Column: Globalisering vlak je niet zomaar uit

Impact corona

De pandemie leverde in 2020 een dreun op voor de wereldhandel. Binnen een paar maanden na de uitbraak kromp de wereldhandel met ruim 15%. Daarbij werd de handel in diensten, zoals reizen, het hardst geraakt. Bij de goederen zakte in eerste instantie vooral de ‘business to business’- handel van ondernemingen met grensoverschrijdende productieketens diep weg De krimp bedroeg 30% in vier maanden tijd. Dat begon met stokkende aanvoer van halffabricaten en onderdelen uit China en andere landen waar de productie en transport als eerste gedeeltelijk stil kwam te liggen. Even later konden ook andere regio’s niet meer op tijd leveren, omdat de productie en transport daar ook geraakt werden door lockdowns en het uitvallen van personeel.

Krachtig herstel

De roep om het terughalen van productie naar eigen land klonk al snel. Protectionistische gedachten staken ook in Europa de kop op. Politici - niet in de laatste plaats in Brussel - roken hun kans en ontwikkelen sindsdien initiatieven voor een regionale industriepolitiek. Maar de wereldhandel weerde zich kranig tijdens de pandemie. De aanvankelijke zeer forse krimp werd opvallend snel goedgemaakt, vooral bij goederen. Begin vierde kwartaal 2020 was de wereldhandel in goederen  alweer terug op het niveau voorafgaande aan de pandemie. Dat is een stuk sneller dan gebruikelijk in recessies.

Andere Aziatische landen doken in de gaten die ontstonden toen fabrieken in onder andere China hun toezeggingen aan Europese en Amerikaanse ondernemingen niet meer volledig konden nakomen.

Het meest opvallende is misschien nog wel dat de grensoverschrijdende handel waarbij de internationaal verknoopte productiebedrijven betrokken zijn, het krachtigste herstelde, zo blijkt uit een studie van het Internationale Monetaire Fonds (IMF). De IMF-cijfers suggereren dat de door corona stokkende toeleveringen van onderdelen uit het buitenland in veel gevallen snel opgevangen konden worden met leveranties uit andere landen, met de automotive als meest opvallende uitzondering.

Vooral andere Aziatische landen doken in de gaten die ontstonden toen fabrieken in onder andere China hun toezeggingen aan Europese en Amerikaanse ondernemingen niet meer volledig konden nakomen. Zij wisten hun aandelen in de import van de VS en de EU te vergroten.

Twee weken gelden bracht ook de WTO cijfers naar buiten die erop duiden dat het nog lang niet gedaan is met de globalisering van de productie en de daaraan verbonden handel. De handel in halffabricaten en onderdelen was eind 2021 21% hoger dan een jaar eerder, terwijl de totale handel in goederen - waaronder die in eindproducten - over dezelfde periode met 18% in waarde is gestegen.

Slot

Kortom, globalisering houdt zich vooralsnog uitstekend staande in de storm die het de laatste jaren over zich heen krijgt. De oorlog in Oekraïne zorgt voor nieuwe verstoringen in de toeleveringsketens. De cijfers over het verloop van de wereldhandel gedurende de pandemie geven vertrouwen dat internationaal opererende bedrijven ook deze tegenwind kunnen trotseren.

Raoul Leering schrijft deze column op persoonlijke titel. De columns zijn op geen enkele wijze bedoeld als beleggingsadvies. Deze bijdrage verscheen reeds in De Financiële Telegraaf.