via volledige splitsing.	Biografie & eerdere uitslagen
Esther-Mirjam Sent	Radboud Universiteit Nijmegen en lid van de Eerste Kamer voor de PvdA	Eens noch oneens	In hoge mate	Er dient een wetgevingstraject in gang te worden gezet dat banken verbiedt om te handelen voor eigen rekening. Uitgangspunt moet verder zijn dat banken hun klanten kunnen bedienen zonder dat dit tot overmatige risico’s voor de belastingbetaler leidt.	Biografie & eerdere uitslagen
Ivo Arnold	Nyenrode Business Universiteit en Erasmus Universiteit Rotterdam	Eens noch oneens	In hoge mate	Ik ben meer een voorstander van ring-fencing - i.e. de juridische afscherming van risicovolle activiteiten (zakenbankieren, maar ook commercieel onroerend goed en internationale activiteiten) van het traditionele Nederlandse bancaire bedrijf.	Biografie & eerdere uitslagen
Frank den Butter	Vrije Universiteit Amsterdam	Eens noch oneens	In redelijke mate	Op zich draagt zo'n opsplitsing bij tot vermindering van het besmettingsgevaar, maar er zijn betere methoden om te zorgen dat banken niet "too interconnected to fail" worden, b.v living wills (indien goed uitgedacnt).	Biografie & eerdere uitslagen
Frank Kalshoven	De Argumentenfabriek	Eens noch oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Pieter Gautier	Vrije Universiteit	Eens noch oneens	In redelijke mate	Als de kapitaaleisen veel hoger zouden zijn (20-30%)is die noodzaak minder groot. Probleem is dat er een grijs gebied bestaat tussen speculatieve en "normale" activiteiten.	Biografie & eerdere uitslagen
Bas Jacobs	Erasmus School of Economics, Rotterdam en CESifo München	Eens noch oneens	In geringe mate	Scheiding tussen zaken- en nutsbanken kan financiele crises niet voorkomen. Crisis 2008 ontstaan doordat zakenbanken systeemrelevant waren. Beter om banken veel hogere kapitaaleisen op te leggen, dan is regulering ook minder nodig.	Biografie & eerdere uitslagen
Koen Caminada	Universiteit Leiden	Eens noch oneens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Elmer Sterken	Rijksuniversiteit Groningen	Oneens	In hoge mate	In een complexere wereld moeten banken meerdere activiteiten kunnen onderhouden, maar wel onder een duidelijke regulering.	Biografie & eerdere uitslagen
Ewald Engelen	Universiteit van Amsterdam	Oneens	In hoge mate	In de praktijk is onderscheid niet meer te maken: retailproducten (hypotheken) dienen als grondstof voor wholesale activiteiten (securitisaties). Bovendien zijn tijdens crisis retailbanken net zo kwestbaar gebleken als zakenbanken.	Biografie & eerdere uitslagen
Kees Koedijk	Utrecht University, Vrije Universiteit Amsterdam, CEPR	Oneens	In hoge mate	wel dienen er 'testamenten' (living wills) klaar te liggen hoe verschillende delen uit elkaar te halen zijn. overheidsgarantie kan op lange termijn alleen voor nutsfunctie gelden. overheid mag niet opdraaien voor risicovolle zakenbanken	Biografie & eerdere uitslagen
Casper van Ewijk	Tilburg University, Netspar, en Universiteit van Amsterdam	Oneens	In redelijke mate		Biografie & eerdere uitslagen
Henriëtte Prast	Tilburg University	Oneens	In redelijke mate	Mij dunkt dat de functie van banken is om gelden van onerschothuishoudingen door te sluizen naar die van tekorthuishoudingen. Bij dat laatste is er altijd ern risico. Het is de taak van de bank om dat te managen	Biografie & eerdere uitslagen
Lans Bovenberg	Tilburg University en Netspar	Oneens	In redelijke mate	Opsplitsen doet niets aan fundamentele probleem van te weinig risicodragend kapitaal en te veel herfinancieringsrisico.	Biografie & eerdere uitslagen
Roel Beetsma	Universiteit van Amsterdam, CEPR en European Fiscal Board	Oneens	In redelijke mate	Vraag is dit het opereren van de banken niet bemoeilijkt. Bovendien zijn, bij mijn weten, onze banken niet in de problemen gekomen door de zakenbank activiteiten.	Biografie & eerdere uitslagen
Jaap Abbring	Tilburg University	Oneens	In zeer geringe mate		Biografie & eerdere uitslagen
Dirk Schoenmaker	Rotterdam School of Management, Erasmus Universiteit	Zeer mee oneens	In zeer hoge mate	De nutsbanken zullen huisfinanciering (hypotheken) en MKB leningen op hun balans hebben, die juist risicovol zijn (gevoelig voor huizenprijzen en BBP).	Biografie & eerdere uitslagen
Sweder van Wijnbergen	Universiteit van Amsterdam	Zeer mee oneens	In zeer hoge mate		Biografie & eerdere uitslagen
Sylvester Eijffinger	Tilburg University en CEPR	Zeer mee oneens	In zeer hoge mate	Volcker rule en Vickers principle blijken niet in de praktijk te werken. Verstandiger is om conform de Liikanen commissie een scheidingsverplichting vast te leggen voor de handelsactiviteiten van depositobanken als deze een bepaalde grens overschrijden.	Biografie & eerdere uitslagen
Fieke van der Lecq	VU Amsterdam en Ecovisie	Zeer mee oneens	In redelijke mate	Compartimentering (living will) kan zinvol zijn, maar economies of scale en scope belangrijk om te behouden. NB. In dit voorstel ontbreekt middencategorie van hypotheken en (klein)zakelijke kredietverlening.	Biografie & eerdere uitslagen
Janneke Plantenga	Universiteit Utrecht	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen
Jan van Ours	Erasmus Universiteit Rotterdam	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen
Reyer Gerlagh	Universiteit van Tilburg, Tilburg Sustainability Center	Geen mening			Biografie & eerdere uitslagen

Terug naar resultaat stelling 3

Me Judice Economenpanel

Leden

Voor een overzicht van de leden van het economenpanel en hun affilaties: klik hier.

Toelichting

Dit panel peilt in welke mate economen het eens of oneens zijn over grote economische vraagstukken. Me Judice heeft een panel van ongeveer 60 economische deskundigen uitgenodigd om op gezette tijden (minimaal een keer per maand) hun mening te geven.

Het panel is gekozen op basis van een aantal minimale eisen. Een deelnemer moet onafhankelijk en gepromoveerd zijn. Een additionele eis is dat de economen enige affiniteit met vraagstukken van economische politiek moeten hebben. Om zo veel mogelijk een representatief beeld van de Nederlandse economen te krijgen is er naar gestreefd om de diverse economie faculteiten en hoogleraren (Amsterdam, Groningen, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg en Utrecht) aan bod te laten komen alsmede diverse specialismen.

Op het punt van het stemmen op stellingen is het goed om een paar zaken te benadrukken. In sommige gevallen zullen panelleden eens noch oneens zijn met een bepaalde stelling. Er kunnen twee redenen zijn voor deze uitkomst.

Een econoom is een expert op het bepaald terrein maar ziet op basis van zijn ervaring en kennis van het veld dat er nog veel onzekerheid is over de stelling in kwestie. In dergelijke gevallen zullen de panelleden stemmen op de optie ‘eens noch oneens’.
Een econoom is geen expert op een terrein of bezit te weinig kennis over een specifieke casus om daar een gekwalificeerde uitspraak over te doen. In dat geval zal het panellid stemmen op de optie ‘geen mening’.

De vragen worden per email naar het Me Judice Economenpanel gestuurd en ieder lid krijgt ruim de tijd om na te denken over de stem die hij of zij wil uitbrengen. Zij mogen alle bronnen gebruiken die zij willen om hun keuze te maken. Voorts krijgen alle panelleden de gelegenheid om in een paar woorden hun keuze toe te lichten, evenals de mate van (on)zekerheid die men heeft over het gekozen antwoord zodat volledig transparant is hoe in deze groep het totaalbeeld tot stand komt. Er worden daarom altijd twee figuren getoond: een ongewogen en een gewogen beeld waarbij het antwoord een hoger gewicht krijgt naarmate men zelf stelt dat men meer van het onderwerp afweet.

Buitenstaanders mogen stellingen suggereren evenals de panelleden zelf. Het Me Judice panelbestuur is uiteindelijk verantwoordelijk voor de keuze van de definitieve stelling. In sommige gevallen zullen wij een conceptversie van de stelling naar het Me Judice economenpanel sturen om fouten, onduidelijkheden of vage bewoordingen op te sporen.

De paneldata die middels deze peiling worden verzameld vallen onder het copyright van het Me Judice economenpanel en zullen worden gebruikt voor onderzoek, waarover zal worden gerapporteerd in een tijdschriftartikel.

Voor vragen en/of opmerkingen: economenpanel@mejudice.nl

Suggereer een stelling

Indien u een stelling wilt voorstellen die voorgelegd wordt aan het Me Judice economenpanel kunt u hieronder een voorstel doen. Over de behandeling van deze stelling kan niet worden gecorrespondeerd.

Naam

E-mail

Organisatie of affiliatie

Uw stelling

Generate New Image

Type the code from the image